برخی گزارشها حاکی است که دوتابعیتیهای ایرانی-کانادایی، بهویژه مردانی که دوران خدمت سربازی را در سپاه پاسداران گذراندهاند هنگام سفر به ایالات متحده با سختگیریهای مضاعف از جمله بازرسیهای طولانی توسط ماموران مرزبانی و گمرک این کشور روبهرو هستند.
شبکه «سیبیسی نیوز» کانادا در مصاحبه با شماری از ایرانیان مقیم کانادا به شرح مواردی پرداخته است که طی آن، افراد یا از ورود به خاک آمریکا منع شدهاند و یا پس از پشت سر گذاشتن بازرسیهای طولانی و طاقتفرسا شامل مصاحبه و وارسی کلیه متعلقات مانند گوشی تلفن همراه و شبکههای اجتماعی، اجازه ورود به آمریکا را یافتهاند.
مصاحبهشوندگان ایرانی-کانادایی به سیبیسی نیوز گفتهاند که احساس میکنند هنگام سفر به آمریکا مانند «شهروندان درجه دوم کانادایی» با آنها برخورد میشود و گویی «به قدر کافی کانادایی نیستند».
دولت دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۸ سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار داد. بر اساس این تصمیم، سپاه پاسداران و نهادها و مؤسسات وابسته به آن از نظر اقتصادی تحریم هستند و افراد مرتبط با آن، از جمله سربازان وظیفهای که در این نیرو خدمت کردهاند، حق ورود به آمریکا را ندارند.
این تصمیم در راستای سیاست موسوم به «فشار حداکثری» دولت وقت آمریکا بر جمهوری اسلامی اتخاذ شد.
با این حال، پیامدهای آن صرفا محدود به مقامهای وابسته و یا نزدیک به حکومت نماند و تردد افراد معمولی از جمله ایرانیتبارهای متولد کانادا به آمریکا را نیز متاثر کرده است.
علیرضا قربانی، خواننده مشهور ایرانی، از جمله افرادی بود که در فروردین ماه امسال به علت انجام «خدمت سربازی اجباری در سپاه» نتوانست برای اجرای کنسرت وارد آمریکا شود.
سیبیسی نیوز میگوید با ۱۵ نفر از دوتابعیتیهای ایرانی-کانادایی گفتوگو کرده است که همگی هنگام سفر به سایر کشورها نیز با مشکلاتی مشابه روبهرو بودهاند، زیرا نامشان با مسئله خدمت به سازمانی تروریستی گره خورده است.
مصاحبهشوندگان با اشاره به اجباری بودن خدمت سربازی در ایران و تبعات فرار از آن تاکید کردهاند که از هر سه ایرانی واجد خدمت سربازی، یکنفر ناچار است دوران خدمت خود را در سپاه پاسداران، یکی از بزرگترین شاخههای نظامی جمهوری اسلامی، بگذراند.
به گفته مصاحبهشوندگان ایرانی-کانادایی بهرغم مراجعه آنها به نمایندگان پارلمان و دفتر نخستوزیر کانادا، دولت این کشور مسئولیت وضع موجود را متوجه ایالات متحده و کشورهایی با سیاست مشابه میداند.
آژانس خدمات مرزی کانادا نیز در پاسخ ایمیلی به سیبیسی نیوز اعلام کرد که اگرچه از مواردی از ممنوعیت ورود ایرانیان کانادایی به ایالات متحده و سایر کشورها مطلع است، اما سازوکار داخلی برای ردیابی این افراد وجود ندارد.
در این بیانیه تصریح شده است که «آژانس خدمات مرزی کانادا هیچگونه قدرت یا اختیاری برای مداخله در تصمیمات مهاجرتی اتخاذ شده توسط سایر کشورها ندارد».
این در حالی است که مصاحبهشوندگان در گفتوگو با سیبیسی نیوز تاکید کردند که آنها خواستار حمایت و پیگیری دولت کانادا در این زمینه هستند.
سه سال قبل از قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی، دونالد ترامپ در بهمنماه ۱۳۹۵ فرمانی مهاجرتی صادر کرده بود که به موجب آن از ورود اتباع ایرانی و شش کشور عمدتا مسلمان دیگر به خاک آمریکا تا مدت دستکم ۹۰ روز جلوگیری میشد.
صدور فرمان مهاجرتی در داخل آمریکا نیز مخالفتهای زیادی برانگیخت و پس از حدود دو سال بحث و شکایت گسترده سرانجام تیرماه سال ۹۷، دیوان عالی آمریکا با اجرای نسخه تعدیلشده فرمان با هدف «حراست از منافع ملی» ایالات متحده موافقت کرد.
جو بایدن اما طبق وعدههای انتخاباتی بلافاصله در نخستین روز آغاز به کار دولت خود، فرمان آقای ترامپ را که از آن به عنوان «ممنوعیت ورود مسلمانان» به کشور نام برده میشد لغو کرد. آقای بایدن این فرمان را «لکهای بر وجدان ملی» آمریکا خوانده بود.