محمود سالاری، معاون امور هنری وزارت ارشاد، با تأکید بر اینکه جشنوارههای حکومتی فجر «آبروی جمهوری اسلامی» است، به کار دشوار برگزارکنندگان این دوره از جشنوارهها با توجه به تحریم آنها از سوی هنرمندان اذعان کرد.
سالاری روز شنبه ۱۰ دی با حضور در دبیرخانه پانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر خطاب به برگزارکنندگان این جشنواره گفت: «جشنواره امسال با جشنوارههای سالهای گذشته متفاوت است... و من کار شما را یک جهاد میدانم.»
او با اشاره به تحریم گسترده جشنوارههای فجر از سوی هنرمندان بهدلیل سرکوب خونین اعتراضات «زن زندگی آزادی» افزود: «از آغاز انقلاب جشنوارههای فجر همواره حاشیههایی را به همراه داشتهاند و گاهی برخی بر طبل تحریم کوبیدهاند اما امسال سالِ متفاوتی است.»
در حالی که هنرمندان معترض بهطور گسترده و به صورت گروهی یا از طریق اصناف خود جشنوارههای حکومتی را تحریم کردهاند، معاون امور هنری وزارت ارشاد مدعی شد که منشأ تحریمها خارج از ایران است.
او گفت: «اکنون برخی در خارج از کشور کمر به تخریب و زمینگیرساختن جشنوارههای فجر بستهاند و پس از اینکه موفق نشدند در کف خیابان کاری انجام دهند، بهسراغ جشنوارههای فجر آمدهاند.»
سالاری افزود که در خارج از کشور و همچنین در فضای مجازی اراده به تحریم جشنوارههای حکومتی ایران «به شدیدترین حالت ممکن وجود دارد».
پیشتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، فاش کرده بود که «عادیشدن» فعالیتهای هنری در ایران، که جشنوارههای فجر هم مشمول آنهاست، خواستۀ مؤکد نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی است.
امابرخی هنرمندان از جمله مانی حقیقی، بازیگر و کارگردان سینمای ایران، به این خواست حکومت واکنش نشان دادند. آقای حقیقی در ویدئویی خطاب به وزیر ارشاد گفت: «ما عزاداریم و در چهارگوشه این کشور داریم جسد عزیزانمان را خاک میکنیم، وقت نداریم برات برقصیم.»
مرتبط دانستن تحریم جشنوارهها با خارج از کشور در حالی است که مقامهای جمهوری اسلامی در سه ماه گذشته، هنرمندان معترض و حامی مردم را در رشتههای مختلف هنری سرکوب، ممنوعالخروج و حتی بازداشت کردهاند.
در حوزه هنرهای تجسمی، وجیهه پری زنگنه، گرافیست و تصویرگر، یکی از هنرمندانی است که در جریان سرکوب اعتراضات سراسری در روز ۹ مهرماه در اصفهان بازداشت شد.
این نقاش پس از آغاز اعتراضات بهخاطر گلدوزی جمله «باید خون گریست» روی لباسش به شش سال حبس تعزیری محکوم شده است.
این عبارت از جمله علی خامنهای در جریان انتخابش به عنوان رهبر جمهوری اسلامی گرفته شده بود که گفت: «باید خون گریست بر جامعه اسلامی که حتی احتمال کسی مثل بنده در آن مطرح شود».
در جریان اعتراضات سراسری، دهها هنرمند، ورزشکار، شاعر، نویسنده، روزنامهنگار، استاد دانشگاه ، پزشک و دیگر چهرههای سزشناس بازداشت شدهاند که بازداشت برخی از آنها همچون ترانه علیدوستی، بازیگر، بازتاب گسترده بینالمللی هم داشته است.
با این حال، فشار بر هنرمندان مستقل ایران و سرکوب آنان پیش از آغاز اعتراضات سراسری نیز شدت گرفته بود.
اوایل شهریور، معاون امور هنری وزیر ارشاد، با تأکید بر اینکه «من نماینده هنرمندان نیستم، نماینده دولت جمهوری اسلامی هستم»، گفته بود که حمایتهای دولتی فقط شامل جریانی از هنر است که بتواند «منشور هنر جمهوری اسلامی» را که روحالله خمینی اعلام کرده، تقویت کند.
سالاری همچنین بر سیاست دولت مبنی بر حمایت دولت از هنرمندان حکومتی و عدم حمایت از دیگر گروههای هنری تأکید کرد.
همزمان با اظهارات معاون هنری وزارت ارشاد، واکنشهای مقامات ور اسنههای حکومتی به تحریم جشنواره فیلم فجر از سوی سینماگران نیز ادامه دارد.
روزنامه کیهان که زیر نظر علی خامنهای اداره میشود، امروز با انتشار گزارشی، در عین حمله به سینماگران، این اقدام آنان را فرصتی برای «پوستاندازی» سینما «مانند دوران اول انقلاب» توصیف کرد.
کیهان با ادعای اینکه در ماههای اخیر جشنوارههای دولتی از جمله سینما حقیقت «با قوت و قدرت» برگزار شد، خطاب به سینماگران و دیگر هنرمندان معترض نوشت: «سینما تعطیل نشد، شما مرخص شدید!»
این واکنشها در حالی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در یک سخنرانی پس از شروع اعتراضات حمایت چهرههای هنری و ورزشی از مردم را «بیارزش» توصیف کرده بود.