رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه سوم مرداد، در واکنش به اظهارات اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد خاموش بودن دوربین‌های نظارتی آژانس گفت در صورت برقراری «اتهام‌ها» دلیلی ندارد که «دوربین‌ها به جا بماند».
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، روز دوشنبه سوم مرداد با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی متهم به تلاش برای ساختن بمب اتمی است، گفت: «آن دوربین‌ها برای رفع این اتهام بوده، اما اگر قرار است آن اتهام‌ها پابرجا بماند، دلیلی ندارد که دوربین‌ها به جای بماند.»
این سخنان آقای اسلامی واکنش به اظهارات اخیر رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، است که گفته بود غنی‌سازی ۶٠ درصدی کە ایران اکنون مشغول آن است «بدان معنا نیست که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای است، اما کشوری که اهداف نظامی ندارد، اقدام به غنی‌سازی ۶٠ درصدی نمی‌کند».
آقای گروسی در مصاحبه با روزنامه «ال پائیس» که روز جمعه ۳۱ تیر منتشر شد، همچنین گفت که آژانس طی «حدوداً پنج هفته گذشته» امکان نظارتی «بسیار محدودی» در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته است.
با این حال، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران می‌گوید در غنی سازی ۶۰ درصد «اهداف جمهوری اسلامی مکتوب است و ما با نظارت خود آژانس غنی‌سازی ۶۰ درصدی را آغاز کردیم».
آقای گروسی همچنین تأکید کرده بود در شرایطی‌که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌سرعت در حال پیشرفت است، اگر بنا باشد توافقی صورت بگیرد، برای او «بسیار دشوار» خواهد بود که ارزیابی دقیق و قابل‌اتکایی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران از این دوره ارائه دهد.
مدیرکل آژانس از این چند هفته به‌عنوان دوره «نابینایی تحمیلی» یاد کرده و با تشبیه بازگشت به برجام به پازل گفته بود: «بازسازی این پازل غیرممکن نیست، اما کاری بسیار پیچیده است و شاید توافقات خاص نیاز داشته باشد.»
در پی صدور قطعنامه شورای حکام آژانس در ۱۸ خرداد امسال به‌دلیل عدم همکاری جمهوری اسلامی با این نهاد بین‌المللی، سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش تلافی‌جویانه اقدام به خاموش کردن ده‌ها دوربین نظارتی آژانس و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در شماری از تأسیسات هسته‌ای ایران کرد.
آقای اسلامی روز دوشنبه دوربین‌های آژانس را به برجام مربوط دانست و گفت اگر طرف‌های برجام به این توافق برگردند، «وقتی اطمینان حاصل کردیم که دیگر نمی‌خواهند شیطنتی در آن انجام دهند، ما هم تصمیم‌گیری می‌کنیم».
پس از توقف مذاکرات احیای برجام در وین در اسفند سال گذشته، ایران و آمریکا یکدیگر را مقصر توقف این مذاکرات معرفی می‌کنند. با این حال دو کشور در هشتم تیر امسال مذاکرات غیرمستقیمی را در دوحه قطر برگزار کردند که این دور از مذاکرات هم «بی‌نتیجه» به پایان رسید.
روز دوشنبه سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز در واکنش به اظهارات اخیر رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وی را متهم کرد که سخنان مقامات اسرائیلی را در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران مطرح می‌کند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه، در نشست خبری هفتگی خود همچنین با انتقاد از سازنده نبودن دیدگاه‌های رافائل گروسی، مدعی شد که رئیس آژانس «در ماه‌های اخیر در مورد برنامه هسته‌ای ایران یک رویکرد غیرحرفه‌ای، غیردقیق و غیرمنصفانه اتخاذ کرده است».
این در حالی است که گروسی پیشتر هم گفته بود که آژانس بدون دوربین‌های نظارتی خود قادر نخواهد بود «صلح‌آمیز» بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را، آن‌چنان‌که مقامات جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند، تأیید کند و یا از عدم دستیابی ایران به بمب اتمی اطمینان یابد.
مقاومت مقام‌های جمهوری اسلامی برای همکاری با آژانس و پذیرش توافق با ایالات متحده برای احیای برجام در شرایطی است که در نتیجه بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، ارزش پول ملی کشور به‌شدت کاهش یافته و وضعیت اقتصادی جامعه نیز رو به وخامت گذاشته است.
مدیرکل آژانس پیش از این گفته بود که جمهوری اسلامی برای گذر از بحران اقتصادی، به‌شدت نیازمند جلب اعتماد جامعه جهانی است و راهی ندارد جز آن‌که به بازرسان آژانس اجازه حضور در تأسیسات اتمی ایران را بدهد.
با این حال، ریچارد مور، رئیس سازمان اطلاعات بریتانیا، روز پنج‌شنبه ۳۰ تیر اعلام کرد که نسبت به قصد رهبر جمهوری اسلامی برای بازگشت به برجام تردید دارد و «در عین حال ایرانی‌ها نمی‌خواهند به مذاکرات خاتمه بدهند تا بتوانند کمی بیشتر آن را کش بدهند.»
