رئیسجمهوری ایران در سخنانی که اشاره تلویحی آن به برکناری جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، بود گفت: «آمریکاییها باید بفهمند که جنگطلبی و جنگطلبان به نفع آنها نیستند. هم جنگطلبان باید کنار بروند و هم سیاست جنگطلبی و فشار حداکثری را باید کنار بگذارند.»
حسن روحانی روز چهارشنبه، ۲۰ شهریور، از «فشار حداکثری» ایالات متحده بر ایران برای تغییر سیاستهای هستهای، موشکی و منطقهای جمهوری اسلامی انتقاد کرد و گفت: «امروز که دشمن فشار حداکثری را بر ما وارد کرده است، راه ما مقابله و ایستادگی است.»
وی افزود: «بارها گفتیم که منطق ما در ایران و در جمهوری اسلامی، فناوری صلحآمیز هستهای است. و گفتیم که منطق ما امروز در برجام، تعهد در برابر تعهد است. آنها تعهد کنند ما هم تعهد کامل داریم، آنها تعهد ناقص کنند ما هم تعهد ناقص داریم.»
اشاره رئیسجمهوری ایران به خروج آمریکا از توافق هستهای شش قدرت جهانی با تهران در ۱۸ اردیبهشت پارسال است. ایران در واکنش به این اقدام واشینگتن، از اردیبهشت امسال طی سه گام تعهدات هستهایش را که در برجام ملرم به اجرای آن است کاهش داده است.
آقای روحانی در سخنانش گام سوم کاهش تعهدات ایران در اوایل هفته جاری را «مهمترین گام جمهوری اسلامی» توصیف کرد که به گفته او «با گام اول و گام دوم قابل مقایسه نیست».
وی تهدید کرد که اگر لازم و ضروری باشد، ایران گامهای دیگری در این زمینه برخواهد داشت.
استقبال در ایران از اخراج جان بولتون
در همین حال چند مقام دیگر جمهوری اسلامی از خبر اخراج جان بولتون استقبال و از آن به عنوان «شکست» سیاستهای «جنگطلبانه» وی تعبیر کردند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز ۱۹ شهریور در توئیتی اعلام کرد که بولتون را به خاطر اختلافهای زیادی که او و سایرین با وی داشتند از کار برکنار کرده است.
مشاور سابق امنیت ملی آمریکا رویکردی بسیار تندوتیز در قبال برنامه هستهای، موشکی و نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقه داشت و از این رو برخی از مقامهای تهران در واکنشهای فوری خود، از اخراج وی استقبال کردند.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیسجمهوری ایران، در این زمینه یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود نوشته و گفت که آقای بولتون «دشمن دیپلماسی و طرفدار جنگ و یکجانبهگرایی بود».
وی از مشاور سابق امنیت ملی آمریکا به عنوان «مردی» یاد کرده که به گفته او «تهدید به جنگ میکرد و وعده میداد که ایران تا چندماه دیگر فرو خواهد ریخت» و «یکی از سرسختترین دشمنان ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران بود و تلاش زیادی برای سرنگونی نظام ایران کرد».
رئیس دفتر حسن روحانی نتیجهگیری کرده که «اخراج بولتون از دولت ترامپ نشان میدهد که دوره سیاستهای جنگطلبانه، رادیکال، فشار حداکثری و مداخلهجویانه سرآمده» است.
در همین حال، مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل، هرگونه مذاکره با آمریکا پس از اخراج بولتون را رد کرد و گفت که ایالات متحده باید ابتدا تحریمها علیه تهران را لغو کند.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، وی اظهار داشت: «تا زمانی که این تحریمهای ظالمانه و تروریسم اقتصادی دولت آمریکا علیه مردم ایران ادامه دارد، جای صحبت و مذاکره نیست».
علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، نیز در صفحه توئیترش نوشته که «با اخراج بزرگترین حامی جنگ و تروریسم اقتصادی، کاخ سفید با مانع کمتری برای درک واقعیتهای ایران مواجه خواهد بود».
وی افزوده است: «ما هنوز ایستادهایم و او رفته است؛ همانگونه که همه ایرانستیزان، یکایک صحنه را ترک کردند».
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، هم در این زمینه واکنش محمدجواد ظریف وزیر خارجه را توئیت کرده است که گفته «ما درباره امور داخلی ایالات متحده اظهارنظر نمیکنیم».
این واکنش آقای ظریف در حالی است که وی از مدتها پیش با ابداع اصطلاح «تیم بی» که جان بولتون را هم در آن گنجانده بود، بارها از مشاور امنیت ملی سابق آمریکا انتقاد کرده و او را به سوق دادن آمریکا به سوی جنگ با ایران متهم میکرد.
بولتون ۷۰ ساله سومین مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ در طول ۳۲ ماهی بود که از ریاست جمهوری وی گذشته است.
وی روز سهشنبه دقایقی پس از اعلام خبر برکناریاش در صفحه توییتر خود نوشت: «من دیشب پیشنهاد دادم که استعفا کنم و رئیسجمهور گفت بگذار فردا در این باره صحبت کنیم.»
در همین حال، شبکه تلویزیونی فاکسنیوز آمریکا از نامزدی بالقوه هفت نفر برای جانشینی بولتون خبر داد.
فاکسنیوز از قول منابع مختلف افراد زیر را به عنوان نامزدهای جانشینی وی معرفی کرده است: ریک گِرنل، سفیر آمریکا در آلمان؛ برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران؛ استیون بیگن، نماینده ویژه آمریکا در امور کره شمالی؛ پیک هوکسترا، سفیر آمریکا در هلند؛ راب بلر، دستیار میک مالوینی، رئیس ستاد در کاخ سفید.
این شبکه افزود که چند سناتور به طرفداری از نامزدی گرنل به کاخ سفید زنگ زدهاند.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه آمریکا که نزدیک به دونالد ترامپ است نیز به شبکه فاکس گفته که سپهبد کیث کلاگ، ژنرال بازنشسته، برایان هوک و ریک ودل، مشاور معاون سابق امنیت ملی کاخ سفید، برای تصدی پست مشاور امنیت ملی مدنظر هستند.
وی اظهار داشت که رئیسجمهوری نام این سه نفر را به من گفت. افراد دیگری نیز در لیست هستند.