مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران، با انتقاد از سیاست‌های دولت ایران در زمینه تهاتر نفت با کالا، گفته است چینی‌ها در مقابل نفتی که از ایران می‌برند، « هرچه کالای بنجل داشتند را به ما دادند» و «زیان عظیمی به ما در این سال‌ها و حتی سال‌های آتی زده‌اند».
او در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا از سموم نباتی چینی به عنوان کالای بنجل نام برده و گفته است: «سموم نباتی که این مشکلات عظیم را برای ما در صادرات کالای کشاورزی به وجود آورده، نتیجه تهاتر بدون قید و شرط» است و چینی‌ها «در هر کشوری که وارد شده‌اند، قراردادی تنظیم کرده‌اند که نوعی استعمار اقتصادی در آن نهفته بوده» است.
آقای دانشمند با تاکید بر اینکه موضوع تهاتر محدود به چین نیست و هند و اندونزی هم دنبال نفت ارزان ایران هستند، گفته است سریلانکا نیز به جای بدهی نفتی خود به ایران « چای درجه ۲ و ۳ و نامرغوب که بازار جهانی آن را نمی‌خرد، به اسم چای درجه یک به ایران می‌دهد و ما هم ناچار هستیم که از آنها بگیریم».
مسئولان دولت رئیسی در ماه‌های اخیر اعلام کرده‌اند که تهاتر نفت با کالا را به عنوان یک سیاست جدی برای خنثی‌کردن اثر تحریم‌ها دنبال می‌کنند و در همین راستا، اوایل دی‌ماه امسال اعلام شد که به جای ۲۵۱ میلیون دلار بدهی نفتی این کشور به ایران که مربوط به ۹ سال پیش بوده، قرار است دولت سریلانکا ماهانه ۵ میلیون دلار چای به ایران بدهد.
علاوه بر حاشیه‌های مربوط به تهاتر نفت با چای، بحران سموم «خطرناک» و «برگشت محصولات کشاورزی صادراتی» ایران که باعث کاهش شدید صادرات برخی محصولات کشاورزی ایران در هفته‌های اخیر شده نیز با تهاتر کالا با چین مرتبط است.
بر اساس گزارش رسانه‌های داخل ایران، عودت محصولات کشاورزی صادراتی ایران به روسیه، هند، ازبکستان، امارات و ترکمنستان به خاطر استفاده از سموم «غیر استاندارد» بوده و بخش عمده سمومی که مصرف شده، از چین وارد شده است.
به گفته رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود، ۲۳ درصد از سموم مصرف‌شده در ایران که بیشتر آن از چین وارد می‌شود، از نوع سموم «پرخطر» است.
پس از بحران برگشت خوردن محصولات کشاورزی، مسئولان ایرانی در روزهای اخیر گفته بودند که این محصولات در داخل کشور مصرف می‌شود.
در همین زمینه در روزهای گذشته ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شد که نشان می‌داد فلفل‌های برگشت خورده از روسیه به یک قرارگاه سپاه پاسداران برده شده‌اند تا توسط گروه‌های جهادی در مناطق محروم تهران برای مصرف مردم توزیع شوند.
روزنامه اطلاعات چاپ تهران در گزارشی که روز یکشنبه، ۱۲ دی‌ماه در این زمینه منتشر کرده، نوشته است «برخی از این محموله ها درمناطق فقیر نشین برخی شهرها با عناوین خاص و بعضا فریبنده درحال توزیع است» و « سازمان غذا و دارو وحفظ نباتات نباید اجازه هرگونه مصرف داخلی این محصولات را بدهد».
بحران تازه برای محصولات کشاورزی ایران در حالی رقم خورده است که بر اساس آمار سازمان توسعه و تجارت ایران، صادرات محصولات کشاورزی و غذایی کشور افت چشمگیری داشته و در هشت ماهه سال ۱۴۰۰ ارزش صادرات محصولات کشاورزی نسبت به دور مشابه پارسال بیش از ۱۵ درصد افت کرده است.
