شماری از کشورها ازجمله ایالات متحده آمریکا، آلمان، کانادا، استرالیا، ایتالیا، فنلاند و ژاپن اعلام کردهاند کمکهای خود به «آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاورنزدیک» (اونروا) را تعلیق کردهاند.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که اسرائیل شماری از کارمندان این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد را به مشارکت در حملهٔ ۱۵ مهر گروه افراطی حماس به شهرها و شهرکهای اسرائیلی متهم کرد؛ گروهی که آمریکا و اروپا آن را یک گروه تروریستی میدانند.
در حملهٔ ۱۵ مهر حدود ۱۲۰۰ نفر که اکثرشان غیرنظامی بودند، کشته شدند و حدود ۲۵۰ نفر به گروگان گرفته شدند؛ رویدادی که به آغاز عملیات نظامی گسترده اسرائیل در نوار غزه با هدف اعلامشدهٔ «از میان بردن گروه حماس» انجامید.
آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی اعلام کرده بلافاصله پس از دریافت مدارک و شواهد اسرائیل حاکی از شرکت تعدادی از کارکنانش در حملهٔ ۱۵ مهر، آنها را اخراج کرده است؛ اگرچه استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد، نهم بهمن گفت که اسرائیل هنوز بهطور رسمی پرونده و مدارک خود در این باره را به سازمان ملل ارائه نداده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز هشتم بهمن نسبت به عواقب کاهش بودجه اونروا در پی تصمیم دولتها به قطع کمک به این آژانس هشدار داد و از این کشورها خواست که از تصمیم خود عدول کنند؛ اسرائیل اما از این درخواست دبیرکل سازمان ملل انتقاد کرد.
بهگفتهٔ آقای گوترش، از ۱۲ کارمندی که اسرائیل اسناد همکاری آنها با حماس را به اونرا ارائه کرده، ۹ نفر بلافاصله از کار برکنار شده، تلاش برای شناسایی دو تن ادامه دارد و یک نفر هم در جریان جنگ کشته شده است.
آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی
سابقهٔ تأسیس «آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاورنزدیک» به سال ۱۹۴۸ و تنش عربی-اسرائیلی که در این سال آغاز شد، برمیگردد. هدف از تأسیس این نهاد، کمک به آوارگان فلسطینی و فراهم کردن فرصتهای شغلی برای آنها است. فعالیت این نهاد در ماه مه ۱۹۵۰ رسماً آغاز شد و مأموریتش بهصورت دورهای تمدید میشود.
پناهجویان فلسطینی کسانی هستند که املاک و اموال خود را بهدلیل تنش عربی-اسرائیلی از دست دادند.
کمکهای آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی تنها مختص پناهجویان فلسطینی است و تا کنون به چهار نسل از آنها کمک رسانده است. این آژانس تا کنون چند بار برنامههای خود را متناسب با تغییر شرایط پناهجویان فلسطینی تغییر داده و تنها پناهجویانی از خدمات آژانس بهره میبرند که ثبتنام شدهاند.
کمکهایی که این نهاد ارائه میدهد، شامل خدمات آموزشی، بهداشتی، زیربنایی برای بهبود شرایط اردوگاهها، اجتماعی، ارائه وامهای کوچک و خدمات اورژانسی در دورههای تنش مسلحانه میشود.
آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی، در ابتدای تأسیس، کمک به حدود ۷۵۰ هزار آوارهٔ فلسطینی را بر عهده داشت، اکنون اما افرادی که از کمکهای این نهاد بهره میبرند، به بیش از پنج میلیون نفر رسیده است که در اردن، لبنان، سوریه و کرانه باختری و نوار غزه مستقر هستند.
تأمین مالی آژانس
عمده بودجهٔ آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی از کمکهای داوطلبانه کشورهای عضو سازمان ملل متحد تأمین میشود. این کمکها حدود ۹۲ درصد از بودجهٔ آژانس را تشکیل میدهد.
این نهاد همچنین قراردادهای متعددی با مؤسسهها و شرکتهای مختلف منعقد کرده و با سازمانهای غیردولتی و مؤسسههای بخش خصوصی برای بهرهمندی از امکانات و تجربههای آنها ارتباط نزدیکی دارد.
۲۵ کشور که بیشترین کمکها را ارائه دادهاند
در سال ۲۰۲۲، آمریکا در صدر کشورهای کمککننده به آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی قرار گرفت. ۲۵ کشوری که در فهرست بیشترین ارائهدهندگان کمک به این نهاد در سال ۲۰۲۲ قرار گرفتهاند، به ترتیب زیر هستند. (کشورهایی که با ستاره مشخص شدهاند، کشورهایی هستند که کمکهای خود را معلق کردهاند.)
آمریکا: ۳۴۳.۹ میلیون دلار*
آلمان: ۲۰۲ میلیون دلار*
اتحادیه اروپا: ۱۱۴.۱ میلیون دلار
سوئد: ۶۰.۹ میلیون دلار
نروژ: ۳۴.۱ میلیون دلار
ژاپن: ۳۰.۱ میلیون دلار*
فرانسه: ۲۸.۹ میلیون دلار*
عربستان سعودی: ۲۷ میلیون دلار
سوئیس: ۲۵.۵ میلیون دلار*
ترکیه:۲۵.۱ میلیون دلار
کانادا: ۲۳.۷ میلیون دلار*
هلند: ۲۱.۱ میلیون دلار*
بریتانیا: ۲۱.۱ میلیون دلار*
ایتالیا: ۱۸ میلیون دلار*
دانمارک: ۱۵.۸ میلیون دلار
استرالیا: ۱۳.۷ میلیون دلار*
اسپانیا: ۱۳.۵ میلیون دلار
بلژیک: ۱۲و۵ میلیون دلار
کویت: ۱۲ میلیون دلار
قطر: ۱۵.۵ میلیون دلار
ایرلند: ۸.۵ میلیون دلار
اتریش: ۸.۱ میلیون دلار*
فنلاند: ۷.۸ میلیون دلار*
لوکزامبورگ: ۷.۵ میلیون دلار
تشکیلات خودگردان فلسطینی: ۵.۸ میلیون دلار
مدیریت آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی
کمیتهٔ مشورتی که برپایهٔ قطعنامهٔ دسامبر ۱۹۴۹ سازمان ملل متحد تشکیل شد، مأمور ارائهٔ مشورت و کمک برای اجرای مأموریتهای معرفیشده برای آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی شد. این کمیته ۲۵ عضو دارد و سه نفر نیز مأمور نظارت بر عملکرد کمیته شدند.
روشهای کمک به آوارگان
برنامههایی متناسب با هر منطقهٔ عملیاتی برای کمک به آورگان فلسطینی تهیه شده است. بیش از نیمی از بودجه به آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی با استناد به بند «دانش و مهارتهای اکتسابی» به «آموزش» اختصاص داده میشود. در رتبهٔ دوم «بهداشت» قرار دارد و در رتبهٔ سوم «فراهم کردن سطح قابل قبول از زندگی» است.
آژانس در عین حال به پناهجویانی هم که در مناطق عملیاتش از تنشهای مسلحانه آسیب میبینند، میکند.
آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی اردوگاهها را اداره نمیکند و مسئولیت امنیت اردوگاهها یا اجرای قانون و نظم را بر عهده ندارد، بلکه مسئولیت ادارهٔ برنامههای آمورشی، بهداشتی و خدمات اجتماعی را بر عهده دارد.