کمتر از دو هفته به آغاز کار جو بایدن، رئیس جمهوری جدید آمریکا، بنیامین نتانیاهو خواهان آن شده که تعیین سیاست‌گذاری، شیوه‌های راهبردی و اقدامات عملی اسرائیل در قبال ایران، تنها در دست او باشد.
به گزارش سایت خبری اکسیوس در روز ۱۸ دی، مقامات ارشد اسرائیلی گفته‌اند که دلیل درخواست نخست وزیر اسرائیل برای داشتن کنترل کامل و انحصاری سیاست و عملکرد در ارتباط با ایران، احتمال زیاد بروز درگیری شدید میان او با جو بایدن بر سر ایران است.
اکسیوس در این «گزارش اختصاصی» افزوده است که برخلاف رویکرد معتدل‌تر بنی گانتز، وزیر دفاع، و گابی اشکنازی، وزیر خارجه، که از سران حزب آبی- سفید بودند، بنیامین نتانیاهو تاکید دارد که از همان آغاز روی کار آمدن دولت جو بایدن، اسرائیل باید بدون مماشات و قاطعانه با احتمال بازگشت آمریکا به برجام مخالفت کند.
بر اساس این گزارش، بنیامین نتانیاهو هفته گذشته در نامه‌ای که توسط مئیر بن‌شبات، مشاور امنیت ملی اسرائیل، به بنی گانتز فرستاد، نوشت که موضع دولت اسرائیل در مورد توافق هسته‌ای ایران، «منحصرا» از سوی نخست وزیر و بر اساس تجزیه و تحلیل صورت گرفته در شورای امنیت ملیِ وابسته به دفتر نخست وزیری، نهایی می‌شود.
سایت اکسیوس افزوده است که به متن نامه مشابهی دسترسی یافته که مشاور امنیت ملی اسرائیل برای وزیر خارجه، سفیر اسرائیل در آمریکا، رئیس موساد و رئیس ستاد ارتش اسرائیل ارسال کرده است. دفتر نخست وزیری اسرائیل این گزارش را تکذیب نکرده است.
به نوشته اکسیوس، بنی گانتز از دریافت نامه بهت‌زده شده ولی در پاسخ به آن نوشته که نخست وزیر صلاحیت دارد تا موضع اسرائیل را نهایی کند اما با این کار، نهادهای امنیتی و اطلاعاتی، و کابینه امنیتی اسرائیل را «دور می‌زند».
وزیر دفاع اسرائیل افزوده است که «مسائل امنیتی و به‌ویژه پرونده امور ایران، یک موضوع تجارت شخصی نیست یا مربوط به یک شخص خاص نیست... و هر گونه سیاستی باید تنها پس از مباحثات جدی در کابینه امنیتی تصویب شود».
تا پیش از این تنها جمع کوچکی از مقامات ارشد اسرائیل از رویارویی بنیامین نتانیاهو و بنی گانتز در مسائل مختلف امنیتی، از جمله در ارتباط با ایران، آگاهی داشتند اما به نوشته اکسیوس، این تقابل در آستانه آغاز به کار دولت جو بایدن و در میانه مبارزات انتخاباتی اسرائیل، به امری «حساس‌تر» و «خطرناک‌تر» مبدل شده است.
یک مشاور بنیامین نتانیاهو به اکسیوس گفته است که نخست وزیر از موضع نسبتا معتدل بنی گانتز و چند ژنرال ارشد ارتش در قبال ایران، در سفر و مذاکرات ماه گذشته مارک میلی، رئیس نیروهای مسلح آمریکا به اسرائیل، «ناراحت شد».
با وجود این، سایت اکسیوس نوشته است که همه بازیگران اصلی اسرائیلی در مورد «هدف راهبردی» جلوگیری از رسیدن جو بایدن به توافق تازه با ایران «اتفاق نظر» دارند و آن را «ضربه به منافع امنیت ملی» اسرائیل می‌دانند و اختلافات تنها در مورد تاکتیک‌ها است.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، بنیامین نتانیاهو روز پنج‌شنبه، ۱۸ دی، در دیدار خداحافظی استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری دولت دونالد ترامپ، گفت که بازگشت آمریکا به برجام یک «کابوس» و «حماقت» است که «نباید اتفاق بیفتد».
الی کوهن، وزیر اطلاعات اسرائیل، نیز همزمان با حضور استیون منوچین در اورشلیم گفت دولت بایدن «باید» سیاست فشار حداکثری علیه ایران را ادامه دهد.
به گفته الی کوهن، «اگر آمریکا خواهان حفظ ثبات منطقه‌ای و گسترش پیمان‌های صلح (میان اسرائیل و اعراب) است، حفظ سیاست کنونی در قبال ایران، اهمیت دارد».
این فراخوان‌ها همراه با اظهارات اخیر رئیس ستاد ارتش اسرائیل در این زمینه که کشور او برنامه‌های «حمله سخت به ایران را آماده و تمرین کرده است» در شرایطی پیاپی مطرح می‌شود که دونالد ترامپ در آستانه خروج از کاخ سفید و مشغول بودن بر امور داخلی خود آمریکا، مانند عواقب ورود شماری از هواداران خشونت‌طلب او به کنگره در روز چهارشنبه این هفته است.
برخی تحلیل‌گران رسانه‌های اسرائیل گفته‌اند که موقعیت کنونی آمریکا در شرایطی که مجلس اسرائیل نیز منحل شده و کارزار انتخاباتی بنیامین نتانیاهو از سرگرفته شده، می‌تواند فرصتی برای او جهت عملی کردن گزینه نظامی در قبال ایران باشد تا دولت جو بایدن در میانه بحرانی منطقه‌ای، دولت را تحویل بگیرد.
اختلاف سران اسرائیل در مورد تاکتیک‌های عملکرد در قبال ایران در حالی آشکارتر شده که با تجدید کارزار انتخاباتی اسرائیل و تقویت احتمال حذف بنی گانتز از پست وزارت دفاع و قطعیت خروج گابی اشکنازی از صحنه سیاست، بنیامین نتانیاهو همچنان بر امور ایران تمرکز کرده است.
زاخی هانگبی، یک وزیر نزدیک به بنیامین نتانیاهو، در روزهای گذشته در توییترش توصیه کرد که اسرائیل «مانند سال‌های ۱۹۸۱ و ۲۰۰۷» اقدام لازم را در مورد ایران انجام دهد؛ اشاره او به حمله اسرائیل به محل ساخت کوره اتمی عصیراک عراق و نیز منهدم کردن برنامه اتمی در دیرالزور سوریه بود.
در حالی که بنیامین نتانیاهو اولین رهبری بود که این هفته به تجدید غنی‌سازی ۲۰ درصدی ایران واکنش تند نشان داد، ایران تاکید کرده که گام‌های کاهش تعهدات، شامل غنی‌سازی ۲۰ درصدی، در صورت بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات برجام، «قابل بازگشت است».
جو بایدن گفته است که بازگشت دولت او به برجام «کاری آسان نیست»، اما ساده‌ترین راه برای حفظ ثبات منطقه و نقطه شروعی برای مذاکرات آتی با ایران، در صورت پیروی ایران از برجام و بازگشت آن از گام‌های کاهش تعهداتش است.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه گفت که «برگشت آمریکا به برجام حتی ممکن است به ضرر ایران باشد» و ایران «هیچ عجله‌ای ندارد که آمریکا به برجام بازگردد بلکه تاکید ایران بر پایان حرکت خباثت‌آمیز تحریم‌ها و برداشته شدن تحریم‌‌هاست، که در آن صورت، برگشت آمریکا به برجام معنا خواهد داشت».
