یک روز پس از تشدید بحران داخلی عراق و در حالی که شمار کشته‌های رویدادهای شبانه‌روز اخیر در بغداد از ۳۰ نفر فراتر رفت، مقتدی صدر، روحانی شیعه ساکن نجف، ظهر سه‌شنبه، هشتم شهریور، در یک نشست خبری، ضمن «پوزش‌خواهی عمیق» از ملت عراق، از هوادارانش خواست ظرف یک ساعت از «محدوده سبز» پایتخت بیرون بروند.
آقای صدر که روز دوشنبه، هفتم شهریور، مدعی شد که «برای همیشه» از صحنه سیاست «کناره‌گیری می‌کند» و از شامگاه دوشنبه نیز اعلام اعتصاب غذا کرده بود، در نشست خبری روز سه‌شنبه گفت شرایط خجالت‌باری ایجاد شده که خواست او نبوده است.
او گفت هر کس طرفدار اوست «تنها یک ساعت مهلت دارد» که از مناطق حساس پایتخت خارج شود.
در پی تعیین این ضرب‌الاجل، برخی گزارش‌ها از بازگشت نسبی آرامش به بغداد از ساعات اولیه بعدازظهر سه‌شنبه حکایت دارد، اما این آرامش هنوز به‌شدت لرزان است.
این روحانی ۴۸ ساله شیعه و فرزند خانواده بانفوذ صدر، از مردم عراق به خاطر خشونت‌هایی که ۳۰ کشته و صدها زخمی برجای نهاده، «عذرخواهی» کرد زیرا به گفته او، برایش «بسیار ناراحت‌کننده» بود.
مقتدی صدر در این نشست همچنین از این که نیروهای امنیتی و نظامی کشورش در برابر اتفاقات رخ داده در شبانه‌روز اخیر «بی‌طرف» ماندند، قدردانی کرد.
او با اشاره به رویدادهای خونین پاییز سال ۲۰۱۹ میلادی گفت همان گونه که «انقلاب اکتبر» را نقد کردم، اکنون جنبش صدر را نقد می‌کنم.
به گفته آقای صدر، جنبش صدر «مطیع» است و او «اطمینان» دارد که هوادارانش رفتاری «منضبط» خواهند داشت.
اما مقتدی صدر این را نیز گفت که عراق اسیر «خشونت و فساد» است.
«منطقه الخضرا» یا منطقه سبز که حدود ده کیلومتر مربع در مرکز بغداد است، محلی است که اقامتگاه ریاست جمهوری، دفتر نخست وزیری، مراکز مهم دولتی و وزارت‌خانه‌ها و همچنین شماری از سفارتخانه‌های مهم، مانند سفارت عظیم آمریکا، در آن واقع است. «منطقه سبز» از زمان سقوط حکومت صدام حسین در ۱۹ سال پیش برقرار شده است.
هزاران تن از هواداران صدر روز دوشنبه، پس از ادعای او به این‌که «برای ابد» از صحنه سیاست کناره‌گیری می‌کند، نه تنها وارد «منطقه سبز» شدند، بلکه صدها تن از آنها با کنار زدن نیروهای امنیتی که پاسدار این محدوده هستند، وارد اقامتگاه ریاست جمهوری شده و حتی در استخر این ساختمان شنا کردند. چند تن از آنها عکس صدر را نیز در استخر در دست داشتند.
همزمان با این رویدادها، هواداران «چارچوب هماهنگی» که گروه‌های شیعه نزدیک به ایران هستند و از اقدامات ماه‌های اخیر آقای صدر به عصیان آمده‌اند، از ظهر دوشنبه در آن سوی رود مرکزی شهر تظاهرات می‌کردند.
با وجود فاصله میان هواداران دو گروه، معلوم بود که کار در شباهنگام به درگیری‌های مرگبار خواهد کشید.
با افزایش خشونت در ساعات شامگاهی دوشنبه شب، به دستور دولت بغداد، مقررات منع آمد و شد، نه تنها در بغداد و نجف، بلکه در سراسر آن کشور به اجرا گذاشته شد، و تردد از ساعت هفت عصر تا بامداد سه‌شنبه ممنوع بود.
اما در پی نشست خبری روز سه‌شنبه مقتدی صدر، ارتش عراق اعلام کرد که مقررات ممنوعیت تردد را لغو کرده است.
تحولات خونین و خشن عراق در حالی بود که فواد حسین، وزیر خارجه کرد عراق، در یک سفر از پیش تعیین شده، از هفتم شهریور در تهران بود و با شمار زیادی از مقامات ایران و از جمله با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، دیدار کرد.
آقای حسین به ایران رفته بود تا اقدامات عراق برای ادامه میانجی‌گری میان تهران و ریاض را به پیش ببرد، اما با بحران داخلی کشورش روبه‌رو شد.
در این میان، در حالی که ده‌ها هزار ایرانی در روزهای اخیر با پای پیاده و شماری نیز با پرواز خود را به عراق رسانده بودند تا در آیین‌های اربعین حسینی در کربلا شرکت کنند، جمهوری اسلامی ایران به دنبال وخیم شدن رویدادهای عراق از شامگاه دوشنبه، هفتم شهریور، تمامی مرزهای خود را بست.
رئیس «ستاد اربعین» در وزارت کشور ایران نیز دوشنبه شب از شبکه خبر از سایر علاقه‌مندان خواست فعلا از سفر به عراق خودداری کنند.
این در حالی است که تمدید اعتبار گذرنامه باطل شده ایرانیان مشتاق حضور در آیین «اربعین» یا دادن کاغذی موقت که مجوز ورود آنها به عراق را میسر کند، روز سه‌شنبه در مراکز پلیس و گذرنامه تهران و شهرهای دیگر ادامه داشت.
رئیس «ستاد اربعین» ایران گفت جمهوری اسلامی ایران «امیدوار» است که سران و مردم عراق «با نشان دادن هوشیاری»، از وخیم‌تر شدن اوضاع جلوگیری کرده و زمینه را برای آیین باشکوه اربعین امسال، پس از دو سال توقف ناشی از کرونا فراهم کنند.
