در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰، خانوادههای برخی از کشتهشدگان و اعدامیها در ایران، تاکید بر تحریم صندوق رای را نتیجه نادیدهگرفتن حق «اعتراض» و «دادخواهی» آنها از سوی جمهوری اسلامی دانستند.
این افراد که شامگاه پنجشنبه، ۳۰ اردیبهشت، به دعوت مسیح علینژاد فعال مدنی و کمپین رای بی رای در نشستی در شبکه اجتماعی کلاب هاوس با عنوان «دادخواهی و نمایش انتخابات؛ کمپین رای بیرای» شرکت کرده بودند، شامل خانواده قربانیان هواپیمای مسافربری اوکراینی که توسط سپاه سرنگون شد، خانواده برخی زندانیان اعدامشده و همچنین خانواده کشتهشدگان اعتراضهای آبان ۹۸ بودند.
فرزانه انصاریفر، خواهر فرزاد انصاریفر، از کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸ در بهبهان در این نشست این پرسش را مطرح کرد که «ما وقتی در کشور خودمان حق اعتراض نداریم، چرا باید پای صندوق رای برویم؟»
وی تحریم انتخابات را واکنشی نسبت به بیاعتنایی مقامهای جمهوری اسلامی نسبت به دادخواهی خانوادههای کشتهشدگان و در مقابل، «اغتشاشگر» نامیدن آنها عنوان کرد.
خانم انصاری فرد گفت مقامهای جمهوری اسلامی «میگویند برای آرامش به پای صندوق رای بروید»، اما «تاکنون حاضر به انتشار گزارشی رسمی از شمار کشتهشدگان و بازداشتشدگان این اعتراضات نشدهاند».
محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلیپور، یکی از معترضانی که در آبان ۹۸ کشته شد، نیز با تاکید بر اینکه دنبال دادخواهی است، گفت مقامهای جمهوری اسلامی ادعا میکنند فرزند او را «اشرار» با پنج گلوله به قتل رساندهاند ولی اجازه دادخواهی به آنها نمیدهند.
او از مقامهای جمهوری اسلامی که بر مشارکت در انتخابات تاکید میکنند، پرسید: «این آقایان در این ۱۸ ماه کجا بودند؟ از چه چیز بچههای آبان میترسید؟»
مادر پژمان قلیپور گفت که چطور فرزندش در مملکت خودش، به فاصله دو خیابان از محل زندگیاش، «امنیت» نداشته و به گفته آنها بدست «اشرار» به قتل رسیده، در حالی که مقامهای جمهوری اسلامی مرتب ادعا میکنند که در ایران، «امنیت، حاکم است.»
پدر نوید بهبودی، از دیگر کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸ نیز رای دادن در ایران را «بیتاثیر» دانست و جمهوری اسلامی را نظامی معرفی کرد که «۴۲ سال است جمهوری اسلامی میگیرد و میکشد.»
سعید افکاری، برادر نوید افکاری، ورزشکاری که در مرداد ۹۷ بازداشت و سپس اعدام شد نیز رای ندادن را «نه گفتن به ظلم» نامید.
او که دو برادر دیگرش به نام حبیب و وحید نیز در زندان و تحت شکنجه قرار دارند، تاکید کرد که رای ندادن، «بخشی از مسیری است که حتما باید برویم.»
اهورا اژدری، خواهر غنیمت اژدری از کشتهشدگان هواپیمای مسافربری اوکراین نیز که با شلیک موشکهای سپاه پاسداران سرنگون شد، از افرادی که قصد شرکت در انتخابات را دارند، پرسید: «آیا با تغییر رییس جمهوری، تغییری دیدهاید؟ چرا باید به قاتلان عزیزانمان رای دهیم؟»
خانوادههای کشتهشدگان اعتراضات و دیگر خشونتهای حاکمیتی در ایران، در اظهارات خود، روایتهایی را از تهدید و آزار و اذیتی که مقامهای قضایی و امنیتی به جای پاسخگویی، نسبت به آنها روا میدارند نیز مطرح کردند.
لادن بازرگان، خواهر بیژن بازرگان، زندانی سیاسی که در تابستان سال ۶۷ اعدام شد نیز از جمله افرادی بود که بر تحریم انتخابات ریاستجمهوری در ایران تاکید کرد.
او در اظهارات خود گفت که سابقه جنبش دادخواهی در ایران، به پس از انقلاب ۵۷ برمیگردد، اما تاکید کرد که این جنبش، بدنبال «خونخواهی» نیست و برای «اجرای عدالت» و جلوگیری از تکرار خشونت برای نسل جدید تلاش میکند.
پیش از آغاز ثبتنام نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در ایران، کارزارهای مختلف برای تحریم این انتخابات از جمله کارزار «رأی نمیدهم» و «رای بی رای» به راه افتاده بود.
شماری از خانوادههای کسانی که در بیش از سه دههٔ گذشته در زندان و خیابان و آسمان ایران به دست عوامل قضایی یا امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدهاند، از جمله مادران دادخواه، در این کارزارها با انتشار ویدئویی دلایلشان برای تحریم انتخابات۱۴۰۰ را بیان کردهاند.
در نشست روز گذشته، برخی فعالان سیاسی نیز حضور داشتند، از جمله حسین رونقی، فعال سیاسی و زندانی سیاسی پیشین، که گفت «بحث فقط بحث یک رای نیست، بلکه ما انتخاب میکنیم کجا بایستیم و کنار چه کسانی بایستیم و بحث را نباید به یک صندوق رای تقلیل داد.»
مجید توکلی، فعال پیشین دانشجویی و زندانی سیاسی سابق نیز در این نشست با دفاع از تحریم انتخابات گفت «معمولا وقتی به یک موضوع نه میگوییم، گفته میشود حرکت سلبی است اما وقتی کنار هم قرار میگیریم این نه تبدیل به یک همبستگی میشود».