علی یزدی‌خواه، نماینده تهران در مجلس، گفته است چین «در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به ابتکار منحصر به فرد و خاصی دست یافته» و ایران باید از تجربه این کشور برای «راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات»، که هدف آن اعمال محدودیت‌های شدید اینترنتی است، استفاده کند.
او در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا از روسیه نیز به‌عنوان دیگر کشور موفق در این حوزه نام برده و گفته است که باید از تجربه این کشور نیز بهره‌گیری شود.
حکومت ایران سال‌هاست که به دلایل امنیتی و برای کنترل اعتراض‌ها و سرکوب‌ها یا سانسور وقایع سرکوب‌ها، درصدد جدا کردن اینترنت داخلی (اینترانت) از اینترنت جهانی تحت عنوان راه‌اندازی «شبکه ملی» است. این طرح که از آن به عنوان «کلید قطع ارتباط با اینترنت جهانی» نام می‌برند، قرار است تا پایان سال ۱۴۰۲ نهایی شود.
فروردین امسال، محمود نبویان، نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ایران، با اشاره به جزئیات سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، گفته بود پس از امضای این سند «بسیار حائز اهمیت است که با همکاری با چینی‌ها بتوانیم بر فضای مجازی خود حاکمیت داشته باشیم».
امضای سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در فروردین سال ۱۴۰۰ که با دستور رهبر جمهوری اسلامی پیگیری و اجرایی شد، با انتقادهای گسترده‌ای در داخل و خارج از ایران مواجه شد و در شبکه‌های اجتماعی از آن به عنوان سند «فروش ایران به چین» نام برده می‌شود.
مقام‌های حکومت ایران روز ۲۴ دی‌ماه امسال اعلام کردند که مراحل عملیاتی کردن این سند شروع شده است.
عملیاتی شدن این سند در حالی اعلام می‌شود که در طول ماه‌های گذشته مسئولان جمهوری اسلامی رویکرد شفافی در مورد «سند همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین» نداشته، از انتشار جزئیات آن خودداری کرده به انتقادها و نگرانی‌ها در این مورد پاسخ واضحی نداده‌اند.
گسترش همکاری‌های امنیتی بین ایران و چین از جمله راه‌اندازی شبکه ملی اینترنت از جمله انتقادات و نگرانی‌هایی بوده است که در طول یک سال گذشته بارها مطرح شده است.
آن طور که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت امسال برآورد کرده بود، تا سال گذشته حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان صرف ایجاد «اینترنت ملی» شده است.
علاوه بر این، وزارت ارتباطات در بودجه سال آینده مجاز است که از روش‌های مختلف از جمله فروش اموال این وزارتخانه، ۱۰ هزار میلیارد تومان برای شبکه ملی اطلاعات اختصاص دهد.
برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری دولت ایران برای محدودیت بیشتر اینترنت در حالی صورت می‌گیرد که «خانه آزادی» (فریدم هاوس) در گزارش تازه خود مربوط به سال ۲۰۲۱، شاخص آزادی اینترنت کشورهای جهان را اعلام کرد و در این جدول ایران یکی از بدترین کشورها با کمترین آزادی اینترنت -حتی پایین‌تر از کشورهایی همچون بلاروس، ازبکستان و پاکستان- رده‌بندی شده است.
