روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال روز شنبه در گزارشی نوشته است که روسیه با استفاده از پهپادهای شاهد ایران حملات «ویرانگری» را به نیروهای اوکراین در خارکیف انجام داده است.
فرماندهان اوکراینی به این روزنامه گفتهاند، روسیه برای نخستین بار از زمان آغاز جنگ، از تسلیحاتی خارجی استفاده کرده و با بکارگیری پهپادهای ایرانی خسارات جدی به نیروهای اوکراینی وارد کرده است.
سرهنگ رادیون کولاگین، از فرماندهان ارتش اوکراین هم به این روزنامه گفته است، روسیه در هفته گذشته پهپادهای «شاهد ۱۳۶» را در جبهههای شمال منطقه خارکیف به کار گرفته است. این مقام نظامی اوکراینی اضافه کرده است، روسیه رنگ شاهد ۱۳۶ را تغییر داده و نام آنها را گرانیوم ۲ گذاشته است.
رادیون کولاگین اضافه کرده است که تنها در منطقه عملیاتی تیپ وی، پهپادهای ایرانی دو توپ «هویتزر ۱۵۲»، دو توپ«هویتزر خودکششی ۱۲۲ میلیمتری» و دو خودروی زرهی نفربر را منهدم کردهاند.
طبق این گزارش، روسیه ماه گذشته یک نمونه از پهپاد انتحاری شاهد ۱۳۶ را برای حمله آزمایشی به یک توپ بزرگ ساخت آمریکا بکار گرفت.
به گفته این فرمانده نظامی اوکراینی، یکی از این پهپادهای ایرانی که به دلیل نقص فنی سقوط کرده بود، کشف شده است.
ارتش اوکراین روز سهشنبه ۲۲ شهریور از سقوط یک پهپاد انتحاری بدون سرنشین ساخت ایران را در منطقه کوپیانسک، خبر داده بود.
والاستریت جورنال نوشته است، به نظر میرسد تاکنون پهپادهای ایرانی بیشتر در منطقه خارکیف مستقر شده باشند، جایی که طی هفتههای اخیر نیروهای اوکراینی توانستهاند در حدود هشت هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از مناطق اشغالی را از روسیه باز پس بگیرند.
سرهنگ کولاگین همچنین گفته است، در مناطق دیگر، روسها از قدرت آتش توپخانه بسیار بالایی برخوردارند و با این قدرت توپخانه مناطق تحت کنترل خود را مدیریت میکنند. در اینجا (خارکیف) آنها دیگر آن مزیت بهرهگیری از قدرت توپخانهای را ندارند و بنابراین استفاده از این پهپادها را شروع کردهاند.»
نهادهای امنیتی آمریکا حدود دو ماه پیش گزارش داده بودند که تهران قصد دارد دهها پهپاد نظامی را برای کمک به ارتش روسیه در جنگ اوکراین، به آن کشور منتقل کند.
بر اساس اعلام مشاور ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، ایران حداقل ۴۶ پهپاد تحویل روسیه داده است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، نیز گفته بود که روسیه از ایران خواسته است «صدها پهپاد بدون سرنشین» با قابلیت حمل تسلیحات به این کشور تحویل دهد تا در تهاجم نظامی خود علیه اوکراین از آنها استفاده کند.
این در حالی است که وزیر خارجه ایران ۲۴ تیرماه امسال در تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود، ضمن تکذیب ارسال پهپاد ایرانی به روسیه برای بهکارگیری در جنگ علیه اوکراین گفت که طرح این ادعا از سوی آمریکا «در راستای اهداف و اغراض سیاسی خاص» صورت گرفته است.
حدود یک ماه بعد، یعنی مردادماه، مقامهای آمریکایی در مصاحبه با رسانهها اعلام کردند که ایران آموزش نیروهای روسی برای استفاده از پهپادهای رزمی ایرانی را از چند هفته پیش در این کشور آغاز کرده است.
یک مقام آمریکایی به شبکه سیانان گفته بود: «آموزش نیروهای روسی به عنوان بخشی از توافقنامه انتقال پهپاد از ایران به روسیه صورت گرفته است و (این افراد) طی چند هفته گذشته آموزشهایی را در ایران فرا گرفتهاند».
چند روز پس از انتشار این خبر، نیروی هوافضای سپاه پاسداران برگزاری تمرینهای مشترک پهپادی با روسیه در پایگاه هوایی کاشان را تأیید کرد.