حسن روحانی که هشت سال پیش با وعدههای معیشتی رنگارنگ و با شعار نجات اقتصاد ایران سکان ادارهٔ دولت را به دست گرفت، در شرایطی دفتر ریاستجمهوری را واگذار میکند که وضعیت اقتصادی کشور از هشت سال پیش بهمراتب بدتر شده است. سفرههای مردم حالا کوچکتر شده و مشکلات اقتصادی گریبان بسیاری از اقشار جامعه را گرفته است.
مهدی بیگی، خبرنگار رادیوفردا، در این مجموعهٔ ششقسمتی وضعیت معیشتی و اقتصادی حال حاضر مردم ایران را بر اساس اطلاعاتی که با تحقیق میدانی و از طریق ارتباط با اقشار گوناگون جامعه در داخل ایران به دست آمده، بررسی کرده است.
در این گزارشها که فریدون خاوند، اقتصاددان، نیز بهعنوان کارشناس در آن حضور دارد، شاخصهای اقتصاد کلان از جمله رشد اقتصادی و تورم زیر ذرهبین قرار گرفته است.
مبنای اطلاعات این مجموعه آمار منتشرشده توسط نهادهای آماری داخل ایران از جمله مرکز آمار ایران، مرکز پژوهشهای مجلس و بانک مرکزی است و در مواردی که آمار داخلی منتشر نشده است، گزارشگر از منابع آماری بینالمللی معتبر همچون بانک جهانی و سازمان شفافیت بینالمللی استفاده کرده است.
در این مجموعه تلاش شده مفاهیم اقتصادی با زبانی ساده بیان شوند و بهدلیل توالی موضوعی گزارشها توصیه میکنیم آنها را به ترتیب تماشا کنید.
بسیاری از تصاویری که در این مجموعه میبینید، بهطور اختصاصی برای رادیو فردا تهیه شده است.
چکیدهٔ بخش دوم
با توجه به اینکه بررسی وضعیت اقتصادی یک کشور بدون در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و بهخصوص حوادث سیاسی تصویر کاملی به دست نمیدهد، در بخش نخستِ این مجموعه رویدادهای مهم سیاسی هشت سال گذشته بهاجمال مرور شد تا تصویر جامعی از بستری که اوضاع اقتصادی در آن رقم خورده است، پیش روی بیننده قرار گیرد؛ مجموعه حوادث و عواملی که باعث شد حسن روحانی به اعتقاد برخی کارشناسان در عرصه اصلاحات اقتصادی شکست بخورد.
حسن روحانی دولت را مرداد سال ۱۳۹۲ از محمود احمدینژاد تحویل گرفت. بر اساس دادههای مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۱ حدود منفی ۹ درصد بوده است. در سالهای ۹۲ و ۹۳ رشد اقتصادی مثبت شد و به بالای دو درصد رسید.
در سال ۹۴ باز اوضاع خراب شد و به حولوحوش صفر درصد رسید. اما سال ۹۵ رشد اقتصادی، بهطور ناگهانی و بهدلیل سرازیر شدن نفت ایران که پشت درهای تحریم مانده بود به بازارهای جهانی، نزدیک ۱۴ درصد شد. سال ۹۶ با تفاوتی آشکار حدود چهار درصد و سال ۹۷ با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها به منفی چهار درصد رسید.
سال ۹۸ در پی اتفاقات متفاوت از جمله اعتراضات آبان و تنش با آمریکا و شیوع ویروس کرونا به رشد منفی نزدیک ۷ درصد نزدیک شدیم و سال ۹۹ هم تعریف چندانی نداشت.
بهگفتهٔ محمد قاسمی، سرپرست سابق مرکز پژوهشهای مجلس، از سال ۹۲ تا ۹۸ هر ایرانی بهطور متوسط ۳۶ درصد فقیرتر شد. با در محاسبه آوردن سال ۱۳۹۹، در مجموع در طی دهه ۹۰ هر ایرانی حدود ۴۰ درصد قدرت خرید خود را از دست داد.
علیرغم این آمارها، حسن روحانی همواره از رشد اقتصادی دولت خود تعریف کرده است، اما آیا واقعیتهای اقتصاد ایران با ادعای آقای روحانی همخوان است؟