نازنین زاغری که شش سال در ایران زندانی بود و در پی مذاکرات ایران و بریتانیا روز ۲۶ اسفند آزاد شد، روز دوشنبه یکم فروردین پس از دیدار با لیندزی هویل، رئیس مجلس عوام، در ساختمان پارلمان بریتانیا، اولین جلسه مطبوعاتی خود را برگزار کرد.
خانم زاغری در ابتدای سخنان خود گفت که در زندان جمهوری اسلامی «رفتار با من بیرحمانه بود» و افزود که در ایران «زندانیهای زیادی داریم» و ابراز امیدواری کرد که برای آزادی همه آنها کوشش بسیاری صورت بگیرد.
دولت بریتانیا به دلیل تحویل ندادن تانکهای مدل چیفتن که قرارداد آن بیش از چهار دهه پیش میان حکومت پهلوی و دولت وقت بریتانیا امضا شده بود، حدود چهارصد میلیون پوند به ایران بدهکار بود و خانواده زاغری همواره تأکید داشتهاند که مقامهای جمهوری اسلامی برای وصول این پول نازنین زاغری را گروگان گرفتند.
نازنین زاغری در نشست خبری خود در پاسخ به این پرسش که «آیا حس کردید بدهی باعث شد در زندان بمانید؟» گفت: «بله. به من از همان اول گفتند که جمهوری اسلامی در ازای من چیزی میخواهد. هفته دوم یا سوم بازداشت به من گفتند که تو را آزاد نمیکنیم تا بدهی را بدهند.»
این زندانی سابق افزود: «من فکر میکنم در واقع یک مهره شطرنج و یک اهرم فشار بودم برای رویاروی بین دو دولت. ولی زندگی هیچکس نباید به این توافقهای سیاسی گره زده بشود. آنها زندگی من را گره زده بودند به چیزی که هیچ ربطی به من نداشت. شهروندان نباید بهای تعاملات بین کشورها را بپردازند.»
نازنین زاغری در ادامه گفت: «در شش سالی که زندان بودم، پنج وزیر خارجه در بریتانیا عوض شدند. من برخلاف همسرم از همهشان تشکر نمیکنم. چند تا وزیر خارجه لازم است تا بتوانند مرا به خانهام برگردانند؟»
او در ادامه تأکید کرد که نباید شش سال حبس میکشیده و گفت: «متوجه هستید آدم برمیگردد پیش دختری که الان هشت ساله است و وقتی که زندانی شده بودم فقط دو سال داشت.»
این زندانی سابق افزود که «از رسانهها تشکر میکنم چون اینها باعث شدند جهان به داستان من توجه کند.»
مسئله تشویق جمهوری اسلامی به «گروگانگیریهای بیشتر»
همسر خانم زاغری نیز در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه روند پرونده خانم زاغری ممکن است جمهوری اسلامی را به گروگانگیری افراد بیشتری تشویق کند، گفت که «بدهی قانونی وجهالمصالحه نیست، ولی بله، این را نمیشود انگار کرد که این یک چالش است برای بریتانیا و کشورهای دیگر است که چگونه باید با این پدیده در جمهوری اسلامی مقابله کنند. دولت ما باید شجاع باشد، جدی باشد، سرسخت باشد. وزارت خارجه میتواند به این فکر کند. باید به این بحث پرداخت.»
همسر و دختر نازنین زاغری در این دیدار و جلسه مطبوعاتی همراه او بودند و تولیپ صدیق، نماینده حزب کارگر، نیز که برای آزادی خانم زاغری تلاش گستردهای انجام داده بود، وی را در طول جلسه همراهی کرد.
خانم زاغری در پاسخ به پرسشی در مورد جزئیات توافق بریتانیا با جمهوری اسلامی ترجیح داد وارد جزئیات نشود و گفت: «من خشم خودم را میخواهم در هواپیمایی که من را آورد جا بگذارم و آن حفره سیاه زندگی را پشت سر بگذارم. ولی این اتفاق باید شش سال پیش میافتاد.»
در این مصاحبه بارها از نازنین دربارهٔ وضعیت روحی او در زندان سؤال شد اما او هربار گفت تجربه دشواری بود که ترجیح میدهد دربارهاش حرفی نزند و صرفاً از زمان حال لذت ببرد.
او در پاسخ به این پرسش که وقتی از پلههای هواپیما پایین میآمدید چه حسی داشتید و حستان دربارهٔ آینده چیست، گفت: «هنوز خیلی زود است فکر کنم چه اتفاقی قرار است بفتد. لحظه هواپیما منقلب شده بودم. برایش لحظهشماری کرده بودم. باید منتظر باشیم ببینیم در آینده چه میشود. الان فقط میخواهم از بودن با همسر و دخترم لذت ببرم.»
از خانم زاغری پرسیده شد آیا هیچ لحظهای مهربانی از زندانبانها دیدی؟ خانم زاغری گفت متأسفانه نمیتواند به این سؤال جواب بدهد.
پرونده مراد طاهباز
نازنین زاغری در بخشی از سخنانش به پرونده مراد طاهباز، فعال محیط زیست بریتانیایی-ایرانیِ زندانی در ایران، اشاره کرد و گفت: «دو سه بار برای من اتفاق افتاد که خیال کردم کار تمام است و آزاد شدهام ولی نشد. برای همین باید این تلاش را برای مراد طاهباز انجام بدهیم که زودتر آزاد بشود.»
پیش از این گزارشهایی دربارهٔ احتمال آزادی آقای طاهباز به همراه نازنین زاغری و انوشه آشوری منتشر شده بود، ولی بهنوشته روزنامه گاردین، دولت بریتانیا پیگیری وضعیت او را به آمریکا حواله داد و او پس از ۴۸ ساعت مرخصی به زندان اوین بازگردانده شد. روز دوشنبه خبرهایی ضد و نقیض از منتقل کردن مراد طاهباز به هتلی در تهران نیز منتشر شده است.
در نشست خبری روز دوشنبه رکسان طاهباز، دختر مراد طاهباز، نیز حضور داشت و در پاسخ به سؤالی گفت: «من را در جریان جزئیات قرار ندادهاند. به ما گفته شده بود به پدرم مرخصی نامحدود میدهند. ممنوعالخروجی مادرم هم لغو میشود که این کار را هم نکردند. من نمیدانم دارند چه میکنند و میخواهم زودتر برای آزادی پدرم اقدام کنند.»
دختر مراد طاهباز در این جلسه گفت: «مستأصل هستیم و الان میخواهیم بپرسیم چرا پدر ما یا هر شهروند بریتانیایی دیگر نمیتواند از ایران خارج شود.»
او گفت: «پدر من را دوباره برخلاف بیانیههای صادرشده زندانی کردهاند. وزارت خارجه از ابتدا به ما اطمینان خاطر داده بود که در هر توافق پدر من هم شامل آن میشود ولی این اتفاق نیفتاده و بسیار غمزده هستیم. از وزارت خارجه میخواهم که پدر ما را به ما برگرداند.»
مراد طاهباز، ۶۶ ساله، یکی از زندانیهای پرونده فعالان محیط زیستی است که تابعیت سهگانه بریتانیا، ایران و آمریکا را دارد و بیش از چهار سال است که در زندان به سر میبرد.