از رسانههای روس برمیآید بهرغم ادامهٔ جنگ علیه اوکراین که همچنان در صدر خبرهاست و مشکلاتی که رفاه شهروندان را با تهدید جدی روبهرو کرده، میزان نگرانی عمومی در جامعهٔ روسیه کمتر شده است.
تازهترین نظرسنجیها حاکی است ۴۷ درصد شهروندان روس نگرانی را بهعنوان حس غالب خود تعریف کردهاند. از ابتدای جنگ علیه اوکراین بیش از ۶۰ درصد مردم از تحولات کنونی و آیندهٔ کشور و همچنین وضعیت نزدیکان خود ابراز نگرانی میکردند و در ابتدای پاییز گذشته، همزمان با اعلام بسیج نیرو برای اعزام به جبهههای اوکراین، این آمار به بیش از ۷۰ درصد رسیده بود.
از دید کارشناسان، این آرامش نسبی نتیجهٔ عدم وقوع رویدادهای خاص در جنگ روسیه علیه اوکراین است و برای بسیاری درگیریهای روزانه حس ثبات را به وجود آورده است.
رسانههای غربی گزارش دادند دیوان بینالمللی کیفری درصدد است حکم بازداشت مسئولین «کودکربایی از اوکراین» و «هدف قرار دادن زیرساختهای غیرنظامی در این کشور» توسط روسیه را صادر کند. بهتازگی نخستوزیر اوکراین اعلام کرد کییف علیه تهران به دلیل ارسال پهپادهایی که در تخریب تأسیسات غیرنظامی استفاده شده، شهادت خواهد داد.
همکاری روسیه و ایران برای دور زدن تحریمها
مقامات روس میگویند پس از قطع رابطه با غرب، شرق و جنوب مسیرهای جدید مورد توجه مسکو است.
در بهار سال گذشته رئیسجمهور روسیه تأکید کرد این کشور باید در بین «کشورهای دوست» جایگزینی برای صادرات منابع انرژی خود پیدا کند. شش ماه بعد، روسیه از ایجاد اتحاد سهگانهٔ گازی با قزاقستان و ازبکستان خبر داد و هرچند در ابتدا تاشکند و آستانه میلی به آن نشان ندادند اما سرانجام در ژانویهٔ گذشته با گازپروم نقشهراه همکاریهای گازی را امضا کردند.
همزمان گازپروم وارد مذاکرات فشرده دربارهٔ سوآپ گاز با ترکمنستان و ایران شد و برای مشارکت در احداث خطوط انتقال گاز از ترکمنستان به هند ابراز آمادگی کرد. از دید تحلیلگران روس، مسکو و تهران برندهٔ اصلی این طرحهای گازی هستند، اما اجرای آنها با چالشهای فراوان اعم از تحریم، کمبود منابع مالی و عدمدسترسی به فناوریهای پیشرفته روبهروست.
در حالیکه روسیه سیاست را مبنای توسعهٔ روابط اقتصادی قرار داده و در انتخاب شرکای تجاری به «دوست» یا «غیردوست» بودن آنها توجه عمده دارد، ترکیه نخستین «دوست» روسیه است که «از پشت به مسکو خنجر زده و مسیر ارسال کالاهای تحت تحریم به روسیه را مسدود کرده است».
ترکیه هفتهٔ گذشته و بدون اینکه توضیح رسمی در این باره ارائه دهد، از ارائهٔ مجوز عبور کالاهایی که مشمول محدودیتهای اتحادیهٔ اروپاست به مقصد روسیه و بلاروس خودداری میکند.
از گزارش کامرسانت برمیآید که ترکیه در سال ۲۰۲۲ به بزرگترین هاب لجستیک برای کالاهای تحت تحریم به مقصد روسیه تبدیل شد اما تحت فشار اروپا ناچار است این مسیر را مسدود کند. همزمان برخی تحلیلگران معتقدند آنکارا از این طریق میکوشد مسکو را به تمدید توافق غلات وادارد. اما اکثر فعالان تجاری جستوجوی مسیرهای جایگزین را آغاز کردهاند و در کشورهای آسیای میانه، ایران و امارات متحدهٔ عربی دنبال شرکای جدید میگردند، هرچند مسیرهای جدید بهدلیل مسائل مرتبط با تحریم ویا هزینههای بالاتر مشکلات جدی به وجود میآورد.
فعالان تجاری روس انتظار ندارند ترکیه رسماً موضع خود را دربارهٔ ترانزیت کالا به روسیه شرح دهد چراکه این اظهارنظر بهمعنای تأیید کمک آنکارا به مسکو در دورزدن تحریمهاست. از اواسط هفتهٔ گذشته ترکیه از ارسال حدود ۱۰ هزار نوع کالا که مشمول تحریمهای اتحادیهٔ اروپاست به روسیه ممانعت کرده است.
ناوالنی: برندهٔ اسکار، یک اسیر اوکراینی و جنجال جدی میان اپوزیسیون روسیه
هفتهٔ گذشته یک جنجال مرتبط با «بنیاد مبارزه با فساد مالی» رخ داد که به استعفای لئونید ولکوف رئیس هیئت مدیره و مهمترین یار آلکسی ناوالنی انجامید.
ماجرا از آنجا شروع شد که «بنیاد مبارزه با فساد مالی» در آخرین تحقیقات خود افشا کرد آلکسی وندیکتوف، سردبیر رادیو «اکو مسکو» که پس از آغاز جنگ روسیه در اوکراین فعالیتش ممنوع اعلام شد، در کنار پروپاگاندیستهای روس از شهردار مسکو پول میگرفت. درحالیکه رادیو اکو مسکو گویا از موضع مخالف دربارهٔ سیاست کرملین گزارش میداد، روابط نزدیک سردبیر پیشین آن با مقامات رسمی روس پیشتر نیز جنجال آفریده بود.
اما این بار آلکسی وندیکتوف ظاهراً برای معاملهبهمثل نامهای را منتشر کرد که لئونید ولکوف یکی از امضاکنندگان آن است. در این نامه از مقامات ارشد اتحادیهٔ اروپا خواسته شده تحریمهایی را که علیه گروهی از الیگارشی روس وضع شده، لغو کنند.
لئونید ولکوف در واکنش اعلام کرد که با چنین گامی امیدوار بود باعث زدوخورد میان پولداران روس شود با این امید که اختلافات آنها باعث جنگ قدرت و سرانجام تغییر ولادیمیر پوتین شود. اما بهنوشتهٔ وی، او در ارزیابی خود از الیگارشی روس مرتکب اشتباه شده و از آنجا که ظاهراً بدون هماهنگی با هیئت مدیرهٔ بنیاد ناوالنی این نامه را امضا کرده عذرخواهی و از ریاست این بنیاد کنارهگیری کرد.
هفتهٔ گذشته جنجال بسیار جدی اپوزیسیون روسیه را لرزاند.
آلکسی ناوالنی مهمترین چهرهٔ اپوزیسیون روسیه در تابستان ۲۰۲۰ مسموم شد و پس از اینکه دورهٔ معالجهاش در آلمان به پایان رسید به روسیه بازگشت و فوراً بازداشت شد و بیش از دو سال است در شرایط طاقتفرسا زندانی است.
روایت دانیل روهر، کارگردان کانادایی، از سوءقصد به ناوالنی با عامل اعصاب «نویچوک» و تحقیقات بینالمللی در این زمینه جایزهٔ بهترین مستند اسکار را دریافت کرد. این کارگردان پس از دریافت جایزه در نطق خود از تمام زندانیان سیاسی از جمله در ایران یاد و حمایت کرد.
یولیا ناوالنا هنگام دریافت جایزهٔ اسکار گفت: «همسرم به آن دلیل که حقیقت را افشا کرده در زندان است، به آن دلیل که مبارز راه دموکراسی بود. امیدوارم روزی آلکسی و کل کشورمان آزاد شود.
آلکسی ناوالنی بیشک سرشناسترین زندانی سیاسی روس است و کمتر کسی خبر دارد که ایرینا ناوالنی صرفاً به دلیل داشتن این نام خانوادگی و بدون اینکه هیچ ارتباطی با آلکسی داشته باشد، بیش از شش ماه است که در زندان به سر میبرد.
ایرینا اهل ماریوپل بود و پس از اینکه این شهر توسط ارتش روسیه تصرف شد، تلاش کرد فرار کند. اما او هم مانند دیگر اهالی مناطق اشغالشدهٔ اوکراین ناچار بود از اردوگاههای «تأیید هویت» در روسیه عبور کند و همین سبب شد گرفتار شود.
ایرینا بازداشت شد گویا به این دلیل که با آلکسی ناوالنی و همچنین نیروهای «آزوف» که روسیه آنها را نئونازی میخواند در ارتباط است. او که پس از اعتراف اجباری به تلاش برای تدارک یک اقدام تروریستی متهم شده، با تهدید حبس ابد روبهروست. بستگان او و چند اسیر دیگر دربارهٔ شکنجه و اذیت و آزار در بازداشتگاههای روسیه با رسانهها گفتوگو کردند.