با تشدید انتقادهای دمکراتها از عملیات کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه ۱۹ دی در مورد قطعنامهای با هدف محدود کردن اختیارات دونالد ترامپ برای اقدامات نظامی علیه ایران رایگیری خواهد کرد.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، در بیانیهای یک صفحهای با اعلام این موضوع گفت حمله پهپادی روز جمعه که قاسم سلیمانی در آن کشته شد «تحریکآمیز و نامتناسب» بوده است.
پیشبینی میشود که قطعنامه پيشنهادی دمکراتها با وجود مخالفت قاطع جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان به تصویب برسد. اما پیشنهاد مشابه سناتور دمکرات تیم کین با مخالفت اکثریت جمهوریخواه مجلس سنا روبرو خواهد شد.
دولت دونالد ترامپ روز ۱۸ دی در مورد اقدامات خود علیه ایران به کنگره گزارش داد. دمکراتها و حداقل دو جمهوریخواه نارضایتی خود از اقدامات دولت را ابراز کردند. دمکراتها گفتند دولت در تایید ادعای خود که میگوید قاسم سلیمانی یک تهدید فوری بوده است شواهد کافی ارائه نکرده.
مایک پنس، معاون رئیسجمهوری آمریکا، صبح پنجشنبه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ایبیسی گفت: «قاسم سلیمانی برای طراحی یک حمله به نیروها و پرسنل آمریکایی به منطقه سفر کرده بود. کسانی که تمام شواهد را دیدهاند میدانند که شواهد کافی برای اثبات یک تهدید فوری علیه نیروهای آمریکایی وجود داشت».
هنوز مشخص نیست که قطعنامه پیشنهادی در مجلس نمایندگان اقدامی برای محدود کردن اقدامات دونالد ترامپ در قبال ایران است و یا صرفا یک موضعگیری نمادین از سوی مخالفان دمکرات رئیسجمهوری آمریکا.
جمهوریخواهان میگویند این پیشنهاد، نوعی قطعنامه ویژه که رئیسجمهوری آن را امضاء نخواهد کرد، جنبه قانونی پیدا نخواهد کرد. اما دمکراتها میگویند طبق قانون موسوم به «اختیارات جنگ» مصوب ۱۹۷۳ در صورت تایید مجلس سنا، اين قطعنامه لازمالاجرا خواهد شد. مراجع قضایی فدرال نظر قطعی خود را در مورد نحوه اجرای این قانون اعلام نکردهاند.
دونالد ترامپ روز پنجشنبه در توئیتی از جمهوریخواهان مجلس نمایندگان خواست که در مخالفت با این قطعنامه رای دهند. چان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، نیز تاکید کرد قطعنامه مربوط به قانون «اختیارات جنگ» ناقض قانون اساسی است.
او در توئیتی نوشت: «این موضوع بیانگر یک درک نادرست از تعیین اختیارات کنگره و رئیسجمهوری در عرصه سیاست خارجی است. این قطعنامه باید باطل شود».
نانسی پلوسی در بیانیه روز پنجشنبه خود گفت: «اعضای کنگره در مورد تصمیم دولت برای ورود به درگیری با ایران و فقدان یک استراتژی برای پیشبرد سیاست خود در قبال آن کشور نگرانیهای جدی دارند».
در بخشی از قطعنامه پیشنهادی که قرار است مجلس نمایندگان در مورد آن رایگیری کند گفته میشود: «کنگره به این وسیله به رئیسجمهوری ابلاغ میکند که استفاده از نیروهای مسلح آمریکا در درگیریهای مسلحانه در داخل ایران و یا علیه ایران و یا هر بخشی از حکومت و یا نیروهای مسلح آن کشور را متوقف کند» مگر آنکه کنگره علیه آن کشور اعلام جنگ کند و یا با تصویب قوانینی بکارگیری نیروی نظامی علیه آن کشور با هدف جلوگیری از حمله به ایالات متحده و نیروهای نظامی آن را تایید کند.
این رویارویی بین دونالد ترامپ و مجلس نمایندگان تازهترین مورد از زیرپا گذاشتن عرف رایج در نهادهای حکومتی آمریکا توسط رئیسجمهوری است. دونالد ترامپ قبل از صدور دستور حملهای که قاسم سلیمانی در آن کشته شد با رهبران کنگره مشورت نکرد و پس از آن نیز با ارسال یادداشتی فقط دلایل این حمله را توضیح داد ولی جزئیات و شواهد مربوط به این تصمیمگیری را محرمانه نگاه داشته است.
تحت تاثیر تصویب قانون مربوط به «تایید بکارگیری قدرت نظامی» در سال ۲۰۰۱ برای مبارزه با تروریسم پس از حملات یازده سپتامبر آن سال و تصویب قانون دیگری با همین مضمون در سال ۲۰۰۲ در تایید اشغال عراق، اختیارات کنگره در زمینه ورود دولت آمریکا به جنگ کاهش یافته است.
مخالفت با آن قوانین نه فقط کنگره بلکه جامعه آمریکا را به شدت دچار چند دستگی کرده و بسیاری از قانونگذاران به خصوص دمکراتها میگویند تصویب آن قوانین اشتباه بود. ولی با این همه کنگره آمریکا تاکنون نتوانسته است آن قوانین را لغو و یا آن اختیارات دولت را محدود کند.
نانسی پلوسی روز پنجشنبه افزود: مجلس نمايندگان ممکن است مصوبات ديگری با هدف لغو قانون اختيارات دولت در مورد حمله نظامی به عراق مصوب سال ۲۰۰۲ و ممنوع کردن اختصاص بودجه به عمليات نظامی عليه ايران که به تصويب کنگره نرسيده باشد را در دستور کار قرار دهد.