در آستانه انتخابات سراسری عراق که روز یکشنبه ۱۸ مهر برگزار خواهد شد، بار دیگر نفوذ ایران در عرصه سیاست این کشور مورد توجه قرار گرفته است و گزارش‌هایی درباره افزایش مخالفت عمومی عراق با حضور ایران منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه کارشناسان امور عراق معتقدند که نارضایتی از دخالت ایران در امور داخلی عراق افزایش یافته و حکومت ایران در آینده در عرصه سیاسی عراق با چالش بزرگی روبرو است.
در ماه نوامبر ۲۰۱۹ و در اوج جنبش اعتراضی عراق که بر مواردی چون فساد مالی، سوء مدیریت و وابستگی سیاستمداران به ایران تمرکز داشت، کنسولگری ایران در شهر نجف به آتش کشیده شد و معترضان شعار می دادند:«از عراق برو بیرون».
در جریان آن اعتراض‌ها، تعدادی از معترضان به ضرب گلوله کشته شدند و فعالان سیاسی عراقی، گروه‌های شبه نظامی وابسته به ایران را مسئول تيراندازی معرفی کردند.
برخی از معترضان نیز مخالف شرکت در انتخابات پارلمانی پیش‌رو هستند و معتقد هستند که انتخابات در تغییر وضعیت موجود موثر نیست.
خبرگزاری فرانسه همچنین گزارش داده است که برآوردها نشان می‌دهد خشم و نارضایتی از ایران طی سال‌های اخیر حتی در مناطق شیعه نشین عراق افزایش یافته است.
گروه‌های شیعه مورد حمایت ایران که خاستگاه برخی از آنها گروه شبه‌نظامی حشد الشعبی است، در پارلمان عراق حضور پر رنگی دارند ولی به گفته تحلیل‌گران امور عراق، حفظ نفوذ و محبوبیت آنها اکنون به کاری دشوار تبدیل شده است.
در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۸ تعداد قابل توجهی از نامزدهای وابسته به گروه‌های شیعه مورد حمایت ایران به دلیل نقش مهم حشد الشعبی در پیروزی بر داعش به پارلمان عراق راه یافتند.
گروه‌های شیعه و نمایندگان آنها در پارلمان از بیان اتحاد و همسویی با حکومت ایران ابایی ندارند و مناسبات خود با تهران را یک رابطه استراتژیک براساس منافع مشترک دو کشور توصیف می کنند.
یک سخنگوی «کتائب حزب الله» به خبرگزاری فرانسه گفته است که مناسبات این گروه با ایران در راستای منافع مردم عراق است و «جمهوری اسلامی ایران هیچگاه در امور داخلی عراق دخالت منفی نکرده است».
او با اشاره به مطالبات جنبش اعتراضی سال ۲۱۰۹ گفته است که بهبود خدمات عمومی و زیرساخت های کشور باید در اولویت قرار بگیرد و خروج نیروهای آمریکایی از عراق را نیز مهم دانسته است.
برخی از کارشناسان معتقدند که گروه‌های شیعه مورد حمایت ایران تلاش می کنند نفوذ خود در عرصه های غیرنظامی مثل دستگاه دیپلماتیک، فرهنگ و ورزش تثبیت کنند و از این طریق وجهه خود را که همواره نظامی و امنیتی بوده تغییر دهند.
به گفته کارشناسان، حکومت ایران تلاش خواهد کرد یک سیاستمدار مورد توافق همه گروه‌ها به مقام نخست وزیری برسد، چون در چنین حالتی موقعیت او ضعیف خواهد بود و مجبور می‌شود با ایران و گروه‌های مورد حمایت این کشور مصالحه کند.
حفاظ مناسبات ایران و عراق در وضعیت کنونی برای تهران بسیار مهم است. در دوران پس از تحریم، عراق به یکی از شرکای تجاری مهم ایران تبدیل شده است و تجارت با عراق و به ویژه فروش برق و گاز به عنوان یک منبع مهم مالی حکومت ایران به حساب می‌آید.
دولت ایران در دو سال گذشته برای پس گرفتن پول فروش گاز و برق به عراق و همچنین طلب‌های پیمانکاران ایرانی در عراق با مشکلاتی مواجه شده است ولی کماکان تجارت با عراق، یک اولویت اساسی دوران تحریم برای حکومت ایران به شمار می‌رود.
