یک روز پس از تاکید دوباره یک مقام عالی‌رتبه آمریکایی بر حفظ تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی، وزیر خارجه ایران روز پنج‌شنبه در پاسخ به این موضع‌گیری جواب داد که توافق اتمی، برجام، به این مقام و همین طور ایالات متحده «ربطی ندارد».
برایان هوک، مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا، روز چهارشنبه، ۲۴ اردیبهشت‌ماه، تاکید کرد که واشینگتن به هر حال «به طریقی» مطمئن خواهد شد که ادامه تحریم‌های تسلیحاتی علیه تهران در سازمان ملل تایید و حفظ شود.
آقای هوک که در چند هفته گذشته در این باره چند بار در مصاحبه‌هایی صحبت کرده روز چهارشنبه بار دیگر در مقاله‌ای بر این نکته تاکید کرد که در روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال منتشر شد.
برایان هوک در ادامه توضیح داده است که اعضای توافق اتمی موسوم به برجام قادرند با توسل به مکانیسم ماشه تمام تحریم‌های سازمان ملل را به طور خودکار علیه جمهوری اسلامی به کار بیندازند.
او نوشت: «اگر با رای وتو راه بر دیپلماسی آمریکا سد شود، آمریکا این حق را دارد که با ابزارهای دیگر تحریم تسلیحاتی را تمدید کند.»
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در سال ۱۳۹۴ در پیوند با توافق هسته‌ای صادر شد، دادوستد تسلیحاتی با ایران تنها به مدت پنج سال ممنوع است. این ممنوعیت پنج ساله در مهرماه سال جاری پایان خواهد یافت.
اوایل اردیبهشت‌ماه گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر تلاش‌های مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، برای تدوین ادله حقوقی، که بر اساس آنها آمریکا به عنوان «یکی از طرف‌های برجام»، راه تمدید تحریم‌ها یا حتی افزایش آنها، را پی خواهد گرفت.
دولت آمریکا بارها تاکید کرده است که لغو این تحریم‌ها را خطایی بزرگ می‌داند.
آمریکا قصد دارد به این استدلال حقوقی روی آورد که هنوز «جزو مشارکت‌کنندگان برجام» تلقی می‌شود و از این رو می‌تواند اصطلاحا با فعال کردن مکانیسم ماشه مانع از وتوی تحریم‌ها شود.
ایران به این استدلال چنین پاسخ داده است که آمریکا با خروج از برجام در واقع از عضویت خود گذشته و بنابراین دیگر نمی‌تواند به این استدلال متوسل شود، نکته‌ای که اتحادیه اروپا نیز بر آن صحه گذاشته و روز پنج‌شنبه نیز وزیر خارجه ایران به همان اشاره کرده است.
دولت دونالد ترامپ دو سال پیش از برجام خارج شد، اقدامی که با انتقاد دیگر امضاکنندگان برجام همراه شد. اما دولت آقای ترامپ بر این عقیده است که توافق صورت‌گرفته در دولت باراک اوباما «فاجعه‌بار» و محدود بود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز پنج‌شنبه، ۲۵ اردیبهشت‌ماه، در پاسخ به مقاله برایان هوک گفت: «برجام به ایشان ربطی ندارد» و «طرح ادعاهای بسیار ابلهانه از سوی مقامات آمریکایی تازگی ندارد،... بعید نیست در مورد توافق‌نامه‌ای که از آن خارج شده‌اند و در بیانیه‌ای رسماً نوشته‌اند که ما به حضور و مشارکت خود در برجام پایان می‌دهیم، حالابیایند و بگویند که نه، ما عضوی از برجام هستیم.»
آقای ظریف ادامه داد: «ما ایران اقدامات‌مان را در چارچوب برجام انجام داده‌ایم و اعضای باقی‌مانده در برجام نیز می‌توانند رفتار خود را اصلاح کند تا ما هم به اجرای کامل برجام برگردیم.»
آمریکا در هفته‌های اخیر پیش‌نویس قطعنامه‌ای را آماده کرده و خواستار تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شده است.
پیشتر رسانه‌ها پیش‌بینی کرده بودند که اگر روسیه و چین با این پیش‌نویس مخالفت کنند، در آن صورت آمریکا به این استدلال حقوقی روی خواهد آورد که هنوز «جزو مشارکت‌کنندگان برجام» تلقی می‌شود و از این رو می‌تواند اصطلاحا با فعال کردن مکانیسم ماشه مانع از وتوی آنها شود.
قطعنامه شورای امنیت به رای موافق اکثریت، یعنی دست‌کم ۹ عضو این شورا نیاز دارد و هیچ یک از کشورهای صاحب حق وتو، یعنی روسیه، آمریکا، چین، بریتانیا و فرانسه نیز نباید با آن مخالفت کنند.
این نکته‌ای است که از هم‌اکنون مورد تردید است، چرا که در هفته جاری سفیر روسیه در سازمان ملل متحد اظهاراتی را مطرح کرد حاکی از این که دولت او با اقدامات ایالات متحده برای تمدید تحریم‌های بین‌المللی منع تجارت جنگ‌افزار با ایران و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران مخالفت خواهد کرد.
