عمران خان، نخستوزیر سابق پاکستان، روز سهشنبه ۱۹ اردیبهشت هنگام مراجعه به دیوان عالی کشور برای پاسخگویی به کیفرخواستهای گوناگونی که علیه او صادر شده است، توسط نیروهای امنیتی پاکستان بازداشت شد.
این اقدام تنشهای سیاسی را افزایش داده و موجب برگزاری راهپیماییهای خشونتآمیز توسط هواداران عمران خان در اکثر شهرهای پاکستان شده است.
بازداشت عمران خان که در بهار پارسال در پی رای عدم کفایت پارلمان به دولت او، از مقام نخستوزیری برکنار شد، تازهترین نمونه از کشمکش بر سر قدرت در پاکستان است که معمولا به تقابل بین ارتش پرقدرت این کشور و سیاستمداران میانجامد.
یکی از مقامات ارشد «تحریک انصاف» حزب سیاسی عمران خان گفت ماموران مسلح اداره بازرسی کل کشور او را در ساختمان دیوان عالی در شهر اسلامآباد دستگیر، به داخل یک خودروی زرهی انداخته و با سرعت از محل خارج شدند.
او بازداشت عمران خان را «آدمربایی» توصیف کرد. شبکه تلویزیونی مستقل «جیو تیوی» در پاکستان گزارش تصویری لحظه بازداشت نخستوزیر سابق را پخش کرد.
در اطراف ساختمان دیوان عالی بین حامیان و وکلای آقای خان و ماموران انتظامی کشمکشهایی روی داد و تعدادی از طرفین مجروح شدند.
به گفته مقامات دولت و پلیس پاکستان، عمران خان برای بازجویی به شهر نظامی راولپندی در اطراف اسلامآباد منتقل شده است.
عمران خان که ساکن شهر لاهور در نزدیکی اسلامآباد است برای پاسخ دادن به اتهاماتی که علیه او اعلام شده است به دیوان عالی مراجعه کرده بود.
او تمامی اتهامات در مورد اختلاس، فساد مالی و فعالیتهای تروریستی را رد کرده و میگوید همه آنها انگیزه سیاسی دارند. او برکناری خود از مقام نخستوزیری را غیرقانونی میداند و شهباز شریف، نخستوزیر فعلی، را مسئول «توطئه سیاسی» برای برکناری و تشکیل پروندههای قضایی علیه خود معرفی کرده است.
عمران خان در ماههای اخیر با برگزای اجتماعات بزرگ حامیان خود خواستار برگزاری انتخابات زودرس و برکناری آقای شریف شده است.
مقامات دولت پاکستان میگویند عمران خان روز سهشنبه براساس حکم بازداشت مربوط به یک پرونده فساد دیگر بازداشت شده که در آن آزادی مشروط به پرداخت وثیقه در نظر گرفته نشده است و او ملزم است روز چهارشنبه برای تفهمیم اتهام در دادگاه ویژه مبارزه با فساد حاضر شود.
در مقابل، وکلای آقای خان وجاهت قانونی این حکم و بازداشت موکل خود را به چالش کشیدهاند.
وزیر دادگستری پاکستان دریک نشست خبری گفت دلیل بازداشت عمران خان عدم همکاری او با تحقیقات قضایی است. او در عین حال رفتار خشونتآمیز هواداران نخستوزیر سابق را محکوم کرد.
وزیر کشور پاکستان نیز دلیل بازداشت عمران خان را حکم تعقیب و دستگیری او بهدلیل صدور اعلام جرم در ارتاط با یک پرونده اختلاس اعلام کرد.
یکی از کانونهای اصلی اعتراضات خشونتآمیز هواداران عمران خان شهر لاهور بود. به محض پخش گزارش بازداشت او، حدود چهار هزار نفر به محل اقامت فرمانده ارشد استان پنجاب حمله کرده و در داخل ساختمان تحصن کردند. نیروهای انتظامی برای پیشگیری از وقوع درگیری مقاومت نکرده و از این نقطه عقبنشینی کردند.
اعتراضات خشونتآمیز مشابهی در شهرهای مهم راولپندی و کراچی و سایر شهرهای پاکستان روی داده است.
عمران خان در یک پیام ویدئویی که ساعاتی قبل از مراجعه به دیوان عالی پاکستان ضبط شده و پس از بازداشت او منتشر شده است میگوید: «برای هر اتفاقی که ممکن است بیافتد از جمله بازداشت، آمادگی روحی دارم».
عمران خان در ماه نوامبر بر اثر تيراندازی يک مهاجم مسلح به اجتماع هوادارنش مجروح شد. در اين تيراندازی يکی از هواداران او کشته و ۱۳ نفر ديگر مجروح شدند. آقای خان بدون ارائه هيچ سندی بارها ادعا کرده که نهادهای اطلاعاتی و امنيتی پاکستان در پشت توطئه برای ترور او بودند.
فرد مهاجم به سرعت بازداشت شد و در بازجويی توسط پليس که ويدئوی آن منتشر شده اعتراف کرد که اين حمله را به تنهايی انجام داده است.
نيروهای مسلح پاکستان روز دوشنبه در بيانيه تندی، عمران خان را به «طرح اتهامات جعلی و کينهتوزانه» عليه ارتش متهم و اين اقدام او را «بسيار تاسفبار، رقتانگيز و غيرقابل قبول» توصيف کرد.
در حدود نيمی از ۷۵ سالی که از استقلال پاکستان میگذرد نيروهای مسلح قدرت سياسی را بهطور مستقيم در دست داشته است. در دورههايی که حکومت در دست غيرنظاميان بوده است، تعدادی از نخستوزيران محاکمه و زندانی و يا در سوءقصدهای اسرارآميز به قتل رسيدهاند.