دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، با تأکید دوباره بر اِعمال «شدیدترین تحریمها» علیه ایران گفت که مقامات جمهوری اسلامی بالاخره «بسیار باهوش میشوند» و برای مذاکره درباره توافق جدید اتمی بازخواهند گشت؛ همزمان وزیر خارجه ایران در تماسی تلفنی با چند مقام اروپایی درباره بازگشت تحریمهای آمریکا گفتوگو کرده است.
دونالد ترامپ که شامگاه جمعه، ۱۱ آبان، در جمع هوادارانش در ایالت ایندیانا سخنرانی میکرد بار دیگر از برجام به عنوان توافقی بسیار بد یاد کرد و افزود که به جای آن توافق، «شدیدترین تحریمها را علیه این رژیم بیرحم اِعمال خواهیم کرد».
رئیس جمهوری آمریکا با این حال تأکید کرد: زمانی خواهد رسید که مقامهای جمهوری اسلامی «بسیار باهوش میشوند و بازمیگردند که مذاکره کنند. برای توافقی واقعی و منصفانه و توافقی که به شکوفاییشان منجر شود؛ ما خواهان شکوفایی آنها هستیم».
دونالد ترامپ روز ۲۰ اردیبهشت با اشاره به این که قویترین، شدیدترین و دقیقترین تحریمها علیه ایران اعمال خواهد شد، ابراز امیدواری کرده بود که ایالات متحده به توافق جدید و «عادلانهای» با ایران دست یابد.
وی پس از مطرح کردن پیشنهاد دیدار با حسن روحانی بارها تاکید کرده است که ایران در نهایت مجبور است برای یک توافق جدید با آمریکا وارد مذاکره شود.
در مقابل، آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ضمن ابراز پشیمانی از مذاکرات پیشین با آمریکا گفته که همانند آیتالله خمینی، بنیانگذار حکومت جمهوری اسلامی، مذاکره با آمریکا را ممنوع میکند.
با این حال حشمت الله فلاحت پیشیه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران، روز هشتم آبان گفته بود که اجرایی شدن بسته پیشنهادی اروپا به ایران به مواردی چون «تنشزدایی احتمالی» بین ایران و آمریکا موکول شده است.
آقای ترامپ ساعاتی پیش از سخنرانیاش در ایالت ایندیانا، در گفتوگویی با خبرنگاران در ویرجینیا گفت که تحریمهای آمریکا ضربه بسیار بزرگی به ایران خواهد زد و ایران از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد دیگر آن کشور سابق نیست.
مقامهای آمریکا روز جمعه اعلام کردند که تمامی تحریمهایی که ذیل برجام تعلیق شده بود بازمیگردد و ۳۰۰ شخص حقیقی و حقوقی جدید نیز به فهرست تحریمها افزوده میشود.
تماس تلفنی ظریف با موگرینی و وزرای خارجه سه کشور اروپایی
از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، شامگاه جمعه ساعاتی پس از اظهارات مقامهای آمریکایی درباره بازگشت تحریمها، با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین وزرای خارجه آلمان، سوئد و دانمارک تلفنی گفتوگو کرد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، آقای ظریف در این گفتوگوهای جداگانه درباره تلاشهای اتحادیه اروپا برای مقابله با این تحریمها «رایزنی و تبادل نظر کرد».
وی همچنین در تماس تلفنی با وزیر خارجه دانمارک اتهام تلاش ایران برای انجام یک ترور در این کشور را رد و آمادگی جمهوری اسلامی را برای «همکاری با مقامات امنیتی دانمارک به منظور روشن سازی ابعاد مختلف» این موضوع اعلام کرد.
اتحادیه اروپا که خواستار حفظ توافق هستهای با ایران است، از بازگشت تحریمها ابراز تأسف کرده است.
این اتحادیه ساز و کار ویژهای برای محافظت از شرکتهای اروپایی که خواستار ادامه تجارت با ایران هستند، ابداع کرده است. اما از سویی تاکنون شماری از شرکتهای بزرگ اروپایی از بیم تحریمهای آمریکا فعالیت خود در ایران را متوقف کردهاند از جمله شرکت نفتی بزرگ توتال، پژو – سیتروئن، دایملر و ایرباس.
از سوی دیگر عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، روز جمعه بدون اشاره به جزئیات گفت که این بانک «برنامه متناسب» با شرایط در حال تغییر «حتی در شرایط بسیار نامحتمل به حداقل رسیدن صادرات نفت» دارد.
همچنین بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش به بازگشت تحریمهای آمریکا گفت که واشینگتن «توان بیشتری برای فشار بر کشورها و بنگاههای اقتصادی جهانی ندارد» و این اقدام نیز یک «جنگ روانی» با هدف «هراس و دلهره» مردم است.
برخی از دیگر مقامات جمهوری اسلامی نیز سخنان مشابهی بیان کردهاند.