وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در بیانیهای که روز جمعه هشتم اردیبهشت به عنوان نتیجۀ «نهایی» تحقیقات این نهاد امنیتی منتشر کرد، بار دیگر مدعی شد «تمارض» دانشآموزان و «هراس جمعی» از عوامل اصلی گسترش مسمومیتهای زنجیرهای در مدارس عمدتاً دخترانۀ کشور بوده است.
در این گزارش که حدود شش ماه پس از بروز مسمومیتهای مشکوک با گاز در مدارس و با عنوان «بیانیۀ تبیینی» وزارت اطلاعات منتشر شده، آمده است که «مواد سمی در هیچیک از مدارس کشور پخش نشده؛ اما عوامل غیرسمی که موجب ایجاد هراس شدهاند، بهطور سهوی یا تعمدی استعمال شده است».
بیانیه وزارت اطلاعات از عواملی تحت عناوینی چون «بمبک بدبو»، «فشانههای اشکآور و گاز فلفل»، «وجود اهداف ضدامنیتی» و «عاملِ هراس جمعی» به عنوان مجموعۀ عوامل حملات به بیش از ۴۰۰ مدرسه در سراسر کشور نام برده است.
این ادعا در شرایطی مطرح میشود که در چند ماه گذشته، بهویژه اوایل اسفندماه پارسال در اوج بروز مسمومیتهای زنجیرهای در مدارس عمدتاً دخترانۀ ایران، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی اذعان کرده بود نتایج تحقیقات آزمایشگاهی تا آن زمان نشان داده «نوعی سم خفیف» به بروز مسمومیت در دانشآموزان منجر شده است.
بهرام عیناللهی، با این حال، گفته بود که بررسی ماهیت این سم و چگونگی تولید این سم در «حیطۀ وظایف» وزارت بهداشت نیست.
او بعدتر، بهرغم اظهارات پیشین خود، مسمومیتهای گسترده در مدارس را به «استرس» و «شیطنت» دانشآموزان نسبت داد؛ ادعایی که مقامها و نهادهای حکومتی ایران در هفتههای گذشته بر آن پافشاری کردهاند.
از جمله در بیانیۀ اخیر وزارت اطلاعات ضمن اشاره به ثبت اولین گزارش مسمومیت که آبانماه پارسال در یکی از مدارس دخترانۀ شهرستان نور مازندران روی داد، بدون ارائه هیچگونه سند و مدرکی ادعا شده که یک دانشآموز دختر «با هدف به تعطیلی کشاندن آموزشگاه، گاز فلفل در کلاس درس منتشر کرده بود».
پیشتر اما رسانهها و منابعی در داخل ایران گمانهزنیهایی را مطرح کرده بودند مبنیبر اینکه این مسمومیتهای زنجیرهای اقدامی «سازمانیافته» از سوی اسلامگرایان افراطی برای خانهنشینکردن دختران است؛ نظیر اتفاقی که با قدرتگیری دوبارۀ طالبان در افغانستان در حال رخدادن است.
مقامها و نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی تاکنون روایتهای مختلف و گاه ضد و نقیضی از چگونگی این مسمومیتها و عوامل احتمالی دخیل در آن ارائه کردهاند.
بهعلاوه در بیانیۀ اخیر وزارت اطلاعات، بار دیگر به بازداشت «عوامل انسانی» در ارتباط با این حملات اشاره شده و مانند گذشته، حکومت بروز چنین رویداد گستردهای را به «دشمن» و رسانههای فارسیزبان خارج از کشور نسبت داده است. این در حالی است که نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی «مدعی اشراف اطلاعاتی در داخل و خارج از مرزهای کشور» است.
بروز مسمومیتهای مشکوک در صدها مدرسۀ ایران از اواسط اسفندماه بهدنبال سخنان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، که عاملان احتمالی مسمومیتها را به «اشد مجازات» تهدید کرد، تقریباً متوقف شد اما با پایان تعطیلات نوروزی و بازگشت دانشآموزان به مدارس بار دیگر از سرگرفته شد.