آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه گفت٬ هفتمین دور مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام در وین متوقف شد، زیرا به نظر نمی‌رسد ایران در حال حاضر در انجام آنچه که برای بازگشت به پایبندی متقابل به این توافق ضروری است، «جدی» باشد.
آنتونی بلینکن به رویترز گفته است٬ آمریکا اجازه نخواهد داد که ایران همزمان با وقت‌کشی در مذاکرات هسته‌ای، به توسعه برنامه اتمی خود ادامه دهد و در صورت شکست دیپلماسی، واشینگتن گزینه‌های دیگر را دنبال خواهد کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا تصریح کرد، آنچه در دو روز گذشته شاهد آن بودیم این است که به نظر نمی‌رسد ایران درباره آن چیزی که برای بازگشت به تعهدات ضروری است، جدی باشد و به همین دلیل ما به این دور از گفت‌وگوها در وین پایان دادیم.
او در ادامه گفت، ما با همه شرکای خود که در این فرآیند حضور دارند به طور بسیار نزدیک و با دقت مشورت خواهیم کرد. و خواهیم دید که آیا ایران علاقه‌ای به تعامل جدی دارد یا نه.
مذاکرات ایران و قدرت‌های جهانی حاضر در برجام برای احیای این توافق بعد از پنج روز در وین، پایتخت اتریش خاتمه یافت و قرار شده است که هیئت‌های حاضر در این مذاکرات برای مشورت به پایتخت‌های خود برگردند. آمریکا در مذاکرات وین به صورت غیر مستقیم حضور داشت.
منابع دیپلماتیک اروپایی حاضر در مذاکرات وین از موضع هئیت جدید ایران در این دور از مذاکرات ابراز «نگرانی» و «ناامیدی» کرده‌اند.
در حالی که برخی از منابع دیپلماتیک گفته‌اند که این مذاکرات در هفته آینده از سر گرفته خواهد شد، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه هشدار داد که ممکن است وقفه طولانی‌تری در این مذاکرات به وجود بیاید.
وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه با رویترز تصریح کرده است، اگر مسیر برای بازگشت به تعهدات متقابل در چارچوب توافق (برجام) به بن بست برسد، ما به دنبال گزینه‌های دیگر خواهیم رفت.
آنتونی بلینکن در این مصاحبه با اشاره به این که آمریکا همچنان به دیپلماسی در قبال برنامه هسته‌ای ایران اعتقاد دارد، گفته است، اما این مسیر در حال کوتاه و کوتاه‌تر شدن است.
او اضافه کرد، به نظرم تصمیم در خصوص خروج از توافق (برجام در دوران دونالد ترامپ) یک اشتباه فاجعه آمیز بود. چه اتفاقی بعد از آن رخ داد، ایران با وجود اعمال سیاست فشار حداکثری، با استفاده از این بهانه از اجرای تعهدات برجامی خود سرپیچی کرده و برنامه هسته‌ای خود را توسعه داده است٬ برنامه هسته‌ای که توافق (برجام) در یک جعبه محدودیت قرار داده بود.
وزیر امور خارجه آمریکا تصریح کرد، ایران در روزهای پیش رو می‌بایست تصمیم‌های جدی بگیرد. همانطور که قبلا گفتم، به آنها اجازه داده نمی‌شود که با کش‌دادن گفت‌وگوها٬ برنامه (هسته‌ای) خود را توسعه دهند.
آنتونی بلینکن تاکید کرد، یا دوباره به طور مشترک به پایبندی به تعهدات خود براساس توافق باز می‌گردیم٬ یا ما به دنبال روش‌های دیگری برای حل این مشکل خواهیم بود.
پیشنهادهای تازه هیئت ایران
در همین حال، علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام گفته است: « اینکه طرف‌های اروپایی خیلی نسبت به برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند درست است، اما این پیشنهادها بر اساس مبانی مشترک بین دو طرف تدوین شده و لذا آنها اعتراضی نسبت به اینکه این پیشنهادها نامربوط است نداشتند؛ اما می‌گفتند با دیدگاه‌های ما انطباق ندارد.»
علی باقری کنی در خصوص اهمیت پیشنهاد خود در این دور از مذاکرات برجام گفته است، «نکته مهم پیشنهاد ایران این است که مبتنی بر مبانی مشترک است و نشان دهنده این است که ما با این پیشنهادها ضمن ارائه نظر خودمان و اینکه قبول داریم با نظر طرف مقابل منطبق نیست ولی نشان می‌دهیم که برای دست یابی به توافق اراده جدی داریم.»
در حالی که هئیت مذاکره کننده ایران اصرار دارد که پیشنهادات تازه‌اش متعادل و منصفانه است٬ کشورهای اروپایی می‌گویند تنها در صورتی راه دستیابی به توافق دوباره باز خواهد شد که تهران خواسته‌های خود را اصلاح کند.
دیپلمات‌های غربی به پولیتیکو گفتند که ایران در مذاکرات وین، پیشنهادهای جدیدی ارائه کرد که تقریباً هیچ مبنایی برای گفت‌وگوهای بیشتر درباره احیای برجام و بازگشت متقابل به تعهدات، باقی نگذاشته است.
این دیپلمات‌ها اضافه کرده‌اند که با توجه به پیشنهادهای هیئت جدید ایران٬ انگار هیچ کدام از شش دور مذاکرات قبلی اتفاق نیفتاده است.
طبق این گزارش، دیپلمات‌های ارشد اروپایی از بریتانیا، فرانسه و آلمان پس از پایان مذاکرات روز جمعه گفتند: «تهران تقریباً از تمام تفاهم‌های دشواری که پس از ماه‌ها تلاش سخت به دست آمده بود، عقب‌نشینی کرده و خواستار تغییرات عمده در متن است».
این دیپلمات‌های اروپایی تاکید کردند: برخی از پیشنهادات‌های (جدید) ایران با برجام مغایرند و برخی دیگر فراتر از مفاد برجام است.
پولیتکو می‌گوید، در طول شش دور مذاکرات قبلی یعنی از فروردین تا خرداد ماه سال جاری در دولت حسن روحانی، ایالات متحده پیشنهادی جامع برای لغو تحریم‌های اقتصادی علیه نهادها و افراد خاص ایرانی ارائه کرده بود.
طبق این گزارش، مذاکره‌کنندگان همچنین در ازای این رفع تحریم‌ها، راه‌هایی را برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران از جمله پیشنهادهای مفصل درباره چگونگی حل و فصل ذخایر مازاد اورانیوم ایران و بسیاری از سانتریفیوژهای پیشرفته را بررسی کرده بودند.
اما دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند٬ در این دور از مذاکرات، تهران خواستار تغییرات گسترده در متن‌های تهیه شده قبلی شد و خواسته‌هایی مطرح کرد غیر واقع‌بینانه بودند.
یک دیپلمات آشنا به این مذاکرات که نامش فاش نشده به پولیتیکو گفته است، به نظر میرسد تیم مذاکره کننده جدید ایران تنها بر تکرار مواضع جزمی متمرکز شده بود تا این که به دنبال مصالحه باشد.
پولیتیکو می‌گوید، در نتیجه، مذاکره‌کنندگان اکنون مطمئن شده‌اند که ایران آماده از سرگیری مذاکرات از همان جایی که در خردادماه متوقف شده بود، نیست. همچنین واضح است که ایران به خواسته‌های حداکثری خود در پشت درهای بسته چسبیده است.
در روزهای اخیر مقام‌های ایران و آمریکا نسبت به دستیابی به در دور تازه مذاکرات احیای برجام در وین ابراز بدبینی کرده بودند.
آنتونی بلینکن روز گذشته گفته بود که اقدامات و لفاظی‌های اخیر ایران جایی برای خوش‌بینی باقی نگذاشته است، و در مقابل حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران اظهارات مشابهی بیان کرده و گفته بود: «درباره اراده و نیت آمریکا و سه کشور اروپایی خوشبین نیستیم.»
با استفاده از رویترز، پولیتیکو و ایرنا
