ارمنستان که در شش روز اخیر در نبردهای مسلحانه مرگبار با جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ علیا درگیر است، در اعتراض به معاملات فروش تسلیحات اسرائیل به آذربایجان، شامگاه پنج‌شنبه، دهم مهر، سفیر خود را از تل‌آویو فرا خواند.
ارمنستان تنها دو هفته پیش سفارت خود را در اسرائیل برقرار و آرمن سمباتیان را به عنوان سفیر به تل‌آویو اعزام کرده بود.
به گزارش جروزالم پست و وب‌سایت خبری وای‌نت، یک روز پیش از این تصمیم ایروان، مشاور رئیس جمهوری آذربایجان استفاده ارتش کشورش از پهپادها و سایر تسلیحات اسرائیلی در نبرد علیه ارمنستان را تایید کرده و از «کارآیی و دقت» این سلاح‌ها سخن گفته بود.
در واکنش، آنا نقدعلیان، سخنگوی وزارت خارجه ارمنستان، پنج‌شنبه شب گفت، عملکرد اسرائیل «غیرقابل قبول است».
خانم نقدعلیان افزود: «تامین سلاح مدرن برای آذربایجان توسط اسرائیل، آن‌هم در شرایط تهاجمی آذربایجان با حمایت ترکیه، برای ما قابل قبول نیست و با در نظر گرفتن این موضوع، وزارت خارجه تصمیم گرفت سفیر را برای رایزنی فرا بخواند.»
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در آغاز این هفته از اسرائیل خواست معاملات تسلیحاتی خود با آذربایجان را متوقف کند.
سهراب مناتسیکان، وزیر خارجه ارمنستان، نیز در جریان درگیری‌‌های چند روزه کشورش و آذربایجان در تیرماه امسال، از اسرائیل خواسته بود که به فروش تسلیحات به آذربایجان خاتمه دهد.
وی گفته بود که جنگ‌افزار اسرائیلی در دست نظامیان آذری زیربناهای ارمنستان را نابود کرده و مرگ آفریده است.
حکمت حجایف، مشاور الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، روز چهارشنبه، ۹ مهر، در مصاحبه با سایت خبری اسرائیلی والا گفت که ارتش آذربایجان از برخی پهپادهای تهاجمی اسرائیلی استفاده می‌کند.
آقای حجایف افزوده بود که پهپادهای اسرائیلی موسوم به «کامی‌کازه» (انتحاری) «بسیار موثر هستند».
مشاور رئیس جمهوری آذربایجان گزارش رسانه‌های اسرائیل را نیز تلویحی تایید کرد که هواپیماهای آذری که در روزهای گذشته در اسرائیل فرود آمدند، «احتمالا» با محموله‌های جدید تسلیحاتی اسرائیلی، به باکو بازگشته‌اند.
رسانه‌های اسرائیل از «فرود کاروانی از هواپیماهای ترابری آذربایجانی» در یک فرودگاه اسرائیلی که عمدتا کاربری نظامی دارد، خبر داده و نوشته بودند که هواپیماها برای انتقال محموله‌های تسلیحات ساخت اسرائیل به زمین نشستند.
به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، هواپیماهای باربری آذری از چند روز پیش از آغاز نبردهای قره‌باغ علیا به سوی اسرائیل به پرواز درآمدند؛ امری که ممکن است از تصمیم و برنامه قبلی آذربایجان برای ورود به جنگ با ارمنستان و پیش‌آگاهی اسرائیل از نزدیک بودن این جنگ نشان داشته باشد.
از مجموع گزارش رسانه‌های اسرائیل چنین برمی‌آید که نقل و انتقالات تسلیحاتی در مسیر اسرائیل به باکو احتمالا هنوز ادامه دارد.
اما وزارت دفاع اسرائیل از پاسخگویی به رسانه‌ها در مورد معامله جدید تسلیحات با آذربایجان که در نبردهای جاری آن کشور با ارمنستان استفاده شده باشد، خودداری کرده است.
وزارت خارجه اسرائیل نیز در بیانیه «ابراز تاسف» خود از تصمیم ارمنستان در بازگرداندن سفیرش به ایروان، به وجود تسلیحات اسرائیلی در دست نظامیان آذری که ارمنستان را خشمگین کرده، اشاره نکرده است.
بیانیه وزارت خارجه اسرائیل تنها از «اهمیت روابط» با هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان سخن می‌گوید.
به ادعای هاآرتص، الهام علی‌اف در سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در آخرین روزهای سال ۲۰۱۶ به باکو، از «معاملات پنج میلیارد دلاری» خرید تسلیحات از اسرائیل برای یک دوره چند ساله سخن گفت.
اما بر اساس بررسی‌های انستیتوی تحقیقات بین‌المللی صلح در سوئد، موسسه سیپری، مجموع فروش تسلیحاتی اسرائیل به آذربایجان در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹ مبلغ ۸۲۵ میلیون دلار بوده است.
در شش روز نخست از دور جدید نبردهای آذربایجان و ارمنستان تا بامداد جمعه دست‌کم صد تن، عمدتا از نظامیان دو طرف، کشته شده‌اند.
اختلافات دو کشور بر سر قره‌باغ علیا از ۳۲ سال پیش آغاز شده و تاکنون بیش از ۳۰ هزار کشته داشته است.
