شرکت اسرائیلی خط نفتی لوله اشکلون- ایلات که پیش از انقلاب سال ۵۷ برای انتقال بخشی از نفت ایران به اروپا برپا شده بود، اعلام کرده که توافق نفتی کلانش با امارات متحده عربی عملا «لغو شده است».
وب‌سایت خبری وای‌نت روز پنجشنبه، ۲۹ مهر، به نقل از روسای شرکت موسوم به «کاتسا» گزارش داد که اجرا نشدن توافق نفتی یک میلیارد دلاری با امارات به منزله وارد شدن ضربه به پیمان‌های صلح ابراهیم میان اسرائیل و حکومت ابوظبی است.
روسای شرکت «کاتسا» خبر داده‌اند که به دلیل فعالیت سازمان‌ها و حامیان محیط زیست در اسرائیل، توان عملی کردن قراردادی که سال گذشته با امارات امضا کردند، از این شرکت سلب شده است.
بر اساس توافق مهرماه پارسال میان شرکت «کاتسا» و شرکت «مِد رِد» از امارات، قرار بود نفت استخراج شده از حوزه‌های اماراتی با نفتکش دریایی به بندر ایلات در ساحل دریای سرخ برسد و با کامیون مسیر کوتاه زمینی میان ایلات تا بندر اشکلون را طی کرده و از آنجا دوباره با کشتی‌های حامل سوخت به اروپا منتقل شود.
شرکت «کاتسا» ارزیابی کرده بود که ۱۲۰ نفتکش سالانه ده‌ها میلیون تن نفت امارات را به بندر ایلات منتقل کنند.
اما شهروندان بندر ایلات و سازمان‌های فعال حامی محیط زیست از زمانی که زمزمه امضای چنین قراردادی میان «کاتسا» و امارات به گوش رسید، با آن مخالفت کردند.
در مقابل بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت اسرائیل، با «نادیده گرفتن» استدلالات اسرائیلی‌ها، از امضای قرارداد حمایت کرده بود.
یک هفته پیش از ساقط شدن حکومت بنیامین نتانیاهو، گیلا گاملی‌ال، وزیر محیط زیست که عضو حزب لیکود نیز بود، از مئیر بن‌شبات، رئیس وقت شورای امنیت ملی اسرائیل، خواست تا توافق را لغو کند زیرا به گفته او، این خط لوله ممکن است به «یک هدف تروریستی مبدل شود».
پس از تغییر دولت در اسرائیل، تامار زاندبرگ، وزیر محیط زیست، با استدلالات حمایت از محیط زیست، رسما خواهان لغو توافق شد.
در پی این خواسته، دولت نفتالی بنت هم با توجه به انتقادهای حامیان محیط زیست، خواهان بازنگری، دست‌کم در بخشی از این توافق شده بود.
همزمان، ساکنان ایلات و نهادهای محیط زیستی به دیوان عالی عدالت اسرائیل شکایت کرده‌اند.
شاکیان تاکید کردند که نشت نفت تنها از یک نفتکش کافی است که زیان جبران‌ناپذیر به محیط زیست، تندرستی، گردشگری و اقتصاد بندر ایلات وارد کند.
پیشتر روزنامه اسرائیل هیوم، حامی بنیامین نتانیاهو، نوشته بود که لغو توافق «ثبات صلح ابراهیم» را با مخاطره روبه‌رو کرده و یک «بحران» در روابط نوپای ابوظبی با اسرائیل محسوب خواهد شد.
پس از آغاز به کار دولت بنت نیز رسانه‌های اسرائیل گفتند که امارات از احتمال سرد شدن اسرائیل نسبت به توافق نفتی از خلیج فارس تا خط لوله ایلات- اشکلون «نگران است».
همچنین در حالی که شرکت «کاتسا» در بیانیه چهارشنبه شب خود گفته است که عدم اجرای توافق نفتی، به منزله یک ضربه به اعتماد امارات با اسرائیل است، یک مقام ارشد اماراتی به سایت وای‌نت گفته است که امارات درک می‌کند که توافق با یک شرکت خصوصی بوده، نه دولتی.
مقام اماراتی، که وای‌نت نام او را نبرده، افزوده است که همکاری‌های دو کشور «اصلا آسیبی نخواهد دید».
به گزارش رویترز، اسرائیل ارزیابی کرده بود که سود خالص آن از توافق «کاتسا» با شرکت نفت امارات، به ۸۰۰ میلیون دلار در طی پنج سال نخست برسد، هرچند که اِرِز خالفون، یکی از مسئولان کمپانی، گفته بود که توافق سالانه ۷۰۰ میلیون دلار نصیب کشورش خواهد کرد.
خط لوله ایلات- اشکلون در سال ۱۹۶۸، زمانی که اسرائیل و ایران در آغاز راه برخی همکاری‌های اقتصادی بودند، با سرمایه‌گذاری مشترک دو کشور برپا شد تا بخشی از نفت ایران بعد از رسیدن به ایلات، هم نیاز اسرائیل را تامین کند وهم از ایلات به اشکلون منتقل شده و از آنجا به اروپا برده شود.
مهدی حسینی، رئیس پیشین کمیته قراردادهای نفتی ایران، سال گذشته به خبرگزاری ایلنا گفته بود اسرائیل و امارات «حق ندارند» روی خط لوله‌ای که ۵۰ درصد آن متعلق به ایران است، «برنامه‌ای پیاده کنند».
موضوع پول ایران از نفتی که در زمان وقوع انقلاب ایران در خط لوله مانده و اسرائیل آن را فروخته بود، چند دهه است که منشاء درگیری سخت قضایی میان دو کشور متخاصم در دادگاه‌های بین‌المللی است.
