وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «اِی‌بی‌سی» از خروج واشینگتن از برجام دفاع کرد و با اشاره به اینکه دونالد ترامپ همچنان آماده دیدار با همتای ایرانی‌اش است گفت: «رژیم انقلابی ایران» هرگز در دوران ترامپ به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت.
خبرنگار اِی‌بی‌سی با اشاره به تصمیم جدید تهران برای کاستن از تعهدات برجامی‌اش پرسید آیا این همان اقدامی نیست که سازمان سی‌آی‌ای در دوره ریاست پومپئو پیش‌بینی کرده بود که در صورت خروج آمریکا از برجام روی خواهد داد.
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ گفت: آنچه پیش‌بینی می‌کردم این بود که ماندن ما در برجام تضمینی به آیت‌الله‌ها برای طی مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای خواهد بود.
وی همچنین اشاره کرد که با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، «اقتصاد ایران یک هرج و مرج تمام‌عیار شده است و فکر می‌کنیم سال آینده ۱۰ تا ۱۲ درصد بیشتر آب برود».
مایک پومپئو فشار اقتصادی بر ایران را از آن روی دارای اهمیت دانست که مانع از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای و کار بر روی برنامه موشکی‌اش می‌شود و حزب‌الله و دیگر گروه‌های نیابتی ایران را با چالش تأمین مالی روبه‌رو می‌کند.
وزیر خارجه آمریکا در عین حال تأکید کرد: «ما خواهان جنگ با ایران نیستیم. چیزی که می‌خواهیم این است که این رژیم انقلابی اقداماتش را در نقاط مختلف دنیا متوقف کند، اسرائیل را با خطر مواجه نکند و تهدیدی برای آمریکایی‌ها نباشد».
مقامات دولت آمریکا با وجود خروج این کشور از برجام در اردیبهشت پارسال، طی حدود یک سال‌ونیم گذشته بارها از آمادگی برای مذاکره با ایران در زمینه هسته‌ای، موشکی و مسائل منطقه‌ای خبر داده‌اند.
مقام‌های حکومت ایران اما پیش شرط گفت‌وگو با آمریکا را برگشتن این کشور به برجام و رفع همه تحریم‌ها اعلام کرده‌اند.
تهران همچنین کشورهای اروپایی را متهم کرده است که به تعهدات‌شان در جریان اجرای برجام پایبند نبوده‌اند.
ایران با تأکید بر اینکه پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها دیگر نفعی از توافق هسته‌ای نمی‌برد، از ۱۸ اردیبهشت امسال مهلت‌هایی ۶۰ روزه به طرف‌های اروپایی برای نجات برجام داده است.
ایران در نخستین گام اعلام کرد دیگر به محدودیت ذخیره اورانیوم غنی‌‌شده (سقف سیصد کیلوگرم) پایبند نیست و در گام دوم از سقف تعیین‌شده برای سطح غنی‌سازی اورانیوم (۳.۶۷ درصد) عبور کرد و به گفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ۴.۵ درصد رساند.
ایران همچنین در قالب اجرای «گام سوم کاهش تعهدات» برجامی خود، گازدهی به سانتریفوژهای نسل جدید را آغاز کرده است.
مقام‌های ایران می‌گویند چنانچه کشورهای اروپایی یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری برای خرید نفت ایران در چهار ماه آینده اختصاص دهند، برجام را دوباره به طور کامل اجرا می‌کنند.
دولت فرانسه که مهم‌ترین قدرت اروپایی میانجی‌گر بین ایران و آمریکا بوده است، راه‌اندازی این خط اعتباری را منوط به تمدید معافیت‌های خرید نفت از سوی آمریکا اعلام کرده است ولی دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوری آمریکا، گفته است تحریم‌های ایران را کاهش نخواهد داد.
افزایش فشار بر طالبان
وزیر امور خارجه آمریکا در بخش دیگری از مصاحبه‌اش با «ای‌بی‌سی» به تحولات تازه در ارتباط با جنگ در افغانستان اشاره کرد و گفت اگر طالبان به حملات خود ادامه دهد، فشار نظامی بر آن گروه تشدید می‌شود.
وزیر خارجه آمریکا این هشدار را ساعاتی پس از آن بیان کرد که دونالد ترامپ دیدارهای محرمانه جداگانه‌ای را که قرار بود روز یکشنبه با هیاتی از طالبان و محمد اشرف غنی رئیس‌جمهوری افغانستان در کمپ دیوید آمریکا داشته باشد، لغو کرد.
آقای ترامپ شنبه شب در رشته توئیت‌هایی با افشای ملاقات محرمانه‌اش، تاکید کرد که طالبان برای «افزایش قدرت چانه‌زنی» در مذاکرات، کشتارهای خود را تشدید کرده بودند.
پومپئو به «ای‌بی‌سی» گفت کشته شدن یک نظامی آمریکایی در یکی از حملات روزهای اخیر طالبان در افغانستان در این تصمیم بی‌تاثیر نبود.
گزارشگر این شبکه از آقای پومپئو پرسید که در مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر حملات این گروه ادامه یافته بود، چرا کشته شدن سرباز آمریکایی در هفته گذشته نظر آمریکا را تغییر داده است؟
وی در پاسخ گفت: «نبرد و مذاکره پا به پای هم به گونه‌ای که آمریکا کمتر نظیر آن را انجام داده بود، جریان داشت و امید به موفقیت مذاکرات مطرح بود و به نقطه نهایی نزدیک می‌شدیم اما طالبان در عمل کردن به تعهداتش ناکام شد».
وزیر خارجه آمریکا توضیح داد که هدف یک توافق، تغییر رفتار بود اما رئیس‌جمهور ترامپ پس از حمله هفته گذشته طالبان، به این نتیجه رسید که دیگر بس است؛ نمی‌توان برای این رفتار به آنها پاداش هم داد.
ملا محمد برادر، سخنگوی هیات طالبان در قطر، رئیس‌جمهوری آمریکا را به خاطر لغو این دیدار، فردی «بی‌تجربه» نامیده و گفته است که زیان این تصمیم متوجه آمریکا خواهد بود.
دولت افغانستان در این ارتباط تاکید کرده بود که طالبان باید با گفت‌وگوهای داخلی به قطع خشونت‌ها متعهد شود.
مایک پومپئو در مصاحبه با «ای‌بی‌سی» ابراز امیدواری کرد که طالبان با دیالوگ داخلی که خواسته محمد اشرف غنی رئیس‌جمهوری افغانستان است، موافقت کند.
قرار بود اگر مذاکرات محرمانه در کمپ دیوید به امضای توافق با طالبان منجر شود، آمریکا چهار ماه و نیم بعد، بیش از پنج هزار نظامی خود را از پنج پایگاه در افغانستان خارج کند.
وزیر خارجه آمریکا گفت که در پی تحولات اخیر، دونالد ترامپ هنوز در خصوص خروج نظامیان تصمیم نگرفته و رئیس‌جمهوری و وزیر دفاع برای تضمین منافع آمریکا و تامین اهداف مورد نظر کشور در قبال تهدیدات تروریستی، تصمیم خواهند گرفت و زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان نیز بزودی به واشینگتن باز می‌گردد و در مذاکرات سهیم خواهد بود.
حضور نظامیان آمریکا در افغانستان از سال ۲۰۰۳ طولانی‌ترین جنگ برای قوای آمریکایی بوده است؛ دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی خود تاکید کرده بود که نظامیان ایالات متحده را از این کشور خارج خواهد کرد.
وزیر خارجه آمریکا در گفت‌وگو با «ای‌بی‌سی» یادآور شد که آمریکا هنوز سالانه بیش از ۳۰ میلیارد دلار بابت افغانستان هزینه می‌کند هر چند که این حضور ثمراتی داشته و القاعده تقریبا محو شده است.
وی گفت که نظامیان آمریکا در ماه گذشته نیز هزار تن از نیروهای گروه طالبان را از پای درآوردند.
واکنش به دعوت از طالبان برای دیدار از کمپ دیوید
دعوت واشینگتن از حضور هیات طالبان برای دیدار محرمانه از کمپ دیوید واکنش جمهوری‌خواهان آمریکا را به ویژه در آستانه سالروز حوادث تروریستی یازدهم سپتامبر آمریکا در پی آورده بود.
آدم کینزینگر عضو جمهوری‌خواه کنگره گفته است رهبران گروه تروریستی طالبان که از فجایع یازدهم سپتامبر ابراز برائت نکردند نباید به آمریکا بیایند.
لیز چنی دختر معاون اسبق ریاست جمهوری آمریکا نیز یادآور شد که کمپ دیوید مکان تصمیم‌گیری رهبران برای واکنش به ترور القاعده در یازدهم سپتامبر بود و پای کسی از طالبان نباید به آنجا برسد؛ خانم چنی از تصمیم دونالد ترامپ در لغو دیدار با هیات طالبان حمایت کرد.
در پاسخ به پرسش گزارشگر «ای‌بی‌سی» که آیا صرف بررسی دعوت از طالبان برای آمدن به کمپ دیوید اشتباهی در محاسبه از سوی دولت آمریکا نبوده، مایک پومپئو گفت: کمپ دیوید مکانی برای مذاکرات جنگ و نیز گفت‌وگوهای صلح بوده و شماری از «بدترین بازیگران» در طول تاریخ در این مکان مهم حضور داشتند اما آقای ترامپ آماده مخاطره در راه صلح برای افغانستان بود ولی طالبان مرتکب اشتباهی دهشتناک شدند.
