وزیر خارجه آمریکا ضمن ابراز نگرانی از توسعه برنامه هستهای ایران و همچنین اقدامات بیثبات کننده این کشور در منطقه خاورمیانه و اوکراین گفت که ایالات متحده در حال همکاری نزدیک با سه کشور اروپایی برای مقابله با اقدامات افراطی جمهوری اسلامی است.
آنتونی بلینکن که روز جمعه ۳۰ تیر در اجلاس امنیتی اندیشکده «اسپن» در ایالت کلرادوی آمریکا صحبت میکرد، اظهار داشت: «ما نگرانیهای زیادی در مورد ایران داریم. ما این نگرانی را داریم که هرچه در برجام، برنامه جامع اقدام مشترک، برای مهار برنامه هستهای ایران انجام شده بود، اکنون دیگر اجرا نمیشود و ایران به تولید مواد شکافتپذیر برای سلاح هستهای سرعت بخشیده است.»
وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد، هر کاری که درچارچوب توافق موسوم به برجام در راستای جلوگیری از تلاش ایران در تولید مواد شکافپذیر هستهای برای سلاح هستهای انجام شده بود، «اکنون از بین رفته است و تلاش ما این بود که زمان گریز هستهای ایران را به بیشتر از یک سال برگردانیم، اکنون این زمان برای آنها به چند هفته رسیده است.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از توافق هستهای برجام، خارج کرد. او بهدنبال خروج آمریکا از برجام در چارچوب «راهبرد فشار حداکثری» برای دستیابی به توافق جدیدی با ایران، تحریمهای گستردهای علیه تهران اعمال کرد.
جمهوری اسلامی ایران نیز از آن زمان، با عدول از تعهداتش در چارچوب برجام، فعالیت هستهای خود را گسترش داده است.
آنتونی بلینکن در بخش دیگری از اظهارات خود تاکید کرد: «یکی از مزایای تلاش برای این که ببینیم آیا میتوانیم به توافق هستهای، برجام بازگردیم یا نه، این است که اکنون با شرکای اروپایی خود، بریتانیا، آلمان و فرانسه، بسیار همراستا شدهایم در حالی که پیشتر با هم در این مورد اختلافنظر واقعی داشتیم.»
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد، ما اکنون «در حال همکاری برای مقابله با برخی اقدامهای افراطی حکومت ایران هستیم.»
دولت جو بایدن از نخستین روزهای روی کار آمدن تلاش کرد که توافق برجام را احیا کند و ایران و آمریکا به این توافق برگردند.
مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا با میانجیگری اروپا در تابستان سال گذشته بدون نتیجه به پایان رسید.
اعتراضات در ایران
آقای بلینکن در بخش دیگری از اظهارات خود به اعتراضات سال گذشته در ایران اشاره کرد.
وزیر خارجه آمریکا گفت: «ما شاهد اعتراضات شگفتانگیز در ایران به رهبری زنان و دختران بودیم که برای حقوق اولیه خود مبارزه میکردند و دیدیم و مشاهده کردهایم که حکومت ایران برای سرکوب آنها چه ابزارهایی را به کار گرفت.»
او اضافه کرد: «ما برای کمک به مردمی که میخواهند صدایشان شنیده شود، کارهای زیادی، نه تنها در اعمال تحریمها و اطلاعرسانی و در کانون توجه قرار دادن آنها، بلکه در ارائه فناوری به مردم در ایران انجام دادهایم تا مطمئن شویم که آنها میتوانند، در حد توان و توانایی ما، با یکدیگر در ارتباط بمانند و با دنیا در ارتباط باشند.»
جرقه اعتراضات سراسری و ادامهدار در ایران از روز ۲۶ شهریور سال گذشته در پی جانباختن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد زده شد و دامنه آن به سرعت گسترش یافت.
نهادهای حقوق بشری میگویند، در جریان سرکوب اعتراضات زن، زندگی، آزادی تاکنون بیش از ۵۷۰ تن از مردم معترض از جمله دهها کودک و نوجوان به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی و نیروهای سپاه پاسداران کشته شدهاند و تعدادی از معترضان نیز «اعدام» شدهاند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین به تلاشهای حکومت جمهوری اسلامی در عرصه بین المللی برای سرکوب مخالفان اشاره کرد و گفت: متأسفانه اقدامات آنها جهانی شده است و سعی میکنند کسانی که در آن سوی جهان از جمله در آمریکا علیه آنها چیزهایی را میگویند یا اقداماتی را انجام میدهند که آنها دوست ندارند، سرکوب کنند. ما قاطعانه به چنین اقداماتی پاسخ میدهیم.
آنتونی بلینکن همچنین تصریح کرد: «در مورد اقدامات (ایران) در سراسر منطقه برای حمایت از گروههایی که مشغول اقدامات بی ثبات کننده هستند، نگرانیهای زیادی داریم. و البته چندی پیش در مورد اوکراین صحبت کردیم. این اکنون متأسفانه یک مشارکت جهانی است.»
او اضافه کرد: «پهپادهایی که ایران برای استفاده در اوکراین در اختیار روسیه قرار داده است، تأثیر واقعی و وحشتناکی دارند و این یک همکاری دوطرفه است. اکنون روسیه تجهیزات و فناوریهایی را در اختیار ایران قرار میدهد که بتواند از آنها برای اقداماتی که در منطقه انجام میدهد٬ استفاده کند.»
ایران برای ماهها ارسال پهپاد به روسیه برای هدف قرار دادن اوکراین را تکذیب میکرد، اما سرانجام با ارائه شواهد و مدارک معتبر از سوی نهادهای غربی، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، آبان پارسال این موضوع را تأیید کرد.
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی اما مدعی شد که ارسال پهپادها به روسیه، «به تعداد محدود و قبل از جنگ اوکراین» صورت گرفته است.
اوکراین جمهوری اسلامی را به «دروغگویی» متهم کرده است و میگوید که تاکنون صدها پهپاد ایرانی را ساقط کرده است.