بنیامین نتانیاهو این هفته حمله به تأسیسات اتمی ایران را حق کشورش نامید تا نشان دهد که درگیرشدن او و دولتش با بحران عمیق داخلی برسر تغییرات دستگاه قضایی و ادامه محاکمه، او را از هدف اصلیاش که مقابله با ایران است، منحرف نکرده و دولتش در این راستا، رابطه با کشورهای حلقه اطراف ایران را نیز تنگتر میکند. اما آیا او او یک غافلگیری برای آمریکا دارد؟
«سفارتی دیگر در ۲۰ کیلومتری ایران»
در آستانه سفر وزیر خارجه جمهوری آذربایجان به اسرائیل برای گشایش رسمی سفارتخانه آن کشور در تلآویو، رسانههای اسرائیل تصمیم دولت نتانیاهو جهت افتتاح سفارت در ترکمنستان را نیز در ارتباط با ایران دانسته، به وجود مرزهای طولانی میان ایران و ترکمنستان اشاره کرده و نوشتند که بازکردن سفارت در کشوری در فاصله ۲۰ کیلومتری با ایران، حامل این «پیام به ایران» است که «نفوذ دولت یهود در منطقه گسترش مییابد» و اسرائیل اکنون جای پای خود را در آسیای میانه هم تحکیم میکند.
به نوشته وبسایت شبکه آی۲۴، الی کوهن، وزیر خارجه، برای گشایش سفارت بهزودی راهی ترکمنستان میشود؛ کشوری با اکثریت مسلمان، که روابط خود را با اسرائیل از حدود یک دهه پیش بهبود داد و اسرائیل نمایندگی موقتی در آن برقرار کرد، که اکنون به سفارت ارتقا مییابد و به موازات آن، روابط اسرائیل و آذربایجان نیز با گشایش سفارت آن کشور در اسرائیل وارد مرحلهای تازه میشود.
ساختمان سفارت اسرائیل در ترکمنستان، نظر به نیازهای امنیتی، بهطور خاص ساخته شده و شبیه سفارت اسرائیل در آذربایجان است.
وزیر خارجه اسرائیل همچنین به روزنامه اسرائیلهیوم گفت مناسبات کشورش با ترکمنستان «راهبردی و بخشی از فعالیتهایی است که با هدف تقویت روابط با تمامی آن منطقه در جریان است». او به همکاری در زمینههای دفاعی و سایبری نیز اشاره کرد.
۲۰ سال صادرات اسلحه و همکاری اطلاعاتی با آذربایجان
روزنامه هاآرتص نتایج یک تحقیق خود را منتشر کرد که بر اساس آن، اسرائیل در دو دهه گذشته صدها هواپیمای حامل انواع تسلیحات به جمهوری آذربایجان فرستاده و از این رهگذر، میلیاردها دلار درآمد داشته است.
تسلیحاتی شامل موشکهای بالیستیک، سامانههای دفاع هوایی و جنگ الکترونیکی و پهپادهای انتحاری. یک هواپیمای مشخص باری آذربایجان که در نقل و انتقال این تسلیحات دخیل است، 92 بار در هفت سال گذشته در فرودگاه نظامی «عوودا» در نزدیکی ایلات فرود آمده است؛ تنها فرودگاهی که بارگیری مواد انفجاری از آن مجاز است.
به نوشته هاآرتص، افزون بر درآمد سرشار از فروش ساز و برگ رزمی، اسرائیل از نفت آذربایجان برخوردار شده و جای پای خود را در کشوری که همجوار ایران است، مستحکم کرده است. به گفته راب گاروریک، یک دیپلمات ارشد پیشین آمریکایی در باکو، دولتهای اسرائیل و آذربایجان نیازهای امنیتی مقابل را درک میکنند و ایران را یک تهدید مشترک میبینند.
هاآرتص با استناد به «رسانههای خارجی» افزود با موافقت آذربایجان، موساد امکان یافته ایستگاهی را برای نظارت بر ایران در آذربایجان ایجاد کند و یک فرودگاه آذربایجان مأموریت دارد تا در صورت تصمیم اسرائیل به حمله به تأسیسات هستهای ایران، در خدمت اسرائیل باشد. این روزنامه با تکیه به گزارشهای خارجی نوشت، موساد از راه آذربایجان اسناد بهسرقت برده آرشیو هستهای ایران را به تلآویو برد.
«وقتی خانه خودت در آتش میسوزد...»
رسانههای اسرائیل این هفته این تحرکات را در ارتباط با ایران دانستند: سفر چندساعته رئیس نیروهای مسلح آمریکا به تلآویو، ورود وزیر دفاع آمریکا و اعزام مشاور امنیت ملی و وزیر راهبردی اسرائیل به واشینگتن.
بنیامین نتانیاهو نیز به اظهارات مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که هرگونه حمله به تأسیسات اتمی را «غیرقانونی» نامیده بود، پاسخ داد و با تقارن عید پوریم با این روزها، گفتهای را تکرار کرد که در زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد بیان کرده بود: «دو هزار و پانصد سال پیش یک شرور از سرزمین پارس درصدد نابودی یهودیان برآمد. آن زمان موفق نشدند، امروز هم موفق نخواهند شد». (اشاره به افسانه تلاش برای نابودی یهودیان بهدست هامان، که صدراعظم دربار خشایارشاه بود؛ افسانهای اساطیری که بسیاری از مورخان یهودی نیز آن را منطبق با تاریخ نمیدانند.)
یونی بنمناخم، مفسر اسرائیلی امور خاورمیانه، با اشاره به تلاطم جاری در صحنه سیاست اسرائیل و تظاهرات صدها هزارنفره هموطنانش علیه طرحهای دولت نتانیاهو برای تغییر دستگاه قضایی، در سایت نیوزوان نوشت در حالی که خانه خود اسرائیل در آتش میسوزد، سخن گفتن از ایران، و درخواست از آمریکا که «گزینه معتبر نظامی علیه ایران» را به روی میز بگذارد، بسیار دشوار است.
این مفسر با تأکید بر اینکه آمریکا و اسرائیل در خصوص تهدید هستهای ایران برای اسرائیل، منطقه و همه جهان اتفاق نظر دارند، افزود اما آمریکا از خشونتهای میان اسرائیل و فلسطینیان و عواقب تغییرات دستگاه قضایی اسرائیل نیز نگران است.
به نوشته آقای بنمناخم، نتانیاهو سرانجام به دستیابی به فرمولی برای حل بحران داخلی اسرائیلی روی خواهد آورد، نمایندگان خود را نیز راهی نشست هفته آینده در شرمالشیخ مصر با هدف مذاکره با کشورهای اردن، مصر و آمریکا برای مهار خشونت با فلسطینیان خواهد کرد تا دولت او و آمریکا بر خطر ایران، که «در صدر اولویت» دولت نتانیاهو است، متمرکز شوند.
این تحلیلگر روزهای آتی را برای دستیابی به توافقات میان اسرائیل با دولت جو بایدن «بسیار مهم» ارزیابی کرده است.
«نگرانی آمریکا» از «غافلگیری» نتانیاهو در مورد ایران
رون بنییشای، مفسر نظامی روزنامه یدیعوت آحرونوت، ارزیابی کرده که آمدن وزیر دفاع و رئیس ستاد ارتش آمریکا به اسرائیل، در شرایطی که اسرائیل در اعتراضات داخلی غوطهور است، نگرانی آمریکا از توسل نتانیاهو به حمله احتمالی به ایران را نشان میدهد؛ حملهای که شاید او را نیز از بحران سیاسی داخلی نجات دهد.
یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل به آقای بنییشای گفته است که کاخ سفید و پنتاگون بیم دارند که نتانیاهو آمریکا را غافلگیر کرده و با حمله به ایران، خاورمیانه را درگیر بحران نظامی کند، در حالی که آمریکا و متحدانش بر کمک به اوکراین و احتمال رویارویی با عواقب تشدید جنگ سرد با چین متمرکز هستند.
این مفسر نوشت که مقامات آمریکایی نگرانی خود را از سناریویی که در آن، نتانیاهو دستور حمله به ایران را صادر کند، از همتایان اسرائیلی خود پنهان نکردهاند زیرا چنین حملهای هم به برنامه هستهای ایران ضربه میزند و هم اعتراض عمومی نسبت به تغییر دستگاه قضایی را ساکت خواهد کرد و به حاشیه دستور کار زندگی اجتماعی اسرائیل خواهد کشاند.
به نوشته آقای بنییشای، مقامات آمریکا ژنرال یوآو گالانت را که در دولت نتانیاهو، وزیر دفاع است، به عنوان یک مهره میانهرو ارزیابی کرده و گفتوگو با او را برای مهار اهداف احتمالی نتانیاهو در پیش گرفتهاند.
«حمله به ایران، اسرائیل را در شش جبهه درگیر میکند»
ژنرال اسحاق بریک، بازرس پیشین ارتش و نویسنده گزارشهای متعدد برای دولت و مجلس در خصوص نارساییهای ارتش، در مقالهای در روزنامه «مکور ریشون» نوشت: مقامات اسرائیل ۲۰ سال است که از حمله به ایران سخن میگویند اما با رویکرد متکبرانه و بیمسئولیتی هولناک، نه ارتش و نه پشت جبهه را برای چنین وضعیتی آماده کردهاند.
به نوشته او: «تهدیدهای بیهوده ما تکرار پارس سگی است که گاز نمیگیرد، دیگر در دنیا جدی گرفته نمیشویم...برای جنگ منطقهای که در پی حمله احتمالی ما رخ دهد، آماده نیستیم...باید بدانیم که جبهه داخلی و ارتش متحمل ضربات بسیار سنگینی خواهد شد و جنگ منطقهای در شش جبهه، که متاستاز حمله ما به ایران خواهد بود، محقق خواهد شد...اگر برای رویارویی همزمان با ایران، سوریه، لبنان، غزه، انتفاضه در کرانه باختری و همزمان، شورشهای شدید در داخل کشور، آماده نیستیم، فاجعهای دهشتناک رخ خواهد داد... مسئولیت مستقیم این فاجعه وخیم برای شهروندان اسرائیل بر دوش رهبری سیاسی و امنیتی است که ۲۰ سال است برای انجام اقدامات مورد نیاز، هوشیار نبودند».
تأکید بازرس پیشین ارتش اسرائیل بر عدم آمادگی کشورش در تحمل عواقب یک جنگ گسترده با ایران، در شرایطی است که شمار نظامیان و خلبانان دوره ذخیره ارتش اسرائیل که به سرپیچی از فرمانهای یک «دولت دیکتاتوری»، در صورت تبدیل شدن کشورشان به نظامی خودکامه هشدار دادهاند، همراه با تظاهرات عظیم مخالفان سیاسی بنیامین نتانیاهو در شهرهای مختلف و گزارشهایی در زمینه خروج سرمایه شرکتهای بزرگ فناوری از اسرائیل، این هفته در صدر مطالب رسانههای اسرائیلی بود.
یک وزیر حزب لیکود نظامیانی را که تهدید به تمرد کردهاند، ملیگرای واقعی ندانست، وزیر دیگری به آنها گفت: بروید به دَرَک، که سرپیچی شما «هدیهای است به ایران، حزبالله و حماس، و وزیر سومی نیز گفت ارتش باید این افراد را دیگر به پادگانها راه ندهد.
نظامیان ذخیره اونیفورم را کنده و پوتینها را آویزان میکنند
شکاف در جامعه و ارتش اسرائیل
شدت حمله راستگرایان به نظامیانی که سرپیچی از ارتش را عنوان کردهاند، به حدی بود که بنیامین نتانیاهو خود به وزیران افراطیاش حمله کرد و از آنان خواست در دفاع از سیاستها طوری عمل نکنند که نوزاد را با گهواره به آب بیندازند.
تحلیلگران نوشتند که سیاستمداران راستگرای افراطی که به نظامیان ذخیره حمله میکنند، کسانی هستند که خود هرگز اونیفورم نظامی به تن نکرده و یک روز در خدمت ارتش نبودهاند.