رئیس سازمان سینمایی وزارت ارشاد روز سهشنبه، ۲۵ مرداد، از کار روی فهرستی از سینماگران ایران خبر داد که قرار است به دلایل گوناگون از فعالیت در حوزه کاری خود منع شوند.
بهگزارش ایسنا، محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی که زیر نظر وزارت ارشاد اداره میشود، اذعان کرد که پس از انتشار بیانیه سینماگران در حمایت از اعتراضات مردم آبادان در حادثه متروپل، این سازمان با برخی امضاکنندگان برای اعلام انصراف تماس گرفته است.
پس از فرو ریختن برج متروپل آبادان در دوم خرداد امسال که به جان باختن دهها نفر انجامید، بیتوجهی حکومت به اندوه و عصبانیت مردم آبادان اعتراضات به فساد ساختاری و حکومتی در این شهر را جرقه زد، اما نیروهای امنیتی و نظامی این اعتراضات را سرکوب کردند.
پس از آن بیش از ۱۷۰ سینماگر با امضای بیانیهای با عنوان «تفنگت را زمین را بگذار» از همه افرادی که در یگانهای نظامی «تبدیل به عامل سرکوب مردم شدهاند» خواستند که «سلاح های خود را بر زمین گذاشته و به آغوش ملت بازگردند».
پس از انتشار این بیانیه بود که محمد رسولاف و مصطفی آلاحمد، از امضاکنندگان بیانیه بازداشت شدند و جعفر پناهی، دیگر فیلمساز امضاکننده، نیز بازداشت و برای گذراندن محکومیت قدیمی خود راهی زندان شد.
رئیس سازمان سینمایی درباره فهرست ممنوعالکارهای سینما نیز با بیان اینکه تا آخر هفته آینده این فهرست اعلام خواهد شد، افزود: «یک لیستی وجود داشت که خیلی از آنها در جلسات متعدد کم و زیاد شدند و قرار شده آخرین لیست را هفتهی آینده به ما بدهند.»
آقای خزاعی نگفت که فهرست نهایی ممنوعالکارها قرار است از سوی چه نهادی به سازمان سینمایی ارائه شود، اما از هایده صفییاری، تدوینگر فیلم «عنکبوت مقدس»، به عنوان یکی از سینماگرانی نام برد که وضعیت اجازه کار او در این فهرست مشخص خواهد شد.
«عنکبوت مقدس»، ساخته علی عباسی، روایتی سینمایی از قتلهای زنجیرهای سعید حنایی در اواخر دهه ۷۰ در شهر مشهد بهقصد «پاکسازی اسلامی جامعه» است؛ فیلمی که پس از نمایش در جشنواره کن فرانسه موجی از واکنشهای منفی را در میان مقامات دولتی و حکومتی جمهوری اسلامی برانگیخت و آن را «توهین به مقدسات» خواندند.
تدوینگر این فیلم که زَر امیرابراهیمی هم جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره کن را به خاطر آن برد، هایده صفییاری از تدوینگران سرشناس سینمای ایران است که به دلیل همکاری در ساخت این فیلم با خطر ممنوعالکار شدن مواجه شده است.
پیش از این، ۱۱ خرداد، وزیر ارشاد تهدید کرده بود که سینماگرانی که داخل ایران هستند و در ساخت فیلم سینمایی «عنکبوت مقدس» همکاری داشتهاند «مجازات» خواهند شد.
در دهههای اخیر همواره فهرستهایی از سینماگران ممنوعالکار وجود داشته است، اما نخستین بار است که رئیس سازمان سینمایی به وجود لیستی از سینماگرانی که اجازه کار ندارند صریحاً اشاره میکند.
«برادران لیلا»
رئیس سازمان سینمایی در بخشی دیگر از سخنان تازه خود بار دیگر بر توقیف بودن فیلم سینمایی «برادران لیلا» تأکید کرد و گفت «مشکل رفتار غیرقانونی دوستان است».
آقای خزاعی در توضیح حرف خود مانی حقیقی و هومن سیدی را مثال زد و گفت اگر «مثل آقایان مانی حقیقی و هومن سیدی که همین الان در بازار بینالمللی شرکت دارند برای دریافت پروانه نمایش اقدام میکردند، مشکلی به وجود نمیآمد».
آقای خزاعی در عین حال اظهارات عوامل فیلم «برادران لیلا» در جشنواره کن را هم از عواملی برشمرد که باعث شده وزارت ارشاد همچنان برای این فیلم پروانه نمایش صادر نکند.
«برادران لیلا» ساخته سعید روستایی در هفتاد و پنجمین دوره جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد که موفق به دریافت جایزه فیپرِشی شد. آقای روستایی هنگام دریافت این جایزه گفت: «از طرف خودم و همه اعضای فیلم این جایزه بسیار مهم را تقدیم میکنم به مردم داغدار کشور عزیزم در شهر آبادان.»
ترانه علیدوستی، بازیگر این فیلم، هم در نشست خبری جشنواره کن در پاسخ به سؤال رادیوفردا گفت که «قائل» به استفاده از تریبونهایی چون جشنواره سینمایی کن برای بیان مطالبات مردم ایران است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که مسئولیت صدور اجازه نشر و نمایش آثار فرهنگی و هنری و سانسور آنها را در جمهوری اسلامی بر عهده دارد، در سالهای اخیر همواره با انتقادهای گسترده از سوی هنرمندان و اهل سینما روبهرو بوده، با این حال، در دولت ابراهیم رئیسی بر شدت سختگیریها در این عرصه افزوده شده است.