مصر: اولویت باید تضمین آتش‌بس در غزه باشد؛ «تدابیر امنیتی جدید» برای تردد مقام‌های حماس

آمریکا قطعنامۀ پیشنهادی برای آتش‌بس‌ فوری انسان‌دوستانه در جنگ اسرائیل و گروه افراطی حماس را که از جمعه ۱۷ آذر وارد سومین ماه شد، وتو کرد.

اسرائیل از نخستین ساعات ۱۸ آذر حملات خود علیه حماس در غزه را شدت بخشید.

آمریکا و اتحادیۀ اروپا این گروه را یک سازمان تروریستی می‌دانند.

آمریکا قطعنامۀ پیشنهادی برای آتش‌بس‌ فوری انسان‌دوستانه در جنگ اسرائیل و گروه افراطی حماس را که از جمعه ۱۷ آذر وارد سومین ماه شد، وتو کرد. اسرائیل از نخستین ساعات ۱۸ آذر حملات خود علیه حماس در غزه را شدت بخشید. آمریکا و اتحادیۀ اروپا این گروه را یک سازمان تروریستی می‌دانند. وزارت بهداشت فلسطینی که تحت کنترل حماس است، آمار کشته‌شدگان در غزه را تاکنون نزدیک به ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر اعلام کرده است. در روز شنبه ۱۸ اذر حملۀ اسرائیل به خان یونس و رفح ۱۱ کشتۀ دیگر بر جا گذاشت. مناطق وسیعی از غزه به ویرانه تبدیل شده و سازمان ملل می‌گوید حدود ۸۰ درصد از جمعیت این باریکه آواره شده‌اند. سازمان دیده‌بان حقوق‌بشر در واکنش به وتو قطعنامۀ آتش‌بس اعلام کرد که کاخ‌سفید با این اقدام خود را در معرض «مشارکت در جنایات جنگی» قرار داد. سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد پیشتر گفته بود ایالات متحده از آتش‌بس فوری در غزه حمایت نمی‌کند زیرا این آتش‌بس «تنها بذر جنگ بعدی را می‌کارد».

در شصت و چهارمین روز از حمله حماس به خاک اسرائیل که به اعلان جنگ این کشور علیه این گروه افراطی در باریکه غزه ختم شد، ارتش اسرائیل روز شنبه، ۱۸ آذر، از نبرد شدید در نقاط مختلف باریکه غزه، شامل محله شجاعیه در شرق شهر غزه و بیت حانون در شمال این باریکه خبر داد.

بیانیه سخنگوی ارتش اسرائیل حاکی است نیروهایش «در تقابل با یک باند تروریستی در شجاعیه، خرابکاران را از بین بردند؛ به جست‌وجو در یک مدرسه که محل عملیات تروریست‌ها بود، پرداخته و در داخل کلاس‌ها شماری سلاح کلاشینکف، نارنجک و مهمات کشف کردند.

بیانیه ارتش اسرائیل همچنین حاکی است که نیروهایش در فعالیت ساعات اخیر چند دهانه «تونل تروریستی» در محله شجاعیه را کشف کردند که یکی از آن‌ها بسیار وسیع بود و دیگری، «سلاح فراوان در آن وجود داشت» و آسانسوری در آن هم برای ورود و خروج شبه‌نظامیان نصب شده بود.

ارتش اسرائیل تأکید کرده که در منطقه بیت حانون در شمال غزه نیز نیروهایش به فعالانی از شبه‌نظامیان فلسطینی حمله کردند که «از مسجد و مدرسه وابسته به آژانس امدادرسانی سازمان ملل، اقدام به شلیک کردند».

شمار کشته‌های نظامیان اسرائیل تا بامداد ۱۸ آذر از روز ورود نیروهایش به داخل غزه به ۹۵ تن افزایش یافته است.

در روز نخست حمله حماس در ۱۵ مهر گذشته هم ۳۲۵ تن از سربازان، پلیس و سازمان امنیت داخلی اسرائیل کشته شده بودند. بدین ترتیب، کل تلفات نظامی و امنیتی اسرائیل در آغاز هفته دهم از جنگ ۴۲۰ نفر است.

در سوی مقابل، آمار وزارت بهداشت حماس حاکی از آن است که از زمان حمله اسرائیل به این باریکه تاکنون بیش از ۱۷ هزار نفر از مردم غزه جان خود را از دست داده‌اند.

کیبوتص بئری، یکی از شهرک‌هایی که براساس مزارع و کار اشتراکی برپا شده، روز شنبه ۱۸ آذر اعلام کرد براساس شواهدی که از ارتش اسرائیل دریافت کرده، یکی از مردان جوان ساکن این کیبوتص که در حمله حماس در روز ۱۵ مهر به غزه ربوده شده، در اسارت کشته شده است.

کیبوتص بئری در بیانیه خود نام این شهروند را ساهار باروح، ۲۵ ساله، اعلام کرد و افزود در «هر معامله بعدی، خواهان استرداد جسد او می‌شود».

حماس روز شنبه فیلمی در مورد اسارت این مرد اسرائیلی منتشر کرده بود.

۸ روز پیش نیز ارتش اسرائیل از مرگ ۷ تن دیگر از ربوده شدگان در اسارت حماس خبر داده بود.

در حمله اعضای حماس به کیبوتص بئری، که ۱۸ ساعت طول کشیده بود، ۸۵ تن از ساکنان کیبوتص شامل چند خانواده از جمله یکی از برادران و پدربزرگ ساهار باروح کشته شدند، ۴ تن دیگر هنوز ناپدید هستند و حماس دست‌کم ۲۶ تن از آن‌ها را به غزه ربود. خانه‌های بسیاری در آن کیبوتص، سوزانده و غارت شد.

چند تن از زنان و کودکان ساکن بئری دو هفته پیش از اسارت حماس آزاد شدند. ساکنانش این کیبوتص آباد و پرنشاط را در طول دهه‌ها مثالی از بهشت توصیف می‌کردند.

شبکه تلویزیون کان اسرائیل جمعه شب ۱۷ آذر فیلمی از زندگی و جشن مردم بئری را که مربوط به سال ۱۹۷۹، ۴۴ سال پیش بود، پخش کرد. بسیاری از کودکان آن فیلم مستند که خود دیگر در سنین میانسالی و دارای خانواده بودند، روز ۱۵ مهر در حمله اعضای حماس کشته شده بودند.

محمد الاشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات فلسطینی، این احتمال را رد نکرده که حماس به عنوان «شریک کوچک‌تر» زیر چتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، «ساف»، قرار گیرد و به ایجاد «یک کشور مستقل که کرانه باختری، نوار غزه و شرق بیت‌المقدس (اورشلیم) را دربرگیرد، کمک کند».

اظهارات نخست‌وزیر فلسطینی در بحبوحه جنگ میان گروه افراطی حماس و ارتش اسرائیل، در مصاحبه با خبرگزاری بلومبرگ بیان شده اما حماس به پیشنهاد شراکت در زیر چتر «ساف» واکنشی نشان نداده است.

محمد الاشتیه این را نیز گفت که حکومت خودگردان در حال حاضر با آمریکا حول طرح‌هایی برای اداره غزه در دوران پس از جنگ کنونی کار می‌کند.

او هدف اسرائیل برای شکست کامل حماس را «غیرواقع‌بینانه» نامید.

بنیامین نتانیاهو در روزهای اخیر گفته بود که تا او در رهبری اسرائیل باشد، هرگز نخواهد گذاشت حکومت خودگردان فلسطینی و رهبر آن، محمود عباس، «که هنوز حمله حماس به مردم اسرائیل را محکوم نکرده»، در اداره غزه نقشی داشته باشند.

آقای نتانیاهو جمعه شب در واکنش مستقیم به اظهارات محمد الاشتیه نیز در پیامی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «الف- حماس وجود نخواهد داشت، ما آن را از بین می‌بریم. ب- این حقیقت که این چیزی است که حکومت خودگردانی پیشنهاد می‌کند، مرا در سیاستم تقویت می‌کند: تشکیلات خودگردانی راه حل نیست».

حکومت فلسطینی در سال ۱۹۹۳ میلادی در کرانه باختری و نوار غزه بر اساس توافق رسمی میان دولت وقت اسرائیل با سازمان آزادی‌بخش فلسطین برپا شد، اما حماس زمان کوتاهی بعد از پیروزی در انتخابات مجلس در غزه در سال ۲۰۰۶، سازمان آزادی‌بخش فلسطین را در یک کودتای داخلی از قدرت در این باریکه راند. در آن رویدادها شمار زیادی از اعضای «ساف» که زیر رهبری محمود عباس است، کشته شدند.

با این اوصاف، محمد الاشتیه اکنون گفته است که فلسطینیان نباید بیش از این دچار دودستگی و تفرقه باشند.

در پی نشست جمعه شب شورای امنیت سازمان ملل متحد که در آن آمریکا پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی برای برقراری فوری آتش‌بس در جنگ غزه را با استناد به بند نادر ۹۹ سازمان ملل وتو کرد، سفیر بریتانیا گفت او به نمایندگی دولت ریشی سوناک به این قطعنامه رأی ممتنع داد زیرا در آن، حماس به خاطر حمله مرگبار به مردم اسرائیل محکوم نشده بود.

غیر از آمریکا که آن را وتو کرد و بریتانیا رأی ممتنع داد، ۱۳ عضو دیگر از میان ۱۰ عضو غیردایم شورای امنیت و ۵ عضو دائم شورا با پیش‌نویس قطعنامه که از سوی امارات متحده عربی، عضو غیردائم ارائه شده بود، موافق بودند.

به گزارش رویترز، باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا افزود اسرائیل باید بتواند در برابر تهدیدها از ناحیه حماس، بر اساس قوانین بین‌الملل از خود دفاع کرده و اطمینان یابد که چنین حملاتی از سوی حماس دیگر هرگز تکرار نخواهد شد.

ریشی سوناک یکی از دولتمردان غربی بود که برای ابراز همدردی با مردم اسرائیل به این کشور سفر کرده و از یکی از کیبوتص‌هایی که مردم آن مورد حمله حماس قرار گرفته، ده‌ها تن در آن کشته و ده‌ها تن دیگر ربوده شده و خانه‌های بسیاری در آن سوزانده و منهدم شد، بازدید کرد.

در پی نشست پرتنش هفته گذشته در کنگره آمریکا که در آن رؤسای سه دانشگاه شناخته شده آمریکایی در مورد عملکرد خود در جریان ابراز مخالفت‌ها و تجمع‌های اعتراضی حامیان فلسطین مورد پرسش قرار گرفتند، ۷ تن از نمایندگان کنگره روز جمعه ۱۷ آذر خواهان کناره‌گیری این رؤسا شدند.

رؤسای دانشگاه‌های هاروارد، ام‌آی‌تی و پنسیلوانیا در جلسه استماع هفته گذشته پاسخ مستقیم ندادند که آیا فراخوان به نابودی قوم یهود، نقض اساسنامه این نهادهای آکادمیک است یا نه.

به گزارش سایت دِهیل و فاکس نیوز، ۷۴ عضو کنگره در نامه خود خواهان کناره‌گیری «فوری» رؤسای سه دانشگاه شده و نوشتند این مراکز آکادمیک باید «طرح عملی» ارائه دهند تا «اطمینان حاصل شود که دانشجویان و استادان یهودی و اسرائیلی در محوطه دانشگاه شما امن هستند».

اکثر امضاکنندگان درخواست استعفای رؤسای سه دانشگاه پرآوازه آمریکایی، اعضای جمهوری‌خواه کنگره هستند.

کمیته آموزش مجلس نمایندگان آمریکا نیز که جمهوری‌خواهان در آن اکثریت دارند، روز ۱۶ آذر در بیانیه‎‌ای اعلام کرده بود که در باره عملکرد سه دانشگاه یادشده از آغاز جنگ اسرائیل و گروه افراطی حماس، تحقیق خواهد کرد.

آن بیانیه حاکی بود که این مراکز دانشگاهی «به اندازه کافی برای رسیدگی به یهودستیزی افسارگسیخته» که پس از حمله حماس به اسرائیل تشدید شده، اقدام نکرده‌اند.

به گزارش رویترز، الیزابت مگیل رئیس دانشگاه پنسیلوانیا، سالی کورن‎بلوث رئیس ام‌آی‌تی و کلودین گی رئیس هاروارد در نشست استماع کنگره در روز ۱۴ آذر از دادن پاسخ آری یا خیر به پرسش‌های الیز استفانیک، یک نماینده جمهوری‌خواه، در خصوص نقض اساسنامه دانشگاه‌ها از راه «فراخوان به نسل‌کشی یهودیان» خودداری کرده و گفتند که طیف گسترده‌ای از سخنان مطرح شده در دانشگاه که ممکن است تنفرآمیز باشد، تحت حمایت متمم اول قانون اساسی آمریکا و سیاست‌های دانشگاه است.

شماری از دانشجویان و استادان یهودی و دانشجویان و استادان اسرائیلی در این مراکز به رسانه‌های اسرائیلی گفته‌اند با افزایش فعالیت‌های حمایت از فلسطینیان و شعارهایی مانند «از نهر تا بحر» که هم‌راستا با شعارهای اساسی حماس در نابودی اسرائیل است، از جان خود نگران شده‌اند.

در پی انتشار تصاویر و فیلمی از شماری از ده‌ها مرد فلسطینی با لباس زیر در خیابانی در یک منطقه غزه و سپس انتقال آن‌ها به کامیون‌های ارتش اسرائیل، یک سخنگوی اسرائیلی گفت ارتش مردان مظنون به مشارکت در عملیات تروریستی را بازداشت می‌کند تا از آن‌ها تحقیق کند.

ایلون لوی، یکی از سخنگویان دولت اسرائیل برای رسانه‌های خارجی، جمعه شب ۱۷ آذر به شبکه سی‌ان‌ان گفت همه این افراد بازداشت شده، مردان در سن سربازی و «مظنون به تروریسم» هستند و باید آن‌ها را بگیریم تا بدانیم «کدامیک از آن‌ها تروریست هستند».

او گفت این افراد در مناطقی بازداشت شده‌اند که از هفته‌ها پیش به ظن وجود مقرهای حماس، ارتش اسرائیل فرمان تخلیه آن را داده است.

آقای لوی افزود اگر کسانی شریک ترور نبوده‌اند، «حتما آزاد خواهند شد».

الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل، در ادامه موضع‌گیری‌های خود و دولت اسرائیل علیه دبیرکل سازمان ملل متحد، درخواست آنتونیو گوترش برای آتش‌بس فوری و اعمال بند ۹۹ سازمان ملل را موجب «شرمساری جایگاه او و سازمان ملل» نامید.

آقای کوهن افزود توسل دبیرکل سازمان ملل به بند ۹۹، در حالی که آن را در جنگ اوکراین و جنگ سوریه به کار نبرد، «نمونه دیگری از موضع جانبدارانه و یک‌طرفه اوست».

این نخستین بار است که آنتونیو گوترش در دوران دبیرکلی خود بند یادشده را برای برقراری آتش‌بس فعال کرده است.

به گفته وزیر خارجه اسرائیل، «آتش بس در حال حاضر از فروپاشی حماس که مرتکب جنایت جنگی و جنایات علیه بشریت شده، جلوگیری می‌کند و امکان ادامه تسلط بر نوار غزه را به آن گروه خواهد داد».

گیلعاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، نیز از اقدام آمریکا در نشست جمعه شب شورای امنیت در وتوی قطعنامه‌ای که خواهان آتش‌بس فوری در جنگ غزه بود، ابراز خرسندی کرد.

آقای اردان گفت دولت آمریکا و رئیس‌جمهور بایدن «نوری هستند که بر تاریکی غلبه کرد».

سفیر اسرائیل با اشاره به حمله راکتی حماس از غزه به مرکز اسرائیل که با نشست شورای امنیت هم‌زمان شده بود، گفت تکان‌دهنده است که در چنین ساعتی سازمان ملل مشغول بحث در مورد موضوع تحریف‌ شده‌ای است که به کژراهه برده شده و حتی حماس را محکوم نمی‌کند.

به گفته آقای اردان، «آتش‌بس تنها با بازگشت همه ربوده شدگان و نابودی حماس برقرار خواهد شد».

از آغاز جنگ میان گروه افراطی حماس و ارتش اسرائیل، ناخشنودی دولت اسرائیل علیه دبیرکل سازمان ملل، عمیق‌تر شده است.

دبورا (عزیزه) لشم، مادربزرگ ایرانی‎‌زاده یکی از دخترهای اسرائیلی باقی‌مانده در اسارت حماس، جمعه شب به در خانه یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، در شهرک محل زندگی او رفت تا منتظر دیدار با او باشد و برای آزادی نوه‌اش مستقیم با وی حرف بزند.

به گزارش روزنامه یدیعوت آحرونوت، آقای گالانت با آگاهی از انتظار این زن ۸۷ ساله در کنار خانه‌اش، به ملاقات او رفت.

بر اساس این گزارش، خانم لشم به وزیر دفاع اسرائیل گفت اگر کابینه در انجام معامله بیشتر با حماس تعلل کند، «شاید دیگر کسی زنده نماند که او را به آغوش خانواده برگرداند».

او به آقای گالانت گفت: «هر موضوع دیگری را کنار بگذارید، همه زندانیان فلسطینی را آزاد کنید. اگر اتفاقی برای یحیی سنوار (رهبر حماس در غزه) رخ دهد، حماس تمامی ۱۳۸ فرد ربوده شده از ما را خواهد کشت».

به نوشته یدیعوت آحرونوت، وزیر دفاع اسرائیل به خانم لشم گفت معامله‌ دو هفته پیش که اسرائیل توانست ۱۱۰ شهروند خود و خارجی‌ها را آزاد کند، نتیجه فشار ناشی از عملیات نظامی ارتش در غزه بود و این اتفاق باز هم خواهد افتاد».

همزمان، میروا لشم، مادر رومی گونن، جمعه شب در شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت تلاش او و سایر مادران برای آزادی همه اسرائیلی‌ها و افراد ربوده شده در دست حماس است.

این مادر گفت اختلافی بین خانواده‌ها از نظر درخواست از کابینه برای بازگرداندن عزیزان‌شان مطرح نیست و بروز برخی از اختلافات در ستاد این خانواده‌ها ناشی از فشار سنگین روحی و نگرانی عمیق آن‌ها نسبت به زندگی ربوده‌شدگان است.

آکسفام، از بزرگترین سازمان‌های بین‌المللی در زمینه امور خیریه و انسان‌دوستانه، در واکنش به وتوی قطعنامه برای برقراری آتش‌بس در جنگ غزه توسط آمریکا، این اقدام دولت جو بایدن را «میخ دیگری بر تابوت اعتبار ایالات متحده در مورد مسائل حقوق بشری» دانست.

ابی مکسمن، رئیس و مدیرعامل آکسفام آمریکا در بیانیه‌ای که جمعه شب منتشر شد، گفت: «دولت بایدن فرصتی دیگر داشت تا به لفاظی‌های بلند خود در حمایت از حقوق بشر و نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین عمل کند. جهان آماده است تا کشتار وحشتناک غزه پایان یابد و بر آزادی گروگان‌ها و کمک به فلسطینی‌ها تمرکز کند. اما دولت ایالات متحده که به تنهایی آتش بس را وتو می‌کند و میخ دیگری را بر تابوت اعتبار ایالات متحده در مورد مسائل حقوق بشر می‌کوبد.»

او اضافه کرده که «این قطعنامه مهم بود زیرا خواستار آتش بس فوری و آزادی همه گروگان‌ها بود. این قطعنامه ممکن است از نظر قانونی الزام‌آور نباشد، اما پیام مشترک شورای امنیت سازمان ملل متحد اهرمی حیاتی برای افزایش فشار برای توقف بمباران و محاصره است.»

به گفته رئیس آکسفام، «ایالات متحده به درستی معتقد است که اسرائیل حق دارد از مردم خود در برابر حملات دفاع کند، اما روابط ویژه خود با اسرائیل را برای پایان دادن به این بحران به کار نگرفته است.»