در حالی که جمهوری اسلامی در حال تلاش برای بهبود روابط خود با برخی کشورهای منطقه است، رهبر جمهوری اسلامی مدعی شد که از سیاست «نرمش قهرمانانه» که پیشتر از سوی او اعلام شده بود، برداشت غلط شده و اکنون باید در سیاست خارجی «انعطاف» داشت.
علی خامنه‌ای روز شنبه ۳۰ اردیبهشت در دیدار مسئولان وزارت خارجه و سفیران جمهوری اسلامی گفت که «مصلحت» در سیاست خارجی «به مفهوم داشتن انعطاف در موارد لازم برای دور زدن موانع سخت و صخره‌ای و ادامه دادن مسیر» است.
او افزود: «حفظ اصول منافاتی با مصلحت به معنای یاد شده ندارد.»
چند سال پیش، رهبر جمهوری اسلامی گفته بود که «نرمش و انعطاف هنرمندانه و قهرمانانه در همه عرصه‌های سیاسی، مطلوب و مورد قبول است.»
این اظهارات او که همزمان با مذاکرات ایران با قدرت‌های جهانی بر سر برنامه هسته‌ای بود، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های داخلی و خارج از ايران داشت.
اما اکنون و در شرایطی که هنوز مذاکرات احیای برجام به نتیجه‌ای نرسیده، خامنه‌ای گفت: «البته چند سال قبل که مفهوم «نرمش قهرمانانه» مطرح شد، در خارج و برخی در داخل برداشت غلط کردند؛ چرا که مصلحت یعنی یافتن راهی برای گذشتن از کنار موانع دشوار وادامه دادن راه برای رسیدن به هدف.»
تأکید رهبر جمهوری اسلامی برای «انعطاف» در سیاست خارجی برای «ادامه دادن راه» در حالی است که دو ماه پیش، تهران و ریاض با میانجیگری چین توافق احیای روابط دوجانبه را امضا کردند.
بر اساس این توافق، قرار است در آینده‌ای نزدیک سفارتخانه‌های ایران و عربستان سعودی در دو کشور بازگشایی شود.
همزمان، مقام‌های جمهوری اسلامی از تمایل خود برای برقراری مجدد روابط با مصر خبر داده‌اند و مذاکراتی در این زمینه با میانجیگری عراق در جریان است.
اما در شرایطی که به نظر می‌رسد قاهره نسبت به ریاض، با احتیاط بیشتری به احیای روابط با تهران نگاه می‌کند، سامح شکری وزیر خارجه مصر گفته است که گسترش روابط قاهره با ایران به تحولات پس از توافق احیای روابط تهران و ریاض بستگی دارد.
روابط مصر، با وجود جمعیت مسلمان، پس از انقلاب ایران با این کشور قطع شد.
رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی روز شنبه خود تاکید کرد که «سیاست ارتباط با کشورهای اسلامی ولو در دوردست» مهم است.
خامنه‌ای همچنین درباره روابط جمهوری اسلامی با کشورهای همسایه ایران گفت: «سیاست دولت کنونی برای ارتباط با همسایگان بسیار مهم و درست است.»
او مدعی شد: «دست‌های بیگانه برای ایجاد مشکل بین ایران و همسایگان آن، فعال است که نباید اجازه بدهید این سیاست آنها محقق شود.»
رهبر جمهوری اسلامی به کشور خاصی اشاره نکرد، اما در ماه‌های اخیر روابط جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان به شدت تیره و پرتنش شده است.
جمهوری اسلامی از روابط باکو با اسرائیل ناراضی است و جمهوری آذربایجان نیز تلاش‌های تهران در حمایت از گروه‌های شیعی مخالف حکومت الهام علی‌اف را محکوم می‌کند.
همچنین تاکید خامنه‌ای بر «درست بودن» سیاست دولت ابراهیم رئیسی در رابطه با کشورهای همسایه، در حالی است که ناتوانی جمهوری اسلامی در برابر حکومت طالبان در مناقشه حقابه ایران از هیرمند انتقادهای گسترده‌ای را علیه وزارت خارجه ایران برانگیخته است.
