چند ساعت پس از آغاز اجرای آتشبسی که دولتهای روسیه و ترکیه در مورد آن به توافق رسیدند روز جمعه ۱۶ اسفند نبردهای مرگبار در ناحیه ادلب واقع در شمال غرب سوریه از سر گرفته شد.
به گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه و منابع نزدیک به شورشیان، این درگیریها بین نیروهای دولتی سوریه و شورشیان جهادی موسوم به «حزب اسلامی ترکستان» در جبل الزاویه روی داد.
به گفته دیدهبان حقوق بشر سوریه که اخبار جنگ داخلی این کشور را جمعآوری و منتشر میکند حداقل ۱۵ نفر در این درگیریها کشته شدهاند.
ساکنان محلی و گروههای مخالف دولت سوریه میگویند که اما در سایر نقاط ناحیه ادلب درگیریها کاهش یافته است.
خبرگزاری رویترز یادآوری میکند که وقوع درگیریهای روز جمعه نشان دهنده شکننده بودن آتشبسی است که دولتهای روسیه و ترکیه روز پنجشنبه در مورد آن به توافق رسیدند.
روسیه حامی اصلی حکومت بشار اسد است و ترکیه فقط از بخشی از شورشیان سوری حمایت میکند و روی گروههای تندرو جهادی که بخش اعظم ناحیه ادلب را کنترل میکنند، نفوذ چندانی ندارد.
هدف این آتشبس مهار درگیریهای نظامی در ناحیه ادلب است که طی سه ماه اخیر حدود یک میلیون نفر بر اثر آن آواره شدهاند.
رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه وعده داده که نیروهای دولتی سوریه را از مناطقی که اخیرا تصرف کردهاند، عقب خواهد راند. ولی آتشبس روز پنجشنبه در عمل خطوط جبهه فعلی را به رسمیت شناخته و در نتیجه پیشرویهای گسترده نیروهای دولتی سوریه را تثبیت خواهد کرد.
یک مقام ارشد دولت ترکیه گفت:«ممکن است انتقاداتی مطرح شود ولی هدف ما برقراری آتشبس بود و به این هدف رسیدیم. به برخی از اهداف خود دست نیافتیم ولی این در مورد هر دو طرف صادق است.»
توافقهای قبلی در مورد پایان دادن به نبرد در ناحیه ادلب به نتیجه نرسیدهاند. برخی از تحلیلگران و ساکنان منطقه میگویند این آتشبس نیز به مرور از بین خواهد رفت چون در آن بحران بشری و حفاظت هوایی از منطقه ادلب در نظر گرفته نشده است.
وزیر خارجه هلند هنگام ورود به زاگرب برای شرکت در نشست وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا گفت این آتشبس باید با ایجاد منطقه ممنوعه پرواز در ادلب با هدف جلوگیری از بمباران بیمارستانها تثبیت شود.
سازمان ملل متحد میگوید آوارگی حدود یک میلیون نفر از مردم ساکن ناحیه ادلب بزرگترین بحران بشری در طول جنگ داخلی سوریه است.
دولت روسیه همواره بحران آوارگان و پناهجویان را کم اهمیت جلوه داده و ترکیه را به دلیل اعزام چندین هزار نیرو و سلاحهای سنگین به ناحیه ادلب به نقض قوانین بین المللی متهم کرده است. از اوایل ماه فوریه تاکنون حدود ۶۰ سرباز ترکیه در درگیری با نیروهای دولتی سوریه کشته شدهاند.
هدف ترکیه علاوه بر مقابله با پیشروی بیشتر نیروهای دولتی سوریه جلوگیری از سرازیر شدن موج دیگری از آوارگان به سوی مرزهای آن کشور است. ترکیه در حال حاضر میزبان حدود ۳.۶ میلیون پناهجوی سوری است.
طبق آتشبس روز پنجشنبه یک گذرگاه امنیتی به عرض ۶ کیلومتر در جوار بزرگراه ام ۴ که از شرق به غرب ادلب می رود ایجاد خواهد شد و نیروهای ترکیه و روسیه از روز ۱۵ مارس به طور مشترک گشتزنی در اين منطقه را آغاز خواهند کرد. این توافق باعث پیشروی نیروهای روسیه به نواحی شمالیتر ادلب خواهد بود.
ولادیمیر پوتین روز پنجشنبه اظهار امیدواری کرد که «این توافق زمینه توقف کامل درگیریها در ادلب را فراهم کند».
رجب طیب اردوغان نیز گفت دو کشور در زمینه کمکرسانی به مردم نیازمند همکاری خواهند کرد ولی ترکیه «حق خود برای واکنش به تمامی حملات ارتش سوریه را محفوظ میداند».
دیدهبان حقوق بشر سوریه حوالی ظهر به وقت محلی اعلام کرد که در هشت ساعت اول اجرای آتشبس ناحیه ادلب در مجموع آرام بوده و هیچ هواپیمای روسی و یا سوری در آسمان منطقه پرواز نکرده است.
آتشبس مسکو و آنکارا در مورد ایجاد «مناطق امن» و یا بازگشت آوارگان به محل سکونت خود هیچ اقدام مشخصی را اعلام نکرده است.