مسمومیتهای زنجیرهای ناشی از حمله با گازهای سمی که شدت گرفت، افکار عمومیِ منتقد سیاستهای نظام روحانی حاکم بر ایران به گذشته رجوع کرد؛ جایی که میشد اسیدپاشیهای زنجیرهای اصفهان را دید.
در آنجا مشخص نشد متهمان که بودند و چه انگیزهای داشتند، اما برخی آن رخداد را به نیروهای مذهبی تندرو نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، که از آنها با عنوان نیروهای حزباللهی نام برده میشود، نسبت دادند.
سال ۱۳۹۳، وقتی خبر اسیدپاشیها روان جامعه را درگیر کرده بود، مقامهای حکومتی موضوع را به سمت آنچه «توطئه دشمن» مینامند، بردند.
باز هم مشابه اتفاقاتی از این دست در دههٔ ۸۰ خورشیدی با قتلهای زنجیرهای کرمان رخ داده بود. در آنجا مشخص شد متهمان شش مرد جوان از اعضای بسیج یکی از مساجد بودند. اینجا دیگر انگیزه هم روشن بود؛ امر به معروف و نهی از منکر با توسل به سخنان محمدتقی مصباح یزدی که برخی از او با عنوان «تئوریسین خشونت» یاد میکنند.
آقای مصباح یزدی گفته بود که در صورت شانه خالیکردن نیروهای انتظامی و قوه قضاییه از انجام مجازات، ناهی از منکر میتواند شخصاً «فرد خاطی» را مجازات کند.
این پرونده سرانجام با اعلام رضایت خانوادههای قربانیان در سال ۱۳۹۷ بسته شد.
حالا و بار دیگر، حمله با گاز سمی به دانشآموزان کشور، به فاصلهٔ کوتاهی از فروکشکردن اعتراضات خیابانی «زن زندگی آزادی» و پاسحگونبودن حکومت دینی، ذهن جامعه را به سمت گروههایی برده است که برای خود نسبت مشخصی با دین قائلاند.
آنها که سکوت کرده یا بیتفاوتند، خودشان «مسئول این کارند»
رادیوفردا این موضوع را با محمدعلی ایازی، از اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، نویسندهٔ کتاب «قلمرو اجرای شریعت در حکومت دینی» و از روحانیون منتقد حجاب اجباری و گشتهای ارشاد به بحث گذاشته است.
آقای ایازی با اشاره به اینکه حداقل برخی از مراجع نواندیش و سنتی این اتفاق را محکوم کردهاند، میگوید «ممکن است» افرادی در انجام این جنایت به دین تمسک کنند ولی دیدگاه او این است که «نمیتوان آن را مستقیماً با دین مرتبط دانست».
این مدرس حوزه علمیه قم میگوید وقتی چنین اتفاقی در بسیاری از شهرها رخ میدهد، «بدون داشتن تشکیلات و تجهیزات بیوشیمی و امثال اینها» امکانش وجود ندارد.
این مجتهد شیعه تأکید میکند افرادی که دست به انجام مسمومیتهای گازی زنجیرهای زدهاند «مسلماً دستشان باز» بوده است.
مسمومیتهای زنجیرهای آذرماه از شهر مذهبی قم آغاز شد. آقای ایازی این موضوع و نوع برخورد مقامهای مسئول را دلیلی بر «فرامذهبی» بودن این پرونده میداند.
عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم با محکوم کردن این اقدامهای زنجیرهای بدون نام بردن از فرد خاصی میگوید افرادی که در این باره «سکوت» کردهاند و «بیتفاوتاند»، خودشان «مسئول این کارند».
او با اشاره به تناقضگویی و جلوگیری نکردن از تکرار اتفاقات ماههای گذشته، تلویحاً دولت ابراهیم رئیسی را هم به «تشویش اذهان عمومی» متهم میکند.
نویسندهٔ «آزادی در قرآن» با اشاره به شیوه رویکرد قضایی در جمهوری اسلامی با این رویداد و متهمکردن دستاندرکاران قضایی به دست داشتن در «اِخافه» (ترسافکنی) میپرسد؛ «چه اخافهای بزرگتر از این که با ۳۰۰ تا۴۰۰ تا دانشآموز به این شکل برخورد شود و به آن رسیدگی نشود.»
بهگفته آقای ایازی، وقتی حکومت بگوید در امری نقشی ندارد ولی از آن جلوگیری هم نکند، یعنی این حکومت ناتوان است و میافزاید: «اینها ادعا میکردند که ما میخواهیم در سوریه جلوی داعش را بگیریم، اینجا داعش [از] تولید به مصرف شده؛ کسانی هستند که همین اخافه و ترس و وحشت را ایجاد کردند و با آن مقابله نمیشود و مردم نمیپذیرند که اینها با این مسئله درست برخورد کردهاند.»
او با انتقاد از متوجه کردن همه مسائل و مشکلات به سمت آنچه که مقامهای جمهوری اسلامی «دشمن» مینامند؛ میگوید: «کسی که توانمند نیست و لیاقت رسیدگی به این مسئله را ندارد، ادعا و مدعا ندارد.»
آقای ایازی ادامه میدهد: چگونه میشود که در کشوری این همه اتفاقات وحشتناک میافتد، امنیت از بین میرود و اینها نشستهاند، بِر و بِر نگاه میکنند.»
این گفتوگو را میتوانید بهطور کامل در ادامه بشنوید: