ارزیابیهای مقامهای غربی نشان میدهد که روسیه در موضوع خرید موشکهای بالیستیک از ایران به تردید افتاده، زیرا نگران آن است که متحدان اوکراین، در واکنش به این اقدام، موشکهای دوربرد به کییف تحویل دهند.
روزنامه فایننشال تایمز روز دوشنبه ۱۵ اسفند با درج این خبر نوشت که بر اساس ارزیابیهای کشورهای ناتو، یکی از عوامل مهم این تردیدِ روسیه تهدیدِ ایالات متحده برای تحویلدادن سامانه موشکی «اِیتیاِیسیاماس» (Atacms) معروف به «اتکمز» به کییف است.
سامانه اتکمز که کییف خواستار دستیابی به آن شده، با بُرد ۳۰۰ کیلومتری میتواند به اعماق قلمرو تحت کنترل روسیه اصابت کند.
برد موشکهای «اتکمز» تقریباً چهار برابر برد سیستمهای موشکی هایمارس است که بسیاری از پیشرویهای ماههای اخیر نیروهای اوکراینی بهدلیل برخورداری کییف از این موشکها گزارش شده است.
موشکهای بالیستیک فاتح-۳۱۳ و ذوالفقار ایران به ترتیب ۵۰۰ کیلومتر و ۷۰۰ کیلومتر برد دارند.
جمهوری اسلامی در برنامه موشکی خود که از دهه ۱۹۹۰ با کمک فناوری روسیه رو به توسعه گذاشت، اکنون تعداد زیادی موشک تولید کرده و بهنوشته فایننشال تایمز، روسیه که ذخایر موشکی و توپخانهایاش به نصف میزان سال گذشته کاهش پیدا کرده، در حال بررسی دریافت موشکهای دوربرد از ایران در قبال ارائه جنگافزار پیشرفته به تهران بوده است.
بهنوشتهٔ فایننشال تایمز، مقامها و تحلیلگران غربی خبر میدهند که تهران و مسکو مبادلهٔ تسلیحات مدرن روسیه با موشکهای بالیستیک را بررسی کردند، اما این مذاکرات «بهدلیل پیامدهای احتمالی چنین توافقی برای هر دو طرف» متوقف شده است.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در اندیشکده گروه بحران، به فایننشال تایمز گفت که «دربارهٔ موشکهای بالیستیک بحثهایی وجود داشته است، اما تاکنون این کار را انجام ندادهاند زیرا اروپاییها [به آنها گفتند] عواقب آن بسیار سنگین خواهد بود و ایالات متحده نیز خط قرمز کشیده است».
ایالات متحده بهتنهایی در سال جاری ۱۰ میلیارد دلار تسلیحات در اختیار اوکراین قرار داده، اما واشینگتن تا این مرحله درخواست کییف برای دریافت موشک بالیستیک تاکتیکی اتکمز را رد کرده است.
پیش از این، استفادهٔ نیروهای روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ علیه اوکراین خشم ایالات متحده و کشورهای اروپایی را برانگیخته و آنها را به تحریم اشخاص و نهادهای نظامی و مرتبط با حکومت جمهوری اسلامی واداشته است.
با وجود گزارش جدید روزنامه فایننشال تایمز در مورد توقف مذاکرات ایران و روسیه در مورد موشکهای دوربرد، دو روز پیشتر روزنامه فارین پالیسی بهنقل از پنج مقام ناتو و آمریکا گزارش داد که جمهوری اسلامی با امضای توافقهای نظامی جدید با روسیه در حال افزایش حمایت نظامی خود از مسکو است.
فارین پالیسی از ویلیام برنز، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، نقل کرده است که اتحاد نظامی روسیه و ایران «در حال حاضر بهسرعت در مسیری بسیار خطرناک در حال شکلگیری است.»