خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه اعلام کرد هفت کشور صنعتی جهان موسوم به «گروه هفت» و متحدان آنها برنامه بررسی منظم سقف قیمت نفت روسیه را متوقف کردهاند.
بر اساس این گزارش که روز چهارشنبه ۱۵ شهریور منتشر شده است، بیشتر نفت خام روسیه بالاتر از این سقف قیمت معامله میشود، چون بهای نفت خام در بازارهای جهانی بالا رفته است.
گروه هفت همراه با اتحادیه اروپا و استرالیا، به دنبال حمله نظامی روسیه به اوکراین، از ماه دسامبر سال گذشته برنامه سقف قیمت را بر نفت روسیه تحمیل کردند و در ماه فوریه نیز این قیمت بررسی شد.
در ابتدا کشورهای عضو اتحادیه اروپا توافق کرده بودند هر دو ماه یک بار این قیمت را ارزیابی کنند و در صورت لزوم با نیازهای بازار تنظیمش کنند و کشورهای گروه هفت نیز مکانیزم مشابهی را راهاندازی کردند.
اما این هفت کشور صنعتی از ماه مارس (فروردین) ارزیابی مجددی برای تعیین سقف قیمت نفت روسیه انجام ندادهاند و چهار منبع آگاه درباره این موضوع به رویترز گفتهاند که هیچ برنامه فوری برای تنظیم قیمت وجود ندارد.
یک دیپلمات به رویترز گفته در ماههای ژوئن و ژوئیه صحبتهایی برای ارزیابی این سقف قیمتی بود، اما به شکل «رسمی» اتفاقی رخ نداد.
منایع دیپلماتیک دیگر گفتهاند هرچند اتحادیه اروپا مایل به تعیین قیمت جدید بوده است، اما آمریکا و اعضای گروه هفت تمایل چندانی برای تغییر قیمت نداشتهاند.
بر اساس این گزارش، ممکن است در حاشیه مجموع عمومی سازمان ملل که به زودی برگزار میشود، گفتوگوهای «غیررسمی» درباره این ارزیابی انجام شود.
مکانیزم تعیین سقف قیمت اجازه میداد کشورهایی نفت روسیه را با استفاده از کشتیهای غربی خریداری کنند، به شرط آن که خرید آنها از قیمت ۶۰ دلار برای هر بشکه نفت خام، ۴۵ دلار برای هر بشکه نفت سنگین و ۱۰۰ دلار برای هر بشکه نفت سبک تجاوز نکند.
این پیشنهاد را واشینگتن مطرح کرد تا درآمدهای نفتی روسیه را در میانه تهاجم نظامی به اوکراین کاهش دهد و همزمان مانع از به هم ریختگی بازار نفت به دلیل منع شدن کشورهای اتحادیه اروپا از خرید نفت روسیه شود.
این در حالی است که تولیدکنندگان نفت روسیه راههایی برای فروش نفت یافتهاند تا از کشتیها و خدمات بیمه غربی کمتر استفاده کنند. این باعث شده غرب به سختی بتواند سقف قیمت خود را اجرا کند، چون شرکتهایی که دادوستد نفت روسیه را انجام میدهند، خارج از دایره نظارت آنها هستند.
از سوی دیگر، قیمت نفت برنت به بالای ۹۰ دلار در هر بشکه رسیده که قیمت جهانی نفت خام، ازجمله نفت اورال روسیه را نیز افزایش داده است.
وزارت دارایی روسیه اعلام کرده که متوسط بهای نفت اروال به شکل متوسط به بشکهای ۷۴ دلار رسیده که از سقف ۶۰ دلاری تعیین شده توسط غرب و متوسط قیمت ۵۶ دلار در شش ماه اول سال جاری میلادی بیشتر است.
البته روسیه توانسته بیشتر صادرات خود را از طریق کشتیهای داخلی یا خارجی که به پوشش بیمهای غربی نیاز ندارند، انجام دهد.
خبرگزاری رویترز تخمین زده که دستکم «۴۰ واسطه» شامل شرکتهایی که سابقه قبلی در حوزه صادرات نفت ندارند، حدود نیمی از کل صادرات نفت خام روسیه و محصولات پالایشگاهی آن را بین ماههای مارس و ژوئن جابجا کردهاند.
یک منبع آگاه دیگر به رویترز گفته در همان زمان که کشتیهای غربی هنوز در انتقال نفت روسیه دخیل بودند، این کشور از نفتکشهای «بازار سیاه» که مالک مشخص ندارند، برای صادرات استفاده میکرد چون ردگیری و بازرسی آنها سختتر بوده است.
یک مقام وزارت خزانهداری آمریکا این هفته گفت سقف قیمت همچنان «مؤثر» است و باعث کاهش درآمدهای روسیه شده است. او البته تأیید کرد برنامهای برای ارزیابی مجدد فوری این سقف قیمت وجود ندارد.
عربستان سعودی و روسیه که بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان هستند، روز ۱۴ شهریور کاهش داوطلبانۀ تولید نفت خود را تا پایان سال ۲۰۲۳ تمدید کردند که باعث شد بهای هر بشکه نفت خام برنت در عصر همان روز به بالای ۹۰ دلار برسد؛ اتفاقی که از نوامبر سال گذشته تاکنون بیسابقه بوده است.