وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه سوم اسفند در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که پس از لغو تحریم‌ها توسط آمریکا و بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام)، انتظار می‌رود دولت جو بایدن در ازای خسارت «یک تریلیون دلاری» اقتصاد ایران، «غرامت» پرداخت کند.
محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با شبکه «پرس تی وی»، وابسته به رادیو و تلویزیون حکومتی ایران، تاکید کرد: «آمریکا نمی‌تواند به برجام بپیوندد، مگر این‌که تحریم‌ها را لغو کند؛ تمامی تحریم‌ها باید لغو شوند».
او افزود: «به دلیل سیاست‌های آمریکاست که دارایی‌های ما در کره جنوبی و ژاپن بلوکه شده‌اند. این رویکرد باید تغییر کند. اما دولت بایدن همچنان به مسدود کردن پول ایران برای خرید واکسن کووید ١٩ ادامه می‌دهد».
وزیر امور خارجه ایران، با انتقاد از عملکرد دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری جدید آمریکا را «دنبال‌کننده» سیاست‌های دولت ترامپ خواند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، با خروج از برجام در اردیبهشت ۹۷ در چارچوب راهبرد «فشار حداکثری»، تحریم‌های گسترده و شدیدی علیه ایران وضع کرد.
با این حال، دولت وی بارها اعلام کرد که آمریکا مذاکره با ایران برای دستیابی به توافقی جامع‌تر در زمینه پرونده هسته‌ای، برنامه موشکی و نقش منطقه‌ای تهران است، پیشنهادی که مقام‌های جمهوری اسلامی آن را رد کردند.
دولت جو بایدن نیز از زمان آغاز به کار خود بارها اعلام کرده است تا زمانی‌که ایران به طور کامل تعهدات برجامی خود را اجرا نکند، آمریکا برای رفع تحریم‌ها و بازگشت به برجام اقدام نخواهد کرد.
بخشی از تحریم‌های ایالات متحده آمریکا با عنوان «حمایت از تروریسم» در مورد برخی نهادهای مهم مالی و اقتصادی جمهوری اسلامی از جمله بانک مرکزی، صنایع فلزی، خودرو و همچنین کشتی‌سازی، صنعت پتروشیمی و شرکت‌های بیمه اعمال شده است.
علاوه‌بر این، ده‌ها فرد حقیقی و حقوقی وزیر اطلاعات، وزیر نفت، بنیاد مستضعفان و رئیس آن، سفیر ایران در عراق، زندان‌های اوین، ارومیه، عادل‌آباد شیراز، وکیل‌آباد مشهد و همچنین قضات دادگاه نوید افکاری تنها شماری از فهرست متنوع افراد و نهادهای جمهوری اسلامی هستند که در دولت دونالد ترامپ به دلایلی همچون نقض حقوق بشر، همکاری با سپاه پاسداران، اشاعه تروریسم و فعالیت‌های سایبری مشمول تحریم‌های آمریکا قرار گرفتند.
در همین حال، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه در نامه‌ای به شورای امنیت موضع دولت دونالد ترامپ درباره فعال شدن مکانیسم ماشه و احیا تمامی تحریم‌ها علیه ایران را پس گرفت.
ظریف در بخش دیگری از سخنانش، به این اقدام آمریکا هم واکنش نشان داد و اصطلاح «مکانیسم ماشه» را ساخته آمریکا خواند و افزود: «چنین چیزی اصلا در برجام وجود ندارد».
او تاکید کرد که پس گرفتن درخواست فعال شدن مکانیسم ماشه از شورای امنیت، امتیاز به ایران محسوب نمی‌شود.
وزیر خارجه ایران با اشاره به تحولات هسته‌ای ایران از زمان خروج آمریکا از برجام اظهار داشت: «ایران اکنون ذخیره اورانیوم بیشتری دارد، هرچند که ما هیچ‌کس را تهدید نمی‌کنیم و تنها از حق خود استفاده می‌کنیم».
او همچنین با اشاره به سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران گفت: «ما چیزی برای پنهان کردن نداریم» و «هرگز به دنبال ساخت تسلیحات نبوده و نیستیم».
به‌رغم این ادعا، مخالفان توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران در سال ۲۰۱۵ نظیر اسراییل می‌گویند جمهوری اسلامی از مدت‌ها پیش، تخطی از مفاد توافق هسته‌ای موسوم به «برجام» را آغاز کرده و دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است.
اظهارات اخیر آقای ظریف در شرایطی مطرح می‌شود که کمتر از دو روز به پایان ضرب الاجل حکومت ایران برای توقف اجرای پروتکل الحاقی و اعمال محدودیت در زمینه بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی براساس مصوبه مجلس باقی مانده است.
مصوبه ۱۱ آذرماه امسال مجلس ایران که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم می‌کند که اگر تا سوم اسفند، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از کشور اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
بر اساس پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای، «ان‌پی‌تی»، که ایران در چارچوب برجام اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس اجازه دارند هر زمان که لازم بدانند، به طور سرزده از تاسیسات هسته‌ای ایران بازرسی کنند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که برای مذاکره درباره تداوم فعالیت راستی‌آزمایی اساسی آژانس به ایران سفر کرده است، صبح روز یکشنبه علی‌اکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، و سپس در بعداز ظهر همین روز با جواد ظریف دیدار و گفت‌وگو کرد.
