رئیس مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه ۱۲ مرداد پس از پایان دیدار از تایوان که تنش با چین را تشدید کرده است گفت سفر او و تعدادی از اعضای کنگره نشان داد که آمریکا تایوان را رها نخواهد کرد.
نانسی پلوسی نخستین رئیس مجلس نمایندگان آمریکاست که در ۲۵ سال گذشته به تایوان سفر کرده است. این سفر با واکنش شدید حکومت چین روبرو شد و از حدود ده روز پیش که خبر آن به رسانه‌ها درز کرد بحث زیادی در مورد این تصمیم در گرفت.
خانم پلوسی در سخنانی کوتاه هنگام ملاقات با رئیس‌جمهوری تایوان گفت: «امروزه جهان با انتخاب بین دمکراسی و خودکامگی روبرو است. عزم آمریکا در دفاع از دمکراسی در تایوان و سراسر جهان خدشه‌ناپذیر است».
چین که تایوان را بخشی از قلمرو خود می‌داند و مخالف هر گونه تماسی بین دولت تایوان و سایر دولت‌های جهان است اعلام کرده که رزمایش‌های نظامی گسترده‌ای در منطقه برگزار خواهد کرد و به نظر می‌رسد که در برخی از رزمايش‌ها نیروهای چین وارد حریم دریایی تایوان خواهند شد.
دولت تایوان ضمن محکوم کردن رزمایش‌های چین آن را نقض تمامیت ارضی خود توصیف کرد. سخنگوی وزارت دفاع تایوان در یک نشست خبری گفت: «چنین اقداماتی به معنای محاصره دریایی و هوایی تایوان است و ورود نیروهای چین به حریم دریایی ما به معنای نقض تمامیت ارضی تایوان است».
رزمایش‌های نیروهای مسلح چین که در آن‌ها سلاح‌های سنگین نیز شلیک خواهد شد از روز پنجشنبه ۱۳ مرداد آغاز می‌شود و به اعتقاد کارشناسان بزرگترین مانور نظامی در این منطقه از سال ۱۹۹۵ خواهد بود. در آن سال نیروهای مسلح چین برای نشان دادن نارضایتی این کشور از سفر رئیس‌جمهوری تایوان به آمریکا مانور بزرگی شامل شلیک موشک انجام دادند.
تسای اینگ - ون، رئیس‌جمهوری تایوان، روز چهارشنبه در واکنش به رزمایش ارتش چین گفت: «تایوان در مقابل افزایش عمدی تهدیدهای نظامی عقب‌نشینی نخواهد کرد. ما با قاطعیت از استقلال و تمامیت ارضی کشور و دمکراسی دفاع خواهیم کرد».
شین هوآ، خبرگزاری دولتی چین، غروب سه‌شنبه خبر رزمایش نیروهای مسلح چین را همراه با نقشه‌ای از شش نقطه در اطراف قلمرو تایوان منتشر کرد.
کارشناسان امور دفاعی در تایوان می‌گویند برخی از مناطقی که به عنوان محل رزمایش اعلام شده‌اند در حریم دریایی این کشور قرار دارند و فاصله آن‌ها با سواحل تایوان حدود ۲۲ کیلومتر است. به گفته آن‌ها، شلیک گلوله‌های جنگی در حریم هوایی یا دریایی یک کشور دیگر بسیار خطرناک و طبق قوانین بین‌المللی احتمالا مصداق اقدام جنگی است.
در سال‌های گذشته تعدادی از اعضای کنگره آمریکا به تایوان سفر کرده‌اند ولی دیدار نانسی پلوسی به‌دلیل مقام ارشد او تنش بین واشینگتن و پکن را تشدید کرد. آخرین باری که یک رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان سفر کرده بود دیدار نيوت گینگریچ در سال ۱۹۹۷ بود.
واکنش چین به سفر خانم پلوسی بسیار شدید و پر سر و صدا بود و عرصه‌های مختلف از جمله اقدامات دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی را در بر می‌گیرد.
به محض ورود خانم پلوسی به تایوان ۲۱ فروند هواپیمای نیروی هوایی چین از جمله جت‌های جنگنده به سوی آسمان تایوان پرواز کردند. وزارت خارجه چین نیز سفیر آمریکا در پکن را احضار کرد تا مراتب اعتراض خود به این سفر را ابلاغ کند.
روز چهارشنبه نیز دولت چین واردات چند محصول از جمله مرکبات و ماهی از تایوان را ممنوع کرد.
نانسی پلوسی روز چهارشنبه در واکنش به تهدیدهای چین گفت: «هر چند پکن از حضور تایوان در برخی از مجامع و نهادهای بین‌المللی جلوگیری کرده است ولی امیدوارم آن‌ها (حکومت چین) درک کنند که نمی‌توانند از سفر مقامات کشورهای دیگر برای نشان دادن دوستی و حمایت از تایوان جلوگیری کنند».
او تاکید کرد حمایت آمریکا از تایوان فراحزبی است و دمکراسی تایوان را ستود. او خاطرنشان کرد که کنگره آمریکا به حمایت از تایوان و برخورداری این کشور از بهترین قابلیت‌های دفاعی متعهد است ولی مشخصا نگفت که آمریکا به شکل نظامی از تایوان حمایت خواهد کرد.
خانم پلوسی که همراه با پنج عضو کنگره به تایوان سفر کرد با نمایندگان پارلمان این کشور نیز دیدار کرد.
دولت آمریکا سعی کرده که تنش‌های مربوط به این دیدار را مهار کند و در تمامی موضع‌گیری‌های روزهای اخیر تاکید کرده است که استراتژی قدیمی واشینگتن موسوم به «سیاست چین واحد» تغییر نکرده است.
براساس این سیاست، پکن نماینده رسمی و مشروع چین تلقی می‌شود ولی واشینگتن مناسبات غیر رسمی و همکاری‌های دفاعی خود با تایوان را ادامه می‌دهد.
