در پی شکایت گروهی از خانوادههای خدمه مفقود شده نفتکش سانچی علیه شرکت ملی نفتکش ایران، علی ربیعی، سخنگوی دولت و علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران در دادگاه فدرال آمریکا، این مقامات در اظهاراتی جداگانه، موضوع شکایت خانوادههای خدمه مفقود شده سانچی را نادرست خواندند.
پیشتر مدیر بازرگانی شرکت ملی نفتکش ایران و علی ربیعی، سخنگوی دولت، ادعاها دربارهٔ زنده بودن کارکنان کشتی سانچی را رد کردند، و گفتهاند که بر اساس اطلاعات جعبه سیاه این کشتی، سرنشینان این نفتکش بر اثر استنشاق دود ناشی از گازهای سمی جان خود را از دست دادهاند».
اما علی هِریسچی، وکیل شماری از خانوادههای خدمه نفتکش سانچی در واشینگتن در گفتوگو با رادیوفردا میگوید: «ادلههایی وجود دارد که نشان میدهد سرنشینان کشتی سانچی نمردهاند اما مقامات جمهوری اسلامی سعی بر نشان دادن کشته شدن آنان دارند.»
آقای هریسچی دربارهٔ جزئیات بیشتر این پرونده به رادیو فردا میگوید:
من از طرف ده تا از خانوادههای خدمه کشتی سانچی، این پرونده را در دادگاه فدرال آمریکا طرح دعوی کردیم، علیه شرکت ملی نفتکش، آقای علی ربیعی و علاءالدین بروجردی. به خاطر این که اینها در این مدت ۲سال، واقعیتها را پنهان کردند و درگیر مسائلی شدند که… از دید ما خانوادهها زنده هستند و اینها هیچ پیگیری بابت آن ادلهای که برای زنده بودن این خدمه [موجود] هست، نداشتند و در عوض تمام این مدت سعی کردند با زور و با فشار، خانوادهها را مجبور به قبول فوت فرزندانشان بکنند، تا جایی که بدون اجازه خانوادهها گواهی فوت صادر کردند. کسانی هم که مثل موکلین من قبول نکردند، ۲سال است هیچ حقوق و مزایایی دریافت نکردهاند، فقط به خاطر این که فوت را قبول نکردهاند. طبق قوانین بینالملل تا ۵سال اینها باید مفقود حساب بشوند و حقوقشان را دریافت کنند که فقط به خاطر فشار، این حقوق پرداخت نشده.
شما گفتید شماری از سرنشینان این کشتی سانچی زنده هستند. ادله شما در این رابطه چیست؟
بزرگترین مسئلهای که وجود دارد این است که وقتی جنازهای پیدا نمیشود، اینها زنده هستند. یعنی کسی که ادعا میکند اینها فوت کردهاند باید ثابت کند که اینها فوت کردهاند. چون تا آخرین لحظهای که ما اطلاع داریم، اینها زنده بودند. ادلهای بیشتر، این است که اولا دلیل مرگ، که گفتهاند اینها براثر استنشاق گازهای سمی [فوت کردهاند] که آقای ربیعی هم اشاره میکند، کاملاً غلط است. به خاطر این که طبق بارنامه، محتویات گاز سمیاش تا حد چهار بوده و این چهار به هیچ وجه کشنده نیست. مگر این که اینها بار دیگری میبردند. شاید خلاف دیگری بوده در این مسئله، ولی مسئله این جاست که با این گازی که اینها میبردند، فوت نمیکنند. مخصوصاً به این خاطر که یک جنازهای که از آب گرفته میشود، سالم است. ایشان نسوخته، و وقت داشته که برود لباس ضد حریق بپوشد، و این نشاندهنده آن است که در همان دقایق اول، بر عکس گفته آقای ربیعی که حتی جدیداً دوباره تکرار کردند، وقت بوده و اینطوری نبوده که در لحظات اول فوت کنند. یعنی وقت داشتهاند طبق دستور کاپیتان که در جعبه سیاه هم هست و ما شنیدیم، از کشتی خارج بشوند و از قایقهای نجات استفاده کنند. یک قایق نجات گمشده هست و هیچ خبری از آن نیست. مهمتر از همه، این که بعد از این که خود تصادف انجام میشود، خانوادهها شروع میکنند به گرفتن تلفنهایی از شرق آسیا، چندین مکالمه داشتند، شاهد بر این که خانوادههایشان [حق دارند که] میخواهند بدانند [آیا] اینها زنده هستند. تقاضا کردهاند که وکیل بگیرند که دنبال اینها برود. بالای ۱۲۰۰ تلفن [شده] که رسانه شما هم قبلاً اینها را گزارش کرده. چیزی که برایش داریم، این که ما میگوییم اینها نمردهاند و آنها میگویند صددرصد مردهاند. به هیچ وجه به این ترتیب نیست که در دقایق اول فوت کرده باشند. باید توضیح داده شود که چرا این فشار وجود دارد که اینها را مرده اعلام کنند.
برای شما به عنوان وکیل این پرونده چقدر این امکان وجود دارد که به جزئیات بیشتر جعبه سیاه کشتی دسترسی پیدا کنید یا از منابع دیگری به غیر از ایران، مثل چین، پاناما یا هنگکنگ که به نوعی، بهطور غیرمستقیم با این پرونده کشتی سانچی ارتباط دارند، استفاده کنید؟
با توجه به قوانین دادرسی مدنی در آمریکا، ما امیدواریم بتوانیم تمام این اطلاعات را از منابع مستقل دریافت کنیم، راستیآزمایی کنیم و ببینیم که چه تحقیقاتی انجام شده. فشار خواهیم آورد که تمام گزارشهای ثبت شده را بگیریم، به خاطر این که تمام گزارشها بر علیه موضع ایران است، چون در کشتی هیچ جنازهای پیدا نشده.
یکی از مواردی که شما در رد اظهارات مقامات دولت ایران دربارهٔ پرونده کشتی سانچی مطرح کردید، اختلاف در متن گزارش فارسی و انگلیسی است. کمی در این باره بیشتر برایمان بگویید.
نسخه انگلیسی رسمی که به امضای ایران رسیده، بسیار کوچک شده و به شکل یک پرزنتیشن درآمده، نه به شکل یک گزارش، و به فارسی تبدیل شده. از نظر مقدار، بسیار کوچک شده؛ ولی اتفاقاتی که افتاده و مربوط به کیس ماست، این است که در مقدمه گزارش حتی اشاره میشود که ۲۹ خدمه سانچی مفقود هستند. ایران هم این گزارش را امضا کرده؛ ولی در متن فارسی اصلاً این اشاره به خدمه تویش نیست؛ و بعد در تمرکز بر قسمت تصادف، که دقیقه به دقیقه تصادف را مطرح میکند، ایران در گزارش فارسی اشاره میکند که گازهای سمی حول کشتی پخش شده بودند که چنین اشارهای در گزارش انگلیسی وجود ندارد. در واقع به نفع خودشان، جاییاش را حذف کردهاند و یک جاهایی را به فارسی اضافه کردهاند و گذاشتهاند. باید ببینیم بر چه اساسی این اتفاقات میافتد. چه چیزی وجود دارد؟ آیا قصور مدیریت بحران شرکت ملی نفتکش است؟ آیا سیاستهای داخلی است که قصد داشتهاند اتفاقاتی را که انجام نشده لاپوشانی کنند؟ به هر حال موضوع این جاست که گزارشی که به فارسی انجام شده، در جهت داستان رسمی شرکت ملی نفتکش تغییر داده شده است.