با توقف واردات خودرو، هزاران شغل در بخش‌های مختلف شرکت‌های واردکننده، از فروش تا خدمات پس از فروش و بازاریابی با تهدید روبه‌رو شده و شرکت‌های واردکننده خودرو در ایران شروع به تعدیل نیروهای خود کرده‌اند.
این در حالی است که گزارش‌های جدید نشان می‌دهد واردات خودروی ایران در اختیار چند خانواده محدود است و این خانواده‌ها با دریافت ارز دولتی و گران شدن خودروهای‌شان در شرایط اخیر سود بالایی را به دست آورده‌اند.
محمدرضا منصوری عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در خصوص ممنوعیت واردات خودرو گفته است: «در شرایط فعلی که قیمت ارز در حال رشد است و وضعیت پولی کشور مناسب نیست، ممکن است دولت نتواند ارز مورد نیاز واردات خودرو را تأمین کند. چرا که با بازگشت تحریم‌ها درآمد دولت کاهش یافته است و در مواقعی که درآمد کشور کم است باید از مخارج نیز کاسته شود».
در همین حال مشخص شده برخی شرکت‌های واردکننده خودرو با ارز اختصاص داده شده برای واردات خودرو موارد دیگر مانند قهوه‌ساز وارد کرده‌اند. یکی از این شرکت‌ها ماموت خودرو است که به خانواده فردوس تعلق دارد. شرکت ماموت خودرو قرار بود محصولات فولکس واگن را در ایران تولید کند اما در نهایت به واردکننده محصولات فولکس آلمان تبدیل شد.
برخی رسانه‌های ایران این شرکت را متهم می‌کنند که با ایجاد جو روانی محصولات خود را گران‌تر از قیمت واقعی به مصرف‌کننده عرضه می‌کنند. قیمت فولکس واگن تیگوان هم اکنون در بازار ایران حدود ۶۳۵ میلیون تومان است، در حالی که این خودرو در بازار آمریکا بین ۲۲ تا ۲۴ هزار دلار عرضه می‌شود.
در همین باره روزنامه سازندگی به تازگی در گزارشی ويژه با تیتر افشای مافیای خودرو به بررسی خانواده‌های فعال در زمینه واردات خودرو به ایران پرداخته است. این روزنامه این خانواده‌ها را خانواده فردوس، خانواده گرامی، خانواده بی‌ریا و خانواده حدادزاده معرفی کرده است.
خانواده فردوس واردکننده محصولات فولکس واگن، خانواده گرامی واردکننده محصولات کیا و هیوندایی، خانواده بی‌ریا واردکننده میتسوبیشی و برند دی اس، و خانواده حدادزاده واردکننده تویوتا، لکسوس و محصولات گران قیمت و وارداتی رنو به ایران هستند.
روزنامه سازندگی در گزارش خود درباره مافیای خودرو آورده است: «نگران نباشید واردات چای ساز برای آپشن خودروی وارداتی است. این جمله به نقل از یکی از مدیران شرکت ماموت در واکنش به افشاگری‌های ارزی اخیر بیان شده است. گروه ماموت توسط مهرزاد فردوس فرزند بنیانگذار این گروه صنعتی اداره می شود و طی چند سال گذشته موفق شده نمایندگی فولکس واگن را دریافت کند. در بازار ایران، واردات خودروهای معتبر خارجی در انحصار چند خانواده محدود است که تعدادی از آنها به غیر از واردات خودرو مجموعه های صنعتی بزرگی را نیز اداره می کنند».
این گزارش یادآور شده که «بررسی‌ها نشان می‌دهد خانواده دیلمی بنیانگذار گروه صنعتی ال جی در ایران نمایندگی خودرو آلفارمئو را در اختیار دارند و این برند ایتالیایی را در ایران جا انداخته‌اند. سال گذشته آنها درگیر بدهی ۳ هزار میلیاردی به گمرک بودند که به نظر می‌رسد پرونده‌شان مختومه شده است.
گزارش سازندگی همچنین به خانواده جوکار اشاره می‌کند که «در فعالیت‌های آموزشی حضور دارند»، و یکی از اعضای آن واردات نیسان را به عهده دارد.
این گزارش اضافه می‌کند که «البته افراد دیگری هم در کنار او واردات نیسان را انجام می‌دهند. فضلی یکی از فرزندان ایوب فضلی بنیانگذار گروه صنعتی گلرنگ هم هوندا را به ایران می‌آورد. گروه صنعتی گلرنگ به غیر از مجموعه واردات خودرو به عنوان یکی از بزرگترین هلدینگ‌های اقتصادی ایران شناخته می‌شود. این گروه بیش از ۱۴ هزار کارگر دارد».
فرهاد احتشام‌زاده رئیس انجمن واردکنندگان خودرو، سوم خردادماه گفته بود که «افزایش قیمت خودرو به این دلیل رخ داده که واردکنندگان از امکان دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی اطلاعی ندارند»، ولی جدولی که بانک مرکزی منتشر کرده نشان می‌دهد که این گروه موفق به دریافت حجم قابل توجهی ارز دولتی شده‌اند.
البته این واردکنندگان درباره دریافت ارز روایت دیگری دارند. شرکت نگین خودرو وابسته به خانواده حدادزاده در نامه‌ای به بانک مرکزی ایران که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته، از گرفتن حدود ۱۱ میلیون دلار با نرخ ارز دولتی خبر داده است. این شرکت ادعا کرده این میزان تنها برای واردات حدود ۵۰۰ دستگاه خودرو کافی بوده است.
در همین حال بررسی فهرست منتشره از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که با توجه به تفاوت نرخ ارز دولتی و آزاد، حدود ۶۰۰ میلیارد تومان یارانه در قالب ارز دولتی به واردکنندگان خودرو پرداخت شده است.
بانک مرکزی لیست شرکت‌های واردکننده خودروی دریافت کننده ارز ارزان دولتی را منتشر کرد که نشان می‌دهد در چند ماه اخیر مجموعا ۱۲۱ میلیون یورو ارز دولتی در اختیار ۲۱ شرکت واردکننده خودرو قرار گرفته است.
ایسنا گزارش داده است در این شرایط محاسبه تفاوت نرخ ارز دولتی (یورو حدودا ۵۰۰۰ تومانی) با نرخ آزاد این ارز (حدود ۱۰ هزار تومان) نشان می‌دهد که با توجه به پرداخت ۱۲۱ میلیون یورو ارز ارزان به واردکنندگان خودرو، در حقیقت یارانه حدوداً ۶۰۰ میلیارد تومانی به واردکنندگان خودرو پرداخت شده است.
انجمن واردکنندگان خودرو، برند خودروهای وارد شده با ارز دولتی را شامل برندهای نیسان، میتسوبیشی، رنو، سانگ‌یانگ، دی‌اس، هیوندای، تویوتا، هاوال و فولکس‌واگن اعلام کرده است.
بر اساس فهرست منتشره از سوی بانک مرکزی حدود ۴۹۰۰ دستگاه خودروی خارجی با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده است.
فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با ایسنا گفته است: «لیست منتشره از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که ۲۱ شرکت واردکننده خودرو مجموعاً ۱۲۱ میلیون یورو ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی برای واردات خودرو دریافت کرده‌اند. با توجه به اینکه طبق آمار سال گذشته متوسط قیمت خودروهای وارداتی ۲۴ هزار و ۵۰۰ یورو بوده است، با ۱۲۱ میلیون یورو ارز دولتی تخصیص یافته حدودا ۴۹۰۰ دستگاه خودروی خارجی وارد شده است».
در این باره امیر خجسته رئیس فراکسیون مبارزه با فساد اقتصادی مجلس به تلوزیون ایران گفته است: «بیش از یکصد هزار خودرو با تخلف وارد کشور شده است. بیش از آن‌که ثبت سفارش خودرو ممنوع شود پنج خانواده، خودروهای لوکس وارد کرده بودند که پس از اعلام ممنوعیت شش ماهه ثبت سفارش خودرو آنها را فروختند».
براساس تازه‌ترین آمار گمرک ایران در فصل بهار سال جاری بیش از هفت هزار خودروی سواری به ارزش ۱۹۸ میلیون و ۹۵۰ هزار دلار به ایران وارد شده است. مقایسه میزان واردات خودروی سواری در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که واردات این کالا از نظر تعداد ۶۷.۵۶ درصد و از نظر ارزش ۶۶.۷۵ درصد کاهش داشته است.
