سه کشور اروپایی عضو برجام بعد از ارائه گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای به شورای حکام این نهاد بینالمللی درباره برنامه هستهای ایران، اعلام کردند که اقدامات ایران در توسعه برنامه اتمی خود هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.
بر اساس بیانیه مشترک آلمان، بریتانیا و فرانسه، اعضای اروپایی برجام که روز سهشنبه ۱۶ خرداد در سایت وزارت خارجه بریتانیا منتشر شد، هیچ تغییر اساسی در رفتار جمهوری اسلامی دیده نمیشود.
این بیانیه میافزاید ایران طی ماههای گذشته «بیوقفه» به تنشها پیرامون برنامه هستهای خود که توجیه غیرنظامی ندارد، ادامه داده و برخلاف بیانیه مشترکی که در ماه مارس با آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد، تمایل اندکی برای شفافسازی فعالیتهای هستهایش نشان داده است.
سه کشور اروپایی عضو برجام در ادامه به گزارش فصلی اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرده و گفتهاند ذخایر اورانیوم غنی شده ایران ۲۱ برابر سقف تعیین شده در برجام است؛ از جمله ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران یک سوم افزایش داشته و به بالای ۱۱۴ کیلوگرم رسیده است که برای ساخت «سه بمب هستهای» کافی است.
این بیانیه میافزاید وضعیت ذخایر اورانیوم ایران در کنار توسعه چشمگیر فعالیتهای هستهای، از جمله نصب سانتریفوژهای پیشرفته جدید در سایتهای اتمی و تولید اورانیوم فلزی که در ساخت بمب هستهای کاربرد دارد، «سوال جدی» درباره ماهیت و مقاصد برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایجاد میکند.
این بیانیه با اشاره به کشف ذرات اورانیوم نزدیک به ۸۴ درصدی در سایت فردو و اعلام حلوفصل آن توسط آژانس بعد از چند ماه وقفه گفته است: «این موضوع بسیار حساس و جدی است؛ خصوصا اینکه پیکربندی تجهیزات هستهای ایران طوری است که هر زمان امکان تولید ذرات اورانیوم بالای ۶۰ درصد وجود دارد و این موضوع ایران را بهصورت خطرناکی به مرحله تولید بمب هستهای نزدیک میکند».
بریتانیا، فرانسه و آلمان در ادامه با اشاره به عدم دسترسی آژانس به اطلاعات دوربینهای مداربسته تاسیسات هستهای ایران، گفتهاند که این موضوع توانایی آژانس را برای راستیآزمایی فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی بهصورت جدی محدود میکند.
ایران بیش از دو سال است که اجازه نمیدهد آژانس به اطلاعات دوربینهای نصب شده در سایتهای هستهای دسترسی داشته باشد و تهدید کرده است که تا زمان احیای برجام و برچیده شدن تحریمها، این اطلاعات را تحویل نخواهد داد.
سه کشور اروپایی عضو برجام در ادامه گفتهاند تصمیم ایران برای متوقف کردن دسترسی آژانس به تجهیزات نظارتی پیامدهای زیانباری در راستای توانایی آن در ارائه تضمین برای ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران داشته است: «ما از ایران میخواهیم همه تجهیزاتی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضروری میداند، دوباره نصب کند و تمام فیلمهای دوربینها، از جمله دادههای ثبتشده از فوریه ۲۰۲۱ تا ژوئن ۲۰۲۲ را بدون تاخیر ارائه کند».
کشورهای اروپایی عضو برجام در ادامه اظهار تاسف کردهاند که «ایران پیشنهاد عادلانه و متعادلی را که هماهنگکننده برجام تقریبا یک سال پیش برای احیای آن ارائه کرده بود نپذیرفت و به جای آن تصمیم گرفت برنامه خود را تسریع بخشد. مسئولیت کامل این وضعیت بر عهده ایران است».