بر اساس اطلاعات رسانههای ایرانی حوزه فناوری، ۷۱ درصد مردم ایران از پیامرسان واتساپ استفاده میکنند در حالی که میزان کاربران پراستفادهترین پیامرسان ایرانی به ۱۰ درصد هم نمیرسد.
در میان اپهای پیامرسان خارجی، واتساپ همچنان در صدر استفاده ایرانیان قرار دارد. البته این رتبه تا پیش از مسدود شدن تلگرام در ایران به این پیامرسان اختصاص داشت و دلیل اصلی استفاده گسترده کنونی ایرانیها از واتساپ فیلتر نبودن آن است.
با این حال و بهرغم فیلتر بودن پیامرسان تلگرام، همچنان حدود ۴۰ درصد مردم در ایران از پیامرسان تلگرام نیز استفاده میکنند.
بهنوشته سایت تابناک، با گذشت چهار سال از فیلترینگ تلگرام، در حالی که برخی گمان میکردند تلگرام هم به سرنوشت برخی برنامههای فیلترشده دیگر بهسرعت فراموش شود، این پیامرسان همچنان در ایران محبوب است و نهایت تغییری که در وضعیت آن رخ داده این است که تلگرام حالا به جای اولین پیامرسان محبوب بین ایرانیان به دومین ابزار پیامرسان محبوب تبدیل شده و کاربران ایرانی همچنان، با فاصله زیاد از پیامرسانهای بومی، از تلگرام استفاده میکنند.
پیامرسان تلگرام در نیمه اول اردیبهشت ۱۳۹۷ فیلتر شد و در آن زمان هم بحث غیر قانونی بودن این دستور فیلترینگ بارها و بارها مورد توجه قرار گرفت و امروز که چهار سال از این فیلترینگ میگذرد، بازپرسی که دستور فیلترینگ را صادر کرد، در پی حواشی بسیار، به دلیل فساد مالی به انفصال دائم از خدمات دولتی و ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
آمارها نیز نشان میدهد که در حال حاضر دهها میلیونها کاربر ایرانی در تلگرام فعالیت دارند و روزانه سه میلیارد بازدید تلگرامی در این بستر توسط کاربران ایرانی صورت میگیرد.
شهریور سال گذشته نیز گزارش مرکز آمار ایران نشان میداد که با وجود فیلتر بودن تلگرام در ایران، ۴۵ میلیون ایرانی در این پیامرسان عضو هستند و روزانه ۱۵ میلیارد پیام در این شبکه اجتماعی ارسال میکنند.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشته است که بیاعتمادی یکی از مهمترین علل بیمیلی کاربران به اپلیکیشنها و پلتفرمهای داخلی طی سالهای اخیر بوده است، به طوری که حتی با وجود امتیازهای متعدد و حمایتهای حداکثری، استقبال کاربران ایرانی از شبکههای اجتماعی خارجی با نمونه داخلی این شبکهها قابل مقایسه نیست.
مجموع بیست میلیون کاربر تمام پیامرسانهای بومی (بر اساس گزارش پاییز ۱۴۰۰ مرکز ملی فضای مجازی) که قرار بود جایگزین تلگرام باشند، همچنان به میزان نیمی از کاربران واتساپ یا تلگرامِ فیلترشده هم نرسیده است.
دادههای پژوهشگاه فضای مجازی نشان میدهد که تلگرام هفدهمین سایت برتر در ایران است و ایرانیها تا کنون ۱۷۰ هزار کانال در این پلتفرم ایجاد کردهاند که از این میزان ۱۱ هزار کانال بیش از پنج هزار عضو دارند.
روزنامه شرق هم گزارش داده است که فایل صوتی «ربّنا» اثر محمدرضا شجریان در طول یک ماه گذشته با ۱.۳ میلیون بازدید پربازدیدترین مطلب تلگرامی بوده است.
در این وضعیت و با وجود بودجههای میلیاردی، فشارهای گسترده و تبلیغات بسیار اما همچنان مردم ایران تمایلی به استفاده از پیامرسانهای بومی ندارند که یکی از علتهای اصلی آن نگرانی بابت حریم شخصی و استفاده از اطلاعاتشان است.
بر اساس گزارش رسانههای فناوری ایران، روبیکا با هشت درصد، سروش با پنج درصد و بله با چهار درصد مورد توجهترین پیامرسانهای داخلی هستند که ایرانیها بهاختیار یا بهاجبار از آنها استفاده میکنند.
البته مؤسسه نظرسنجی ایسپا، وابسته به جهاد دانشگاهی، در آخرین نظرسنجی خود که شهریور سال گذشته منتشر شد، اعلام کرد که فقط ۱.۸ درصد مردم از پیامرسانهای داخلی مانند سروش و روبیکا استفاده میکنند.
اوایل اردیبهشت امسال نیز اعلام شد، بر اساس مقررات تازه شرکت گمرک ایران، کاربرانی که قصد دریافت کد رجیستری (ثبت) گوشی همراه دارند، باید پیامرسان داخلی «وی» را نصب کنند که زیر نظر شرکت «سامانههای هوشمند کاربردی سمیع» فعالیت میکند و برخی مدیران وزارت اقتصاد ایران در آن مناصب مدیریتی داشتهاند.
میتوان گفت سیاست مشابهی که در مورد فیلتر کردن یوتیوب و سایتهای انتشار فیلم در ایران پیگیری و سبب شد مردم ایران مجبور به استفاده از سایتهای پرایرادی مانند آپارات شوند، در مورد پیامرسانهای داخلی تا کنون جواب نداده است.
در همین حال اخباری درباره تخلفهای مختلف روبیکا بهعنوان پرمخاطبترین اپ پیامرسان ایرانی هم منتشر شده است.
سال گذشته خبرگزاریهای ایران گزارش داده بودند که تخلفات این نرمافزار در کارگروه ویژه و تخصصی پلیس فتا مطرح شده و طبق اعلام معاون کاربران و تنظیمگری اجتماعی ساترا، مجوز صوت و تصویر «روبیکا» بهعلت تخلفات گسترده باطل شده است.
البته همچنان این اپ به فعالیت خود ادامه میدهد. نرمافزار روبیکا اپلیکیشنی برای دسترسی به مجموعهای از اطلاعات تنها در یک محیط برای کاربران دستگاههای هوشمند است و مشاهده کلیپها، پخش موزیک و پرداختهای الکترونیک از قابلیتهای آن است.
تخلفات این پیامرسان بسیار زیاد و برخی اوقات عجیب بوده است. گزارش شده که این پیامرسان میلیونها اکانت فیک و جعلی ساخته است که در میان آنها اسامی افراد شناختهشده و مشهور هم دیده میشود.