میگل دِ سِرپا سوآرس، وکیل ارشد در سازمان ملل، استدلال و درخواست روسیه را مبنی بر این که آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان، نمیتواند درباره اتهام استفاده روسیه از پهپادهای ساخت ایران در تهاجم به اوکراین تحقیق کند، نپذیرفت.
نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه، چهارم آبانماه، به درخواست روسیه تشکیل شد تا شاید بتواند از تحقیقات دبیرکل سازمان ملل در زمینه گزارش کشورهای غربی از استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در اوکراین جلوگیری کند.
پیشتر سفرای سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه در سازمان ملل در نامه مشترکی از درخواست دولت اوکراین برای تحقیق در این مورد حمایت و اعلام کرده بودند که فروش پهپادهای ایرانی به روسیه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که در سال ۲۰۱۵ به تصویب رسید توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی را که در همان سال امضا شد، تایید کرد و پشتوانه قانونی برجام تلقی میشود.
آنتونیو گوترش هر سال در دو نوبت، به طور معمول در ماههای ژوئن و دسامبر، در مورد نحوه اجرای این قطعنامه گزارش میدهد.
اما روسیه اکنون مدعی شده که هیچ دستورکاری برای گوترش برای اعزام کارشناسان سازمان ملل متحد به اوکراین برای بازرسی از پهپادهای سرنگون شده وجود ندارد.
پیشتر امیرسعید ایروانی، سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل، نیز در نامهای به آقای گوترش، از او خواسته بود که مانع تحقیقات سازمان ملل در این باره شود.
ایروانی بار دیگر روز چهارشنبه «ادعاهای کاملا بیاساس» در این زمینه را رد کرد.
روسیه استدلال کرده که گوترش با این تحقیقات منشور سازمان ملل متحد را نقض خواهد کرد.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، که پیشتر گفته بود پهپادهای استفاده شده در اوکراین، روسی هستند نه ایرانی، در نشست روز چهارشنبه شورای امنیت، قدرتهای غربی را به نقض منشور سازمان ملل از طریق تلاش برای اعمال نفوذ بر گوترش با درخواست کتبی برای تحقیق در این زمینه متهم کرد.
او در نشست شورای امنیت گفت: «دبیرخانه صرفا به عنوان یک نقطه تماس عمل میکند. گزارش دبیرکل فقط میتواند منعکسکننده این واقعیت باشد که نامهها دریافت شده است.»
روسیه از وکیل ارشد سازمان ملل خواسته بود که در جلسه روز چهارشنبه اعلام کند که آیا تحقیقات سازمان ملل در این باره نقض ماده ۱۰۰ منشور سازمان ملل متحد و مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به شمار میرود یا نه.
اما میگل دِ سِرپا سوآرس بدون آن که مستقیما به این درخواست روسیه پاسخ دهد گفت «طبیعی است» که ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل «بخواهند تا آنجا که میتوانند بر فعالیتهای سازمان ملل اعمال نفوذ کنند».
او افزود اغلب روزها، سفرا با گوترش و خود این وکیل ارشد سازمان ملل تماس میگیرند و تلاش میکنند مواضع دولتهای خود را پیش ببرند.
آقای سرپا سوآرس در زمینه تحقیقات از پهپادهای بهکاررفته در اوکراین تاکید کرد: «در صورت نبود رهنمود بیشتر از سوی شورای امنیت، دبیرکل به تهیه گزارشها [در مورد نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱] به روشی که تا به امروز تهیه شده، ادامه خواهد داد.»
رابرت وود معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد نیز با رد ادعای روسیه گفت که این کشور تلاش میکند توجهها را از «اشتباه فاحش خود در اوکراین» منحرف کند.
او اشاره کرد که پیشتر دبیرکل سازمان ملل در سال ۲۰۱۷ بر اساس همین قطعنامه درباره گزارشها از استفاده شبهنظامیان حوثی یمن از موشکهای ایرانی در حملات به عربستان سعودی تحقیق کرده بود.
آقای وود گفت که همچنین در سال ۲۰۲۱، یک تیم از سازمان ملل متحد به اسرائیل رفت تا پهپادهای ایرانی را که به حریم هوایی اسرائیل نفود کرده بودند، بررسی کند.
همچنین نیکلا دی ریوییر سفیر فرانسه در سازمان ملل نیز روسیه را متهم کرد که دائما منشور سازمان ملل را زیر پا میگذارد و اصول آن را با حمله به کشور همسایه خود و ادعای الحاق سرزمینهایی به خاک خود زیر پا میگذارد.
معاون سفیر بریتانیا نیز در نشست شورای امنیت روسیه را به تلاش برای منحرف کردن توجهها از «جنایات خود در اوکراین» متهم کرد و از «عدم پایبندی ایران و روسیه به تعهدات بینالمللی خود» انتقاد کرد.
به گفته مقامهای اوکراینی، روسیه در روزهای اخیر با پهپادهای ایرانی به زیرساختهای اوکراین حمله کرده و دهها تن از غیرنظامیان را از جمله در استانهای غرب اوکراین کشته است.
ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین روز دوشنبه دوم آبان اعلام کرد که روسیه حدود دو هزار پهپاد انتحاری شاهد ساخت ایران سفارش داده است.