یک سال پس از کناره‌گیری سعد حریری، سیاستمدار پرنفوذ لبنان، بار دیگر همه راه‌ها برای خروج از بحران در این کشور به او ختم شد و پس از رأی مثبت پارلمان، میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، حریری را مأمور تشکیل کابینه کرد.
به گفته منابع بیمارستانی لبنان، روز پنج‌شنبه شلیک تیرهای خوشحالی برای انتخاب مجدد سعد حریری در شهر طرابلس در شمال لبنان، که پایگاه سنتی او به شمار می‌رود و مردم فقیر آن، خود از معترضان یک سال اخیر بوده‌اند، سه زخمی برجای گذاشته است.
آقای حریری ۵۰ ساله، در حالی برای چهارمین بار به مقام نخست‌وزیری لبنان رسید که او در دو مقطع سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ و ۲۰۱۶ تا ژانویه ۲۰۲۰، قدرت اجرایی در این کشور را در دست داشته و در مقطع دوم، با برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان در ۲۰۱۸، دوران دوم و سوم نخست‌وزیری او به هم پیوند خورد.
اکنون نیز بر اساس بیانیه‌ای که از سوی یک مقام بلندپایه دفتر ریاست جمهوری لبنان در یک کنفرانس خبری قرائت شد، حریری توانست نظر مثبت اکثریت پارلمان لبنان را (۶۵ نماینده) برای بر عهده گرفتن نخست‌وزیری به دست آورد.
سعد حریری نه تنها از سوی نمایندگان حزب خود با عنوان «جریان مستقبل» حمایت می‌شد، بلکه حمایت ولید جنبلاط، رهبر دروزی‌های لبنان و تأیید جنبش شیعی امل به رهبری نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان را هم به همراه داشت.
هرچند که بر اساس تقسیم قدرت در لبنان میان مذاهب اصلی این کشور، مقام نخست‌وزیری در اختیار سنی‌مذهبان است، اما گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان، از هیچ نامزدی برای این مقام حمایت نکرد و به گونه‌ای تمایل خود را برای تسهیل روند انتخاب نخست‌وزیر جدید لبنان نشان داده بود.
محمد رعد، رئیس فراکسیون حزب‌الله در پارلمان لبنان گفته بود: «ما در حفظ این فضای مثبت مشارکت خواهیم کرد.»
همچنین طی مشورت‌هایی که دیگر گروه‌ها و نمایندگان مستقل با میشل عون داشتند، از گزینه حریری برای نخست وزیری حمایت‌هایی شده بود که از آن میان می‌توان به تمام سلام، نخست‌وزیر پیشین لبنان اشاره کرد.
نمایندگان جنبش میهنی آزاد، حزب مسیحی لبنان به رهبری جبران باسیل، داماد عون نیز که بزرگترین حزب مسیحی در پارلمان این کشور به شمار می‌رود نیز از انتخاب سعد حریری حمایت کرده بود. اما بلوک «نیروهای لبنانی» به رهبری جورج عدوان حمایت خود را از حریری اعلام نکرده بود.
انتخاب سعد حریری به سمت نخست‌وزیری لبنان چند روز پس از برگزاری اولین سالگرد آغاز اعتراضات این کشور که به «انقلاب ۱۷ اکتبر» معروف شده، صورت گرفته است. این اعتراضات در درجه اول علیه گرانی‌ها و وضعیت ناگوار اقتصادی به راه افتاد و در وهله بعد، طغیانی بود علیه طبقه حاکم که از نظر معترضان همه به فساد مالی متهمند و توانایی اداره کشور را ندارند.
اعتراضات لبنان که تقریبا همزمان بود با اعتراضات عراق، فقط مختص بیروت نبود و حتی به شهرهایی که حزب‌الله لبنان در آنجا نفوذ دارد نیز سرایت کرد.
این اعتراضات با شیوع ویروس کرونا تا حدود زیادی خاموش شده بود، اما انفجار عظیم بندر بیروت که منجر به کشته شدن بیش از ۲۰۰ نفر شد، موج دیگری از خشم معترضان را به راه انداخت.
دولتی که پس از اعتراضات زمام امور را برعهده گرفت به رهبری حسن دیاب، پس از انفجار مرگبار بیروت نتوانست به فعالیت خود ادامه دهد. برخی از نمایندگان و وزرای لبنانی یکی یکی از سمت خود کناره‌گیری کردند و در نهایت نخست‌وزیر نیز کناره‌گیری خود را اعلام کرد.
پس از کناره‌گیری دیاب، مصطفی ادیب مأمور تشکیل کابینه شد، اما او هم پس از چندی نتوانست نیروهای سیاسی لبنان را برای تشکیل یک دولت تکنوکرات و بر اساس طرح پیشنهادی فرانسه تشکیل دهد و با ابراز ناتوانی، او هم از مقام خود کناره‌گیری کرد.
ویرانه‌های بیروت، ویرانه‌های سیاسی لبنان را نیز برجسته کرد. در این صرف زمان برای چانه‌زنی‌های سیاسی به ضرر مردم تمام شد و ارزش پول ملی هر روز بیش از قبل از بین رفت.
اکنون سعد حریری که در این فاصله یک ساله درگیر اعلام نظر نهایی دادگاه بین‌المللی لاهه درباره پرونده قتل پدرش، رفیق حریری در سال ۲۰۰۵ هم بود، وعده تشکیل یک دولت «کارشناسان» را مطرح کرده است.
دولت کارشناسان قاعدتاً به این معنی است که انتخاب وزرا نباید تحت فشار احزاب سیاسی لبنان باشد؛ همان چالشی که تاکنون مانع تشکیل دولت شده است.
پیشتر در زمان مصطفی ادیب گفته می‌شد که حزب‌الله لبنان و جنبش امل، دو گروه شیعی، بر انتخاب وزیر اقتصاد اعمال نفوذ می‌کنند و نمی‌خواهند که کنترل این وزارتخانه کلیدی که در سال‌های اخیر در دستشان بوده، از بیرون برود. وزارت اقتصاد لبنان در اصلاحاتی که قرار است در زمینه اقتصادی لبنان صورت بگیرد، نقشی کلیدی دارد.
سعد حریری، روز پنج‌شنبه همزمان با اعلام نامش به عنوان نخست‌وزیر جدید لبنان در اظهارات کوتاهی که از تلویزیون این کشور پخش شد، تأکید کرد که او «فورا» دولت را تشکیل خواهد داد، زیرا به گفته حریری «زمان می‌گذرد و کشور با تنها و آخرین فرصت خود مواجه است».
سعد حریری باید با بحرانی مقابله کند که به عقیده تقریباً همه کارشناسان و تحلیلگران، پس از جنگ ۱۵ ساله داخلی لبنان بی‌سابقه است. او که همراه با پدرش، سوابق تجاری نیز دارد، باید قفل میلیاردها دلار کمک بین‌المللی را بگشاید و فشارها در زمینه پرداخت بدهی‌های دولت لبنان را کاهش دهد.
یان کوبیس، هماهنگ‌کننده ویژه سازمان ملل متحد در امور لبنان، روز پنج‌شنبه در حساب توئیتر خود نوشت: «این نیروهای سیاسی سنتی هستند که با وجود شکست‌های متعدد در گذشته و شک و تردیدهای عمیق درباره آینده، یک بار دیگر مسیر رو به جلو را انتخاب کرده‌اند».
این اظهارات در حالی که همه کمک‌های بین‌المللی به لبنان به انجام اصلاحات مشروط شده است.
در میان کشورهای غربی، فرانسه طی دو ماه اخیر بارها هشدار داده که طبقه سیاسی لبنان «مسئولیت» خود را بپذیرد و از «هرج و مرج و فلج شدن» کشور جلوگیری کند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز دو بار پس از انفجار بندر بیروت به این شهر سفر کرد.
در این شرایط، سعد حریری که از زمان ژاک شیراک، رئیس‌جمهور پیشین فرانسه مورد حمایت این کشور بوده، بر اجرای طرح پاریس برای لبنان تأکید دارد.
همچنین به تازگی و همزمان با اولین سالگرد اعتراضات لبنان، آمریکا به حاکمان لبنان هشدار داد که به مطالبات معترضان توجه کنند. پیشتر معاون وزیر خارجه آمریکا نیز برای حل بحران لبنان به این کشور سفر کرده است.
سعد حریری که پس از قتل پدرش در ۱۵ سال پیش و کناره‌گیری رعد، برادر بزرگترش از پیگیری راه پدر، به یکباره از عالم تجارت به عالم سیاست پرتاب شد، اکنون به آخرین برگ بازی سیاست لبنان تبدیل شده است.
او که در ابتدا حتی لهجه عربی‌اش از سوی مخالفان به سخره گرفته می‌شد، کم‌کم بر الفبای سیاست به ویژه در کشوری پاره‌پاره و پیچیده همچون لبنان تسلط پیدا کرد و به چهره سیاسی غیرقابل انکار تبدیل شد.
قرار است که روز جمعه مذاکرات حریری با احزاب مختلف در پارلمان لبنان برای تشکیل دولت جدید آغاز شود. با این حال، این بیم وجود دارد که روند تشکیل دولت به درازا بکشد.
جامعه جهانی همچنین انتظار دارد که سعد حریری تحقیقات درباره انفجار بندر بیروت را به سرانجام برساند؛ انفجاری که یکی از متهمان اصلی آن حزب‌الله لبنان است.
سعد حریری در جریان اعلام نظر دادگاه پرونده قتل پدرش که در آن اعضایی از حزب‌الله لبنان متهم بودند، نتیجه دادگاه را یک «پیروزی» برای خود دانست، اما او در سال‌های حکومتش نتوانسته قدرت این تنها گروه مسلح لبنانی پس از جنگ داخلی را محدود کند.
با این حال، او به سهم خود در بحران لبنان نیز اعتراف کرده است. سعد حریری به تازگی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته است: «مردم می‌گویند که همه احزاب مسئول هستند، از جمله من. بلکه ما مسئول هستیم».
