به دنبال حمله به سه طلبه در صحن حرم امام هشتم شیعیان و مرگ یک نفر از آنها، مقامهای رسمی جمهوری اسلامی گروههای «تکفیری» را عامل این حمله معرفی کردند و اظهارات محمدباقر قالیباف نیز حاکی از آن است که ضارب ملیت افغان دارد.
اندکی پس از این حمله، دادستان مشهد اعلام کرد فرد مهاجم که بازداشت شده تبعه خارجی است، اما به تابعیت او اشاره نکرد.
در همین زمینه رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه، ۱۷ فروردین، مجلس تنها به طور تلویحی اشاره کرد که این فرد تبعه افغانستان است و اضافه کرد که این اتفاق نباید «دوستی و برادری میان ملتها» را از بین ببرد.
محمدباقر قالیباف گفت: «باید هوشیار باشیم و بدانیم که بسیاری از برادران افغان ما در راه دفاع از همین کشور در هشت سال دفاع مقدس در میدانهای جنگ حضور یافتند، جنگیدند، به شهادت رسیدند و مجروح شدند و همه اینها را بدون هیچ مابهازایی انجام دادند.»
آقای قالیباف همچنین تاکید کرد: «برادران افغان همچنین در بسیاری از موضوعات دیگر از جمله جبهه مقاومت حضور داشتند و سینه سپر کردند.»
اشاره وی به سازماندهی «تیپ فاطمیون» از سوی سپاه قدس ایران متشکل از شیعیان افغانستان است که در ازای دریافت اجازه اقامت در ایران و دستمزد ماهیانه، به نفع بشار اسد در جنگ سوریه مشارکت داشتند و تعداد قابل توجهی از آنها نیز کشته شدند.
رئیس مجلس در عین حال خواستار «جدیت بیشتر» در «ریشهیابی» حمله به این سه طلبه شده است.
یک روز پس از این حمله، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، نیز ضمن مرتبط دانستن عوامل قتل یک طلبه در مشهد با «گروههای تکفیریِ آمریکایی»، وزارت اطلاعات را مسئول پیگیری پرونده کرد.
در بیانیه آقای رئیسی که روز چهارشنبه در خبرگزاری مهر منتشر شد آمده است که «قطعاً این حادثه به دست یکی از عناصر منحرف و تحت تأثیر گروههای تکفیری آمریکایی» رخ داده است.
مشخص نیست اشاره ابراهیم رئیسی از «گروههای تکفیری آمریکایی» به چه گروههایی است.
در حالی که روز گذشته دادستان مشهد از آغاز تحقیقات بازپرس ویژه قتل خبر داده بود، رئیس جمهور وزارت اطلاعات را مکلف کرد تا «با همکاری تمامی نهادهای ذیصلاح به سرعت تمامی عوامل مؤثر حادثه روز گذشته مشهد را شناسایی و تحت تعقیب قرار دهد».
محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، نیز به دادستان مشهد دستور داد که «ضمن برخورد قاطعانه با عامل و یا عوامل این حمله وحشیانه، شناسایی دستهای پشت پرده آن در دستور کار نیروهای اطلاعاتی و امنیتی قرار گیرد.»
شماری از علمای اهل سنت خراسان شمالی نیز در بیانیهای حمله با سلاح سرد به سه طلبه شیعه و کشتن یکی از آنها را محکوم کرده و از دستگاههای نظامی و امنیتی و اطلاعاتی خواستند «هرچه زودتر عاملان این حادثه ناجوانمردانه را به اشد مجازات برسانند.»
آنها نیز فرد ضارب را از «عناصر خودفروخته و اجیر شده استکبار جهانی و گروهکهای تکفیری» معرفی کردهاند، در حالی که منابع رسمی هنوز هیچ اطلاعات و جزئیاتی از هویت این فرد منتشر نکردهاند.
با آن که حمله به این طلبهها با سلاح سرد، سه روز پس از کشته شدن دو روحانی اهل سنت در گنبدکاووس رخ داده، به نظر میرسد مقامهای جمهوری اسلامی تلاش میکنند هرگونه ارتباط میان این دو حمله و اختلاف میان شیعیان و اهل تسنن در ایران را انکار کنند.
در گزارشهای رسمی، این سه طلبه «از طلاب جهادی» معرفی شده و از جمله روحالله حریزاوی، قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی، گفته که این طلبهها در حاشیه شهر مشهد، به دلیل «محرومیت فوقالعادهای» که وجود دارد، «توزیع خدمت» میکردند.
اشاره وی به طرح فقرزدایی از بیش از یک میلیون حاشیهنشین در مشهد است که با توجه به هشدارهای مکرر مقامهای مسئول نسبت به افزایش آسیبهای اجتماعی و مشکلات امنیتی در این زمینه، علی خامنهای بر رفع مشکلات حاشیهنشینی در این شهر تاکید کرده بود.
با این حال گزارشهایی در شبکههای اجتماعی حاکی از اقدامات این گروههای جهادی در «سرکوب» حاشیهنشینان اهل سنت است.
هواداران حاکمیت در فضای مجازی نیز همراه با روایت رسمی ماجرای روز گذشته در مشهد، گروههای «تکفیری» را پشت پرده این حمله معرفی کرده و با یادآوری مشارکت اتباع افغان در جنگ سوریه، نسبت به آن چه «افغانهراسی» مینامند، هشدار میدهند.
پس از کشته شدن «گلمحمد آخوند پژمان» و «عبدالرحمان آخوند خوجه»، دو طلبه اهل سنت، در شامگاه ۱۳ فروردین با سلاح گرم، استانداری گلستان گفته بود بر اساس شواهد، «انگیزه شخصی» علت قتل این دو طلبه بوده است.