وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در بازگشت از سفر نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، روز یکشنبه، ۴ مهر، بار دیگر تأکید کرد که مبنای قضاوت جمهوری اسلامی در مذاکرات احیای برجام «رفتار عملی» آمریکاست.
حسین امیرعبداللهیان با بیان اینکه این موضوع «بهصراحت» به آمریکا اعلام شده افزود: «پیامهای متعارض آمریکاییها که از کانالهای رسانهای یا کانالهای دیپلماتیک به ما منتقل میشود، ملاک تصمیمگیری نهایی ما نخواهد بود.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی اشارهای به «درخواست مشخص جمهوری اسلامی از آمریکا» نکرد، اما حکومت ایران پیشتر بارها اعلام کرده است که مسئلۀ رفع تحریمهای یکجانبۀ ایالات متحده برای جمهوری اسلامی اولویت دارد.
در این زمینه وزیر امور خارجه روسیه نیز روز گذشته از آمریکا خواست تا برای از سرگیری مذاکرات متوقفشدۀ احیای برجام رویکرد فعالتری اتخاذ کند و تأکید کرد که تحریمهای ایلات متحده «میبایست بهعنوان بخشی از احیای توافق هستهای لغو شوند».
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، همچنین گفت که تحریمهای مجددی که علیه ایران اعمال شده، بر کشورهایی که با تهران «تجارت قانونی» دارند نیز تأثیر گذاشته است و افزود که «ایران نمیبایست از اقدامات یکجانبۀ آمریکا رنج ببرد».
این در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجۀ آمریکا، روز گذشته برای چندمین بار تأکید کرد که ایالات متحده «بهنوبۀ خود آمادۀ بازگشت به وین و به نتیجه رساندن مذاکرات انجامشده» است.
آقای پرایس همچنین این مذاکرات را مذاکراتی که خواند که «میبایست سریعاً و پیش از بسته شدن پنجرۀ فرصت بازگشت به توافق هستهای برجام انجام شود».
پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و تمایل او به بازگشت به برجام، مذاکرات احیای این توافق هستهای در وین با حضور غیرمستقیم آمریکا آغاز شد، اما به دنبال انتخابات ریاست جمهوری در ایران و پیروزی ابراهیم رئیسی در این انتخابات، حکومت ایران در ۳۰ خرداد امسال خواستار توقف مذاکرات هستهای در وین شد.
در روزهای اخیر و در پی تأکید آمریکا و کشورهای اروپایی حاضر در برجام بر ضرورت از سرگیری هرچه سریعتر مذاکرات در وین، مقامهای ایران نیز از آغاز این مذاکرات صحبت کردهاند، اما ایران هنوز تاریخی برای از سرگیری این مذاکرات و یا اعضای هیئت مذاکرهکننده مشخص نکرده است.
در مورد زمان ازسرگیری مذاکرات، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجۀ جمهوری اسلامی، صرفاً گفته است «بهزودی» و در توضیح این زمان مبهم گفته است «یعنی بهمحض کامل شدن بررسیهای ما».
در سه ماهی که از وقفه در مذاکرات وین گذشته، جمهوری اسلامی به پیشرفتهای چشمگیری در مسیر اندوختن مواد لازم هستهای دست یافته که بهگفتۀ کارشناسان و بر اساس گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی هستهای، فاصلۀ حکومت ایران با یک بمب هستهای احتمالی را بسیار کوتاه کرده است.
برخی مقامات اسرائیل از جمله اهود باراک، نخستوزیر و وزیر دفاع پیشین، این هفته گفتند که «ایران را باید دیگر یک کشور در آستانۀ کامل مقطع هستهای نظامی» تلقی کرد، نه کشوری که تنها در این مسیر احتمالی گام برمیدارد.