لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۸:۰۳

عفو بین الملل: تداوم پنهان‌کاریِ سازمان‌یافته مقام‌های ایران درباره اعدام‌های ۱۳۶۷


عکس شماری از قربانیان موج گسترده اعدام زندانیان سیاسی در ایران در سال ۱۳۶۷
عکس شماری از قربانیان موج گسترده اعدام زندانیان سیاسی در ایران در سال ۱۳۶۷

عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای سه شنبه پنجم شهریور به مناسبت روز جهانی «قربانیان ناپدید سازی اجباری» گفته است، مقام‌ها و مسئولان ایرانی همچنان به طور سازمان یافته درباره اعدام هزاران زندانی سیاسی در جریان اعدام‌های مخفیانه و فراقضایی در سال ۱۳۶۷ پنهان‌کاری می‌کنند.

عفو بین الملل در این بیانیه در آستانه روز «ناپدیدشدگان اجباری» ۳۰ اوت یا هشت شهریور تاکید کرده است، جهان چشم خود را به روی بحران گسترده ناپدیدشدگان اجباری در ایران بسته است.

عفو بین الملل در این بیانیه خود تصریح کرده است: اعدام هزاران قربانی در سراسر کشور در جایی ثبت نشده و اجساد هزاران نفر از ناپدیدشدگان در گورهای دست‌جمعی دفن شده است. با گذشت بیش از ۳۰ سال همچنان مقام‌های ایران وجود چنین گورهای جمعی را انکار می‌کنند و محل‌های آنها را مشخص نمی‌کنند و باعث رنج و عذاب بی شمار خانواد‌ه‌های قربانیان می‌شوند که در جستجوی ردی از عزیزان ناپدیده شده خود هستند.

فیلیپ لوتر، مدیر بخش تحقیقات و امور حقوقی خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین‌الملل گفته است: خانواده های کسانی که عزیزانشان در قتل عام‌ زندان‌ها در سال ۱۳۶۷ مخفیانه اعدام شدند ، همچنان در کابوس زندگی می‌کنند.

فیلیپ لوتر تصریح کرد: نباید کشتار جمعی سال ۱۳۶۷ را واقعه‌ای تاریخی و متعلق به گذشته تلقی کنیم. جرم ناپدید‌سازی اجباری همچنان در حال وقوع است و با گذشت ۳۰ سال خانواده‌های قربانیان همچنان به دلیل نامشخص بودن سرنوشت و محل دفن عزیزانشان در رنج و عذاب هستند.

عفو بین‌الملل ۱۳ آذر ماه پارسال، با انتشار گزارشی ۲۰۰ صفحه‌ای حاوی اسناد و مدارکی از اعدام‌های سال ۶۷ ، از سازمان ملل خواستار انجام تحقیقاتی جامع و مستقل درباره ابعاد این اعدام‌ها شد. این نهاد مدافع حقوق بشر می‌گوید اعدام‌های سال ۶۷ مصداق «جنایت علیه بشریت» است چرا که به گفته عفو بین‌الملل، این اعدام‌ها با فتوای روح‌الله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی ایران و به صورت «فراقضایی، بدون طی روند دادرسی عادلانه و قانونی» انجام شده است.

به دلیل پنها‌ن‌کاری مقام های جمهوری اسلامی آمار دقیقی از تعداد اعدام شدگان وجود ندارد، اما بنابر برخی از برآوردها گفته می‌شود در تابستان سال ۱۳۶۷ در حدود پنج هزار نفر از زندانیان سیاسی هوادار سازمان مجاهدین خلق و گروه‌های چپ‌گرایی مانند فداییان خلق و حزب توده در زندان‌های ایران اعدام شدند.

محل دفن اکثر اعدام شدگان معلوم نیست، ولی طی سال‌های اخیر تخریب برخی از گورهای جمعی اعدام های سال ۱۳۶۷ در تعدادی از شهرهای ایران در رسانه‌ها مطرح شد.

در سال ۹۵ یک فایل صوتی از دیدار و گفت‌وگوی آیت‌الله حسینعلی منتظری، جانشین برکنارشده بنیانگذار جمهوری اسلامی با حسینعلی نیری، حاکم شرع در آن زمان، مرتضی اشراقی، دادستان وقت تهران و مصطفی پورمحمدی نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین منتشر شد.

در این مکالمه آیت‌الله منتظری از کشتار دسته‌جمعی زندانیان سیاسی با عنوان جنایت یاد می‌کند. این سه نفر به‌همراه ابراهیم رئیسی، از تصمیم‌گیران درباره اعدام‌های ۶۷ به «هیات مرگ» معروف شده‌اند.

با استفاده از عفو بین الملل و رادیو فردا؛ خ/ت
XS
SM
MD
LG