ارزش واحد پول ترکیه به دلیل شرایط انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی این کشور به پایین‌ترین حد خود طی دو ماه گذشته رسید.
لیر ترکیه در آخرین ساعات معاملات روز یکشنبه، ۲۴ اردیبهشت به ۱۹.۷۰ لیر در برابر هر دلار آمریکا سقوط کرد و همزمان اوراق قرضه دلاری در این کشور با کاهش روبه‌رو شد و هزینه بیمه مربوط به بدهی‌های دولت ترکیه نیز افزایش یافت.
این واکنش بازار به نتایج رأی‌گیری روز یکشنبه بود که در آن سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری با پیشتازی رجب طیب اردوغان به دور دوم کشیده شد.
در همین حال تحلیلگران انتظار دارند که پس از انتخابات ریاست جمهوری، لیر در پی سال‌ها عدم تعادل اقتصادی و سیاست‌های پولی نامتعارف بازهم سقوط کند.
برخی از کارشناسان معتبر بین‌المللی معتقدند که ارزش هر دلار به ۲۴ یا ۲۵ لیر خواهد رسید و ارزش بازار لیر در دوازده ماه آینده شاهد ۵۰ درصد سقوط خواهد بود.
بحران اقتصادی ترکیه از دو سال پیش و پس از آن شروع شد که آقای اردوغان با افزایش نرخ بهره، بهدلایل مذهبی، مخالفت کرد. این امر به افت شدید ارزش لیر تا حدود ۹۰ درصد منجر شد.
باوجود این‌گونه مسائل اقتصادی، با شمارش بیش از ۹۸ درصد آرای انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه، روز دوشنبه مشخص شد که این انتخابات به دور دوم رسیده و رجب طیب اردوغان و کمال قلیچداراوغلو باید تنها دو هفته دیگر با هم رقابت کنند.
در رأی‌گیری پارلمان نیز، ائتلاف «جمهور» با مشارکت حزب «عدالت و توسعه» اردوغان به اکثریت رسید و در صورتی که قلیچداراوغلو در دور دوم پیروز شود باید با پارلمانی دست و پنجه نرم کند که اکثریت آن را در اختیار ندارد.
با اعلام این خبر، بازار بورس استانبول هم یکی از بدترین نوسانهای خود از آبان سال گذشته را تجربه کرد و افت شاخص بورس ۶.۳۸ درصدی در آن باعث شد که سیستم «متوقف‌کننده معاملات» این بورس فعال شود.
«متوقف‌کننده معاملات» در سطح بازار یک سازوکار کنترلی برای مواجهه با نوسانهای شدید قیمتی است و امکان توقف معاملات در طول افت شدید را فراهم می‌کند.
رئیس موسسه تحقیقات سهام تلیمر، (Tellimer) در این زمینه گفت: «این یک ناامیدی بزرگ برای سرمایه‌گذارانی است که امیدوار به پیروزی قلیچداراوغلو، نامزد مخالف و بازگشت به سیاست اقتصادی گذشته، بودند».
هفته گذشته، پس از آن که محرم اینجه، نامزد حزب ثالث ریاست جمهوری، از رقابت‌ها کناره گرفت و انتظارات برای پیروزی قلیچداراوغلو افزایش پیدا کرد، ارزش سهام و اوراق قرضه نیز در ترکیه بالا رفته بود.
لیر ترکیه در دو ماه اخیر اندکی دیگر از ارزش خود را از دست داده بود و از حدود ۱۸.۵ لیر در برابر هر دلار، به حدود ۱۹.۵ لیر کاهش یافت.
معضلات اقتصادی ناشی از تورم، کاهش چشم‌گیر ارزش لیر ترکیه و هزینه سنگین وارده به کشور در پی دو زمین‌لرزه مهیب سه ماه پیش که در ۱۱ استان ویرانی‌های بزرگ و بیش از ۵۵ هزار کشته برجا نهاد، در کنار امور امنیتی، جایگاه ترکیه در منطقه و جهان، نزاع دیرینه بر سر سکولاریسم و دخالت دین در امور حکومتی، مهم‌ترین مسائل در انتخابات جاری ترکیه هستند.
