خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی میگوید اتهامها و پروندههای موجود در آمریکا علیه منگ وانژو، رئیس امور مالی شرکت هواوی که در کانادا بازداشت شده، متمرکز بر «روابط مشکوک» شرکت چینی و دو شرکت گمنام است: یک فروشنده تهجیزات مخابراتی که در تهران فعال بود، و شرکتی ثبتشده در کشور موریس.
مقامهای آمریکایی میگویند منگ وانژو، بانکهای بینالمللی را برای داد و ستد مالی با ایران فریب دادهاست؛ بهاین شکل که مدعی شده این دو شرکت ارتباطی با هواوی ندارند، در حالیکه در عمل در کنترل کامل هواوی قرار داشتند. نام این دو شرکت «اسکایکام تک» و «کانیکولا هولدینگ» عنوان شده که این دومی یک شرکت صوری است.
شرکت اسکایکام البته سالها در ایران فعالیت داشت و پیش از این نیز گزارشهایی از فعالیتهای آن در رسانههای ایران منتشر شده بود. برای نمونه در جریان فارغالتحصیل شدن دانشآموختگان موسسهای که ارائهدهنده دورههای تخصصی و مدارک رسمی هواوی بود، نمایندگان شرکت اسکایکام نیز شرکت میکردند.
رویترز میگوید مدارکی که از ایران و سوریه به دست این خبرگزاری رسیده نشان میدهد هواوی، روابط بهمراتب نزدیکتری با اسکایکام و کانیکولا دارد، هرچند این روابط را پنهان کردهاست.
نه خانم منگ و نه شرکت هواوی هنوز واکنشی به گزارش رویترز نشان ندادهاند.
«بهطور کلی در کنترل هواوی»
به گزارش رویترز بنا بر اسناد موجود، مقامهای آمریکایی میگویند هواوی «بارها» در مورد روابط خود با اسکایکام «دروغ گفتهاست» و از این واقعیت که «اسکایکام بهطور کلی در کنترل هواوی است» پرده برنداشتهاست. این شرکت نیز مشغول نقل و انتقال پول ایران و ارائه تجهیزات به شرکتهای ایرانی بود.
مدارک دادگاه حاکیست هواوی به بانک گفته است سهم خود در اسکایکام را در سال ۲۰۰۹ فروختهاست؛ یعنی همان سالیکه منگ وانژو از مدیریت اسکایکام کنارهگیری کرد.
اما اسناد موجود در هنگکنگ، جایی که اسکایکام ثبت شده، حاکیست سهام آن در سال ۲۰۰۷ به «کانیکولا هولدینگ» انتقال پیدا کردهاست و کانیکولا، شرکت صوری ثبتشده در موریس، نیز در حدود یک دهه صاحب این سهام بود.
از جمله اتهامهایی که در هفتههای پیش علیه منگ وانژو علنی شده «دروغگویی» به «بانک همکاری هنگکنگ و شانگهای» (اچاسبیسی)، در مورد استفاده از یک شرکت تابعه پنهان برای داد و ستد «غیرقانونی» با ایران است.
یک ماه پیش نشریات هنگکنگی، منطقهای تقریبا خودمختار که از نظر سیاسی تحت حاکمیت چین قرار دارد، گزارش داده بودند که واشینگتن از رهبران این منطقه خواسته است برای جلوگیری از نقض تحریمها علیه ایران و کره شمالی، «دست به اقدامات بیشتری بزند».
کنسولگری آمریکا در هنگکنگ و ماکائو، نیز گفته بود هیئتی از ایالات متحده به این دو منطقه پیشنهاد کردهاست «جریان اطلاعات و همکاریها را بهبود بخشد و بر اقدامات خود برای اجرای تحریمها بیافزاید».
سفر هیئت آمریکایی به هنگکنگ در پی بازداشت منگ وانژو صورت گرفته بود. اما یک مقام هنگکنگی به روزنامه «ساوثچاینا مورنینگ پست» گفته بود موضوع دیدارها ربطی به بازداشت خانم منگ نداشت.
از چین تا ایران، از سوریه تا آفریقای جنوبی
رویترز میگوید شرکت «کانیکولا هولدینگ» تا دو سال پیش در سوریه دفتر داشت و بهنمایندگی از هواوی مشغول فعالیت بود. سوریه متحد نزدیک تهران، مانند جمهوری اسلامی تحت تحریمهای آمریکا و اروپا قرار دارد.
بنا بر گزارش رویترز یکی از مشتریهای مخابراتی اصلی کانیکولا، امتیان سوریه است، که تحت کنترل امتیان آفریقای جنوبی قرار دارد؛ امتیان صاحب بخشی از سهام ایرانسل است.
رویترز در سال ۱۳۹۱ گزارش داده بود که شرکت «امتیان» آفریقای جنوبی برای به دست آوردن قرارداد با ایران به مقامات رشوه داده بود. در همان زمان رویترز گفته بود شرکت تلفن همراه ایرانسل موفق شده است با وجود تحریمهای آمریکا، برخی تجهیزات مورد نیاز خود را از شرکتهای آمریکایی مانند هیولت-پاکارد (اچپی) خریداری کند. تحقیقات از شرکتهای چینی در مورد خرید این تجهیزات برای ایران مدتهاست که ادامه دارد. هواوی پیشتر گفته بود نه این شرکت و نه اسکایکام تجهیزات آمریکایی به ایران ندادهاند.
یک مقام شرکت امتیان به رویترز گفته در حال حاضر فردی در این شرکت در دسترس نیست تا به گزارش این خبرگزاری واکنش نشان دهد. امتیان در واکنش به گزارش قبلی رویترز گفته بود «متعد به اجرای تحریمهای ایالات متحده علیه ایران است».
در دسامبر سال ۲۰۱۷ یادداشتی از شرکت کانیکولا در نشریات سوری منتشر شده بود که این شرکت به فعالیتهای خود در سوریه خاتمه دادهاست.
بازداشت منگ وانژو در کانادا و به درخواست آمریکا انجام شدهاست. هرچند پکن در هفتههای اخیر دست به اقدامات شدیدی در قبال کانادا زده و شماری از شهروندان آن کشور نیز در چین بازداشت شدهاند، اما واکنشهای جمهوری خلق در مقابل ایالات متحده، دستکم در ظاهر، بهمراتب نرمتر بودهاست.
منگ وانژو، دختر رن ژنگفی، بنیانگذار هواوی، عملا رئیس امور مالی این شرکت و از جمله کسانیست که انتظار میرود نقش اصلی در هدایت هواوی داشته باشند.
رن ژنگفی، تکنیسین پیشین در ارتش جمهوری خلق چین در سال ۱۹۸۷ شرکتی را بنا نهاد که کارش فروش تجهیزات تلفنخانه تولیدی در هنگکنگ بود. این شرکت امروز یک برند شناختهشده در فناوریهای مخابراتیست و درآمد آن در سال ۲۰۱۷ بیش از ۹۲ میلیارد دلار بود.
اما برخی کشورهای غربی و متحدان آنها در آسیا، بهدلیل آنچه نگرانیها از روابط درهمتنیده هواوی و سازوکارهای سیاسی، نظامی و امنیتی جمهوری خلق چین توصیف میکنند، داد و ستد دولتی با این شرکت را محدود کردهاند. هواوی این اتهامها را رد کردهاست.