مصر: اولویت باید تضمین آتش‌بس در غزه باشد؛ «تدابیر امنیتی جدید» برای تردد مقام‌های حماس

امروز پنج‌شنبه، ۱۶ آذر، شصت و دومین روز از یورش غافلگیرانه گروه افراطی حماس به اسرائیل است که به اعلان جنگ این کشور علیه این گروه در باریکه غزه منجر شد.

به تاریخ میلادی، امروز هفتم دسامبر، دومین ماه از بحرانی در منطقه است که اسرائیل را وادار کرده تا غیر از جنگ با حماس، به طور منظم در رشته تحرکات جنگی علیه حزب‌الله، حوثی‌های یمن و برخی دیگر از متحدان «محور مقاومت» در منطقه که هم‌سو با جمهوری اسلامی ایران هستند، درگیر باشد.

رسانه‌های اسرائیل عملیات نظامی کشورشان در ۲۴ ساعت گذشته در نقاط مختلف باریکه غزه را «سنگین‌ترین» اقدامات نظامی از آغاز جنگ نامیده‌اند. این عملیات غیر از مناطق مختلف غزه، مانند جبالیا و بخش شرقی شهر غزه، کماکان بر منطقه خان یونس در جنوب این باریکه متمرکز است.

بنیامین نتانیاهو شامگاه چهارشنبه در یک کلیپ ویدئویی از دفتر خود گفت اسرائیل خانه‌ای را که متعلق به یحیی سنوار رهبر حماس در غزه بوده، محاصره کرده و هر چند او ممکن است از این مهلکه بگریزد، اما دست اسرائیل به او خواهد رسید.

سخنگوی ارتش اسرائیل در توضیح این گفته بنیامین نتانیاهو تصریح کرد که سنوار در آن نقطه نیست، اما «نمی‌توان بیش از این چیزی گفت». او افزود: «وظیفه ما دستیابی به او و کشتن وی است و این کار باید زودتر انجام شود.»

در این میان، کابینه سیاسی- امنیتی اسرائیل، شامگاه چهارشنبه در نشستی که به گفته تحلیلگران در رسانه‌های اسرائیلی زیر فشار آمریکا برگزار کرد، افزایش ارسال سوخت به باریکه غزه را با وجود مخالفت شدید وزیرانی که رهبران دو حزب راستگرای متحد دولت هستند، تصویب کرد.

اسرائیل با ابراز خشم از اقدامات دبیرکل سازمان ملل برای وادار کردن شورای امنیت به اعلام آتش‌بس در این جنگ، آنتونیو گوترش را فردی نامید که عملکرد او به «سطح پایین اخلاقی تازه‌ای سقوط کرده است».

مقامات اسرائیل در آغاز سومین ماه جنگ بر ادامه عملیات نظامی تا دستیابی به سه هدف عمده تأکید کردند: بازگرداندن ۱۳۸ اسرائیلی و خارجی ربوده شده، از بین بردن توانایی‌های نظامی حماس و رفع هر گونه تهدید برای زندگی مردم اسرائیل از ناحیه غزه.

بامداد پنج‌شنبه در اسرائیل در حالی آغاز شد که پلیس این کشور به یک گروه از فعالان راستگرا به رهبری باروخ مارزل مجوز داده در بخشی از شرق اورشلیم راه‎‌پیمایی کنند. این نوع راه‌پیمایی‌ها در گذشته همواره با حساسیت زیاد فلسطینیان ساکن این بخش از شهر روبه‌رو بوده است.

جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواستار حمایت کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت از درخواست دبیرکل سازمان ملل برای آتش‌بس در غزه شد.

آقای بورل بامداد پنج‌شنبه در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، نوشت: «از اعضای اتحادیه اروپا در شورای امنیت سازمان ملل و دیگر شرکای هم‌فکر می‌خواهم که از درخواست آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، حمایت کنند.»

آنتونیو گوترش روز چهارشنبه در اقدامی کم‌سابقه ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل متحد را فعال کرد. ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل، به دبیرکل این سازمان اجازه می‌دهد در شرایطی که «امنیت و صلح جهانی» به مخاطره افتاده است، اعضای شورای امنیت را به جلسه‌ای فوری دعوت کند و آقای گوترش با توجه به بحران انسانی در نوار غزه برای اولین بار بود که از این ماده استفاده می‌کرد تا زمینه آتش‌بس انسان‌دوستانه در این منطقه فراهم شود.

جوزپ بورل نیز تاکید کرد که «شورای امنیت سازمان ملل متحد برای ممانعت از فروپاشی کامل شرایط انسانی در غزه فورا دست به اقدام بزند.»

او همچنین از اسرائیل خواست که به تمام نهادهای زیرمجموعه سازمان ملل اجازه دهد تا بتوانند ار غیرنظامیان فلسطینی در غزه حمایت کنند.

پیش از این سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد، در واکنش به اقدام آنتونیو گوترش مبنی بر فعال کردن ماده ۹۹ منشور جهانی این سازمان، خواستار استعفای او شده بود.

تدروس ادهانوم، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت روز چهارشنبه در بیانیه‌ای هشدار داد که سیستم بهداشتی غزه «به زانو درآمده» و در حال فروپاشی کامل است.

او با اشاره به بیمارستان «کمال عدوان» در شمال غزه گفت: «غزه ظرفیت از دست دادن بیمارستان دیگری را ندارد. حال آن که بیمارستان دیگری در آستانه تعطیلی است. این رخداد هزاران نفر را از مراقبت‌های حیاتی محروم خواهد کرد.»

روز سه‌شنبه وزارت بهداشت فلسطین در رام الله، ارتش اسرائیل را متهم کرد که بیمارستان کمال عدوان را در شمال غزه تحت محاصره قرار داده و آن را بمباران کرده است.

سازمان جهانی بهداشت از روز هفتم اکتبر تاکنون دست‌کم ۲۱۲ مورد حمله به بخش بهداشت و درمان نوار غزه را گزارش کرده است. به گفته رئیس سازمان جهانی بهداشت، در نتیجه این حملات تنها ۱۴ بیمارستان آن هم نه صرفا تا اندازه‌ای فعالیت می‌کنند، در حالی که ۱۹ بیمارستان نیز تعطیل شده‌اند.

سیندی مک‌کین، رئیس برنامه جهانی غذا، نسبت به محدودیت در دسترسی به غذا و آب در نوار غزه هشدار داد.

خانم مک‌کین روز چهارشنبه در بیانیه‌ای گفت: «نظام کمک‌های بشردوستانه در حال فروپاشی است. در غزه همه گرسنه‌اند.»

به گفته وی، ۹۷ درصد از خانواده‌های فلسطینی در مناطق شمالی نوار غزه و ۸۳ درصد در جنوب، غذای کافی برای خوردن ندارند و بسیاری از این خانواده‌ها حداقل یک روز را بدون غذا سپری کرده‌اند.

برنامه جهانی غذا در آخرین گزارش خود عنوان کرد که حدود ۸۸ درصد از خانوارها در شمال غزه و حدود ۵۴ درصد در مناطق جنوبی گزارش داده‌اند که در چهار هفته گذشته حداقل یک شبانه‌روز کامل را بدون غذا سپری کرده‌اند، چرا که غذای کافی برای خوردن وجود نداشت.

این گزارش می‌افزاید که ۲۰ درصد این خانوارها در شمال غزه و ۱۴ درصد آنها در جنوب طی این مدت حتی بیش از ۱۰ روز بدون غذا مانده‌اند.

بر اساس داده‌های برنامه جهانی غذا، کمبود گاز برای پخت و پز در غزه باعث شده است که بسیاری از خانوارها به سوزاندن زباله و هیزم و ضایعات چوب روی بیاورند که می‌تواند پیامدهای منفی بر سلامتی داشته باشد و از جمله خطر بیماری‌های تنفسی دارد.

علاوه بر این، میانگین مصرف روزانه آب تمیز برای هر نفر در نوار غزه بین ۱.۵ تا ۱.۸ لیتر متغیر است که بسیار کمتر از ۱۵ لیتر حداقل میانگین حجم آب آشامیدنی و بهداشتی برای هر نفر در روز است.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، روز چهارشنبه گفت که شمار کشته‌شدگان غیرنظامی در نوار غزه بسیار بالاست.

آقای میلر گفت: «همچنان شماری بسیار زیادی از غیرنظامیان فلسطینی کشته می‌شوند.»

این مقام آمریکایی که چند روز پس از حمله مجدد نیروهای اسرائیلی به جنوب غزه در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، تاکید کرد که ایالات متحده می‌خواهد «تعداد کشته‌شدگان غیرنظامی کمتر از آنچه هست باشد».

وی سپس گفت: «یک بخش مهم این مسئله به خاطر حضور حماس در مکان‌های غیرنظامی در خان یونس، به مانند شهر غزه، است، اما این امر چیزی از مسئولیت اسرائیل برای کاهش آسیب به غیرنظامیان کم نمی‌کند.»

آقای میلر عنوان کرد که جنگ در جنوب غزه «هنوز در مراحل اولیه» است، اما چیزی دراین‌باره نگفت که آیا ایالات متحده معتقد است که نیروهای اسرائیلی تغییری در تاکتیک‌های خود به نسبت حملاتشان به شمال غزه انجام داده‌اند یا نه.

وی افزود، هفته گذشته که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به اسرائیل سفر کرد، «گفت‌وگوهای بسیار صریحی با دولت اسرائیل در این باره داشت».

آقای بلینکن هفته گذشته با اشاره به تلفات بالای غیرنظامیان فلسطینی گفته بود که اسرائیل باید جنگ را در جنوب غزه به گونه‌ای متفاوت از شمال پیش ببرد.

امارات متحده عربی پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که درخواست آتش‌بس انسان‌دوستانه در غزه ‌می‌کند، به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرد.

نمایندگی امارات متحده عربی در سازمان ملل در بیانیه‌ خود گفت: «شرایط غزه فاجعه‌آمیز است و تقریبا به نقطه غیرقابل بازگشت رسیده است.»

این بیانیه می‌افزاید: «ما نمی‌توانیم صبر کنیم. شورای امنیت باید قاطعانه اقدام کند و خواستار آتش‌بس انسان‌دوستانه بشود.»

این اقدام پس از آن انجام شد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در اقدامی کم‌سابقه و برای تحت فشار قراردادن شورای امنیت به منظور برقراری آتش‌بس فوری در غزه، ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل متحد را فعال کرد.

امارات متحده عربی می‌گوید که این پیش‌نویس قطعنامه مورد حمایت کشورهای عربی و سازمان همکاری‌ اسلامی است که پنجاه و هفت کشور عضو آن هستند.

گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد، در واکنش به اقدام آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، مبنی بر فعال کردن ماده ۹۹ منشور جهانی این سازمان، خواستار استعفای او شد.

ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل، به دبیرکل این سازمان اجازه می‌دهد در شرایط در معرض خطر بودن «امنیت و صلح جهانی»، اعضای شورای امنیت را به جلسه‌ای فوری دعوت کند و آقای گوترش با توجه به بحران انسانی در نوار غزه برای اولین بار بود که از این ماده استفاده می‌کرد تا زمینه آتش‌بس انسان‌دوستانه در این منطقه فراهم شود.

گیلاد اردان در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، ضمن محکوم کردن این اقدام آنتونیو گوترش نوشت: «امروز، دبیرکل سازمان ملل به سطح نازل اخلاقی تازه‌ای رسیده است.»

وی افزود: «دبیرکل سازمان ملل تصمیم گرفت این ماده را که به ندرت از آن استفاده می‌شود، تنها زمانی فعال کند که بتواند بر اسرائیل که با تروریست‌های نازی حماس مبارزه می‌کند، فشار بیاورد. این هم شاهد دیگری از تنزل اخلاقی دبیرکل سازمان ملل و سوگیری او علیه اسرائیل.»

آقای اردان همچنین نوشت: «درخواست دبیرکل سازمان ملل برای آتش‌بس دقیقا به معنای ادامه حکومت وحشت حماس در غزه است. او به جای اینکه صراحتا به مسئولیت حماس در قبال این وضعیت اشاره کند و و از رهبران این تروریست‌ها بخواهد که خود را تسلیم کنند و گروگان‌ها را بازگردانند تا جنگ خاتمه یابد، تصمیم گرفته که همچنان بازیچه دست حماس باشد.»

آنتونیو گوترش گفته بود که «با توجه به خطر از کار افتادن سیستم‌های امدادرسانی انسان‌دوستانه در غزه، از شورای امنیت می‌خواهم یک آتش‌بس انسان‌دوستانه فوری اعلام کند».

آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در اقدامی کم‌سابقه و برای تحت فشار قراردادن شورای امنیت به منظور برقراری آتش‌بس فوری در غزه، ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل متحد را فعال کرد.

آقای گوترش این خبر را در حساب کاربری خود در شبکه ایکس مطرح کرده و نوشته از زمان شروع فعالیت خود به عنوان دبیرکل سازمان ملل، این برای اولین‌بار است که از ماده ۹۹ استفاده کرده است.

ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل، به دبیرکل این سازمان اجازه می‌دهد در شرایط در معرض خطر بودن «امنیت و صلح جهانی» اعضای شورای امنیت را به جلسه‌ای فوری دعوت کند.

دبیرکل سازمان ملل در توئیتر سابق نوشته: «با توجه به خطر از کار افتادن سیستم‌های امدادرسانی انسان‌دوستانه در غزه، از شورای امنیت می‌خواهم یک آتش‌بس انسان‌دوستانه فوری اعلام کند».

سرویس اقدامات خارجی اتحادیه اروپا خواستار تشدید تحریم‌ها علیه حماس و منابع مالی آن شد و همچنین از وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو خواست تا تحریم‌هایی علیه شهرک‌نشینان افراطی اسرائیلی که مسئول خشونت‌های اخیر در کرانه باختری بودند، اعمال شود.

این درخواست که خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه به نسخه‌ای از آن دست یافته، گزینه‌هایی برای بررسی وزرای خارجه کشورهای عضو در نشست روز دوشنبه بروکسل جهت اقدامات بیشتر در رابطه با جنگ غزه و دوران پس از جنگ ارائه داده است.

اتحادیه اروپا پیشتر حماس را در لیست گروه‌های تروریستی قرار داده، اما طرح پیشنهادی سرویس اقدامات خارجی اتحادیه اروپا پیشنهاداتی برای تشدید هدف‌گیری منابع مالی حماس و جلوگیری از انتشار اطلاعات گمراه‌کننده مطرح کرده و گفته است اتحادیه اروپا باید یک برنامه ویژه تحریم‌ها علیه حماس داشته باشد.

این طرح برای تصویب نیاز به تأیید همه اعضای اتحادیه دارد. فرانسه و چند کشور دیگر اتحادیه اروپا پیشتر اعلام کرده‌اند که گزینه‌های تشدید تحریم‌ها علیه حماس را بررسی می‌کنند.

این پیشنهادات همچنین شامل تحریم آن دسته از شهرک‌نشینان افراطی اسرائیلی است که علیه فلسطینی‌ها دست به خشونت زده‌اند.

پیشتر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز از خشونت‌ها علیه فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری اظهار نگرانی عمیق کرده بود.

رهبران هفت کشور بزرگ صنعتی جهان با انتشار بیانیه‌ای از راه‌حل تشکیل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین برای رفع بحران میان فلسطینیان و اسرائیل حمایت دادند.

رهبران هفت کشور بزرگ صنعتی جهان شامل آمریکا، کانادا، آلمان، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و ژاپن بعد از نشستی آنلاین که روز چهارشنبه برگزار شد، با انتشار بیانیه مشترکی اعلام کردند تشکیل دو دولت مستقل می‌تواند منجر به زندگی عادلانه، صلح تضمین‌شده و پایدار میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها شود.

این بیانیه همچنین خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی علیه فلسطینی‌ها در کرانه باختری را به شدت محکوم کرده و خواستار پاسخ‌گو کردن آنها شد: «ما افزایش خشونت شهرک‌نشینان افراطی علیه فلسطینی‌ها را که امنیت و ثبات کرانه باختری را تضعیف می‌کند، محکوم می‌کنیم. اقدام آنها چشم انداز صلح پایدار را تهدید می‌کند و کسانی که مرتکب جنایت شده‌اند باید پاسخگو باشند».

این بیانیه همچنین از بازیگران منطقه‌ای خواسته است «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده» را متوقف کنند.

این بیانیه به ویژه به نام جمهوری اسلامی اشاره کرده و از حکومت ایران خواسته از حمایت حماس، حزب‌الله، حوثی‌ها و دیگر شبه‌نظامیان منطقه خودداری کند.