یک مشاور سیاسی نخستوزیر اسرائیل گفت که سخنرانی تازه جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در مورد جنگ غزه، یک سخنرانی «سیاسی» بود و در مورد آن، جزئیات زیادی باید بررسی شود.
جو بایدن جمعهشب در یک سخنرانی، طرح توافقی میان اسرائیل و گروه افراطی حماس را برای آتشبس پایدار در غزه و آزادی همه گروگانهای اسرائیلی در غزه مطرح کرد. حماس از گروههایی است که در فهرست تروریسی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.
در صحنه داخلی اسرائیل نیز پس از تهدید دو حزب در دولت بنیامین نتانیاهو به ترک ائتلاف در زمینه مخالفت با طرح اعلامشده از سوی رئیسجمهور آمریکا، آویگدور لیبرمن، رهبر یک حزب اپوزیسیون اسرائیل، اعلام کرد بنیامین نتانیاهو به او پیشنهاد داد به دولت او بپیوندد و وزیر دفاع شود.
همزمان، سناتور جمهوریخواه لیندزی گراهام از آقای بایدن خواست روشن کند که پیشنهاد آتشبس، «دست اسرائیل را در نابود کردن حماس نخواهد بست.»
جو بایدن جمعه شب در یک سخنرانی در کاخ سفید طرح پیشنهادی اسرائیل برای دستیابی به توافق با گروه افراطی حماس را علنی کرد. او حماس را فرا خواند که این پیشنهاد را بپذیرد.
این طرح سهمرحلهای از جمله به مذاکره در شش هفته نخست برای دستیابی به آتشبس، آزاد شدن شهروندان ربوده شده اسرائیلی که گروگان حماس در غزه هستند، خروج نیروهای اسرائیلی از مناطق پرجمعیت غزه، کمکهای بیشتر بشردوستانه به غزه، سپس پایان جنگ و بازسازی این باریکه اشاره دارد.
به نوشته تایمز اسرائیل، جزئیات سهمرحلهای که آقای بایدن اعلام کرد تا حد زیادی شبیه به چارچوبی بود که در دورهای پیشین مذاکرات مورد بحث قرار گرفت اما شامل برخی شرایط جدید نیز هست.
در حالی که جو بایدن تأکید کرد که این طرح، پیشنهاد اسرائیل در جریان مذاکرات بوده، اما بنیامین نتانیاهو روز شنبه تأکید کرد که اهداف دولت او از جنگ تغییر نکرده است؛ نابودی تواناییهای نظامی و حکومتی حماس، آزادی تمامی گروگانها و اطمینان از اینکه غزه دیگر تهدیدی برای اسرائیل نباشد.
بنیامین نتانیاهو به صراحت نگفته است که او بهطور اصولی با طرحاعلام شده از سوی آقای بایدن موافق است یا آن را از اساس رد میکند.
اوفیر فالک، یکی از مشاوران ارشد نتانیاهو روز یکشنبه ۱۴ خرداد، به ساندیتایمز گفت که سخنرانی رئیسجمهور بایدن «به هر دلیلی»، یک نطق «سیاسی» بود.
آقای فالک گفت «جزئیات زیادی وجود دارد که باید بررسی شود و تا زمانی که همه اهداف ما محقق نشود، آتشبس دائمی در کار نخواهد بود».
این مشاور ارشد نخستوزیر اسرائیل افزود: «جنگ غزه با کشتاری که حماس در حمله روز هفتم اکتبر انجام داد، آغاز شد و شرایط اسرائیل برای پایان جنگ تغییر نکرده: آزادی گروگانها و نابودی حماس، که یک سازمان تروریستی نسلکش است.»
آقای فالک افزود اگرچه اسرائیل با این پیشنهاد موافقتهایی کرده و بسیار مایل است که همه شهروندان ربودهشده خود را آزاد کند اما «توافق خوبی نیست».
خانواده ۱۲۵ گروگان اسرائیلی که در هشت ماه جنگ تجمعهای اعتراضی گسترده و پیاپی انجام دادهاند، شنبه شب با برگزاری تجمع دیگری در تلآویو از کوشش جو بایدن حمایت کرده و آن را اساس مناسبی برای آزادی ربودهشدگان دانستند.
نمایندگان این خانوادهها در سخنرانیهای خود از بنیامین نتانیاهو خواستند این فرصت را از دست ندهد و رهایی شهروندان خود را که «نتیجه شکست اسرائیل» در دفاع از امنیت مردم خود بوده، تضمین کند.
هزاران اسرائیلی دیگر نیز در پشتیبانی از آقای بایدن در اورشلیم، حیفا، قیصریه و بئرشبع تجمع کردند.
به نوشته هاآرتص، پلیس با شماری از معترضان که ورودی یک بزرگراه در نزدیکی وزارت دفاع تلآویو را مسدود کرده بودند، برخورد و دستکم یک تن را بازداشت موقت کرد و در شهرهای دیگر نیز شش تن بازداشت شدند.
پیشنهاد وزارت دفاع به آویگدور لیبرمن، از رهبران اپوزیسیون
آویگدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل خانه ما»، که در جناح اپوزیسیون و منتقد بنیامین نتانیاهو است، یکشنبه، ۱۳ خرداد، اعلام کرد نمایندگان نخستوزیر اسرائیل در مراجعه به او پیشنهاد آقای نتانیاهو را ارائه کردند که خواهان پیوستن او و حزبش به ائتلاف دولت است.
آقای لیبرمن به یدیعوت آحرونوت گفت پست وزارت دفاع و عضویت در کابینه جنگ به او پیشنهاد شد.
آویگدور لیبرمن که وزیر ارشد در دولتهای نتانیاهو در دهه گذشته بود، از سالها پیش بر سر «مماشات» بنیامین نتانیاهو در قبال گروه افراطی حماس» به اپوزیسیون پیوست و از سرسختترین منتقدان او بوده است.
بر اساس آخرین نظرسنجیهای آخر هفته، آقای لیبرمن در افکار عمومی اسرائیل به میزان زیادی تقویت شده است.
ایتامار بنگویر، وزیر امنیت ملی و رهبر جنبش «اقتدار یهودی» و بتسالئل اسموتریچ، وزیر دارایی و رهبر حزب «صهیونیسم مذهبی» که متحدین ائتلاف دولت هستند، شنبهشب گفتند با اعلام مخالفت با طرح اعلام شده از سوی جو بایدن، بنیامین نتانیاهو را تهدید کردند که در صورت پذیرش این راهکار، از ائتلاف دولت او خارج خواهند شد تا دولت ساقط شود.
آندو طرح را «خطرناک»، «پیروزی تروریسم» و «خطر امنیتی» نامیدند.
در همین حال، رسانههای اسرائیل اعلام کردند طرح آقای بایدن ممکن است موضع حزب «اتحاد میهنی» را برای خروج از دولت تغییر دهد و سران آن در ائتلاف دولت بمانند.
بنی گانتس و گادی آیزنکوت، دو چهره اصلی «اتحاد میهنی» و دو عضو از پنج عضو کابینه جنگ، به بنیامین نتانیاهو هشدار داده بودند که اگر تا ۱۸ خرداد راهبرد خود را در اداره جنگ و کشور تغییر ندهد، از ائتلاف دولت او خارج خواهند شد.
اما به گزارش شبکههای کان و ۱۲ تلویزیون اسرائیل، طرح آقای بایدن که مورد حمایت بنی گانتس و گادی آیزنکوت است، آن دو را در خروج از دولت مردد کرده و آنها در صورت پذیرش طرح از سوی بنیامین نتانیاهو در کنار او خواهند ماند.
یائیر لاپید، رهبر اصلی جناح اپوزیسیون اسرائیل، در پیامها و مصاحبههای دو روز اخیر خود از بنیامین نتانیاهو خواسته است تسلیم تهدیدهای راستگرایان در دولت ائتلافی خود نشده و با پذیرش توافق، موجب آزادی گروگانهای اسرائیلی شود.
همچنین اسحاق هرتسوگ، رئیسجمهور اسرائیل، یکشنبه گفت اگر بنیامین نتانیاهو معامله را انجام دهد، از او حمایت خواهد کرد.
آقای هرتسوگ که مقام او تشریفاتی است، از آغاز بحران شهروندان ربودهشده این کشور که کار را به جنگ ارتش اسرائیل در غزه کشاند، برای آزادی آنها حمایت کرده و یک مرجع اصلی برای خانواده گروگانها بوده است.
واکنشهایی در غرب
دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا، نیز شنبه در واکنش به سخنرانی آقای بایدن گفت روشن است که غزه نمیتواند زیر حاکمیت حماس باشد.
آقای کامرون گفت حماس باید این توافق را بپذیرد و پس از آن مهم است که ما از آرامش در جنگ برای دستیابی به یک آتشبس دائیم و و راه حل سیاسی برای این نزاع دیرینه استفاده کنیم.
سناتور جمهوریخواه لیندزی گراهام در پستی در شبکه ایکس از جو بایدن خواست توضیح دهد که پیشنهاد آتشبس اسرائیل را از تلاش جنگی برای نابودی حماس باز نخواهد داشت.
او نوشت: «شکست پایدار حماس، یک سازمان تروریستی وحشی، نه تنها به نفع منطقه، بلکه به نفع آمریکا است.»
سناتور گراهام افزود رئیسجمهور بایدن باید روشن کند که پیشنهاد آتشبس اطمینان خواهد داد که حماس نقشی در آینده نخواهد داشت.
لیندزی گراهام و نیکی هیلی، سیاستمدار دیگر جمهوریخواه، هفته گذشته نیز در سفرهای جداگانه به اسرائیل حمایت خود را از این کشور در بحبوحه جنگ با گروه حماس بیان کردند.
حماس که از سوی آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا سازمانی تروریستی شناخته شده، اعلام کرده با دید مثبت به طرح جو بایدن مینگرد.
جنگ غزه روز ۱۳ خرداد در حالی دویست و چهلمین روز خود را سپری کرد که یک هیئت امنیتی از اسرائیل در این روز برای مذاکره با نمایندگان مصر و قطر بر سر گذرگاه رفح راهی قاهره شده است. ارتش اسرائیل هفته گذشته کنترل عملیاتی خود بر مرز رفح در جنوب باریکه غزه را تکمیل کرد.
مذاکره برای بازگشایی گذرگاه مرزی رفح
از سوی دیگر، منابع مصری میگویند نمایندگان این کشور و اسرائیل قرار است روز یکشنبه برای بازگشایی گذرگاه رفح بعد از حدود یک ماه از بسته شدن مذاکره کنند.
شبکه القاهره نیوز که به دولت مصر نزدیک است، روز شنبه به نقل از یک مقام بلندپایه نوشته است این مذاکرات در قاهره انجام میشود و مصر اصرار دارد نیروهای اسرائیل به شکل کامل از سمت فلسطینی مرز غزه و مصر خارج شوند.
این منبع تصریح کرده است مقامهای مصری به همه طرفها اعلام کرده تا زمانی که اسرائیل کنترل این گذرگاه مرزی را رها نکند، قاهره با بازگشایی گذرگاه رفح که مسیر اصلی ورود کمکها به نوار غزه است، موافقت نخواهد کرد.
این در حالی است که رسانههای اسرائیلی روز جمعه اعلام کردند این کشور با هدف کمک به بازگشایی گذرگاه رفح موافقت کرده که نیروهای خود را از مرز عقب بکشد و با مصر برای بازگشایی این گذرگاه توافق کرده است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، اذعان کرد که به رغم تلاشهای آمریکا برای انتقال کمکهای بیشتر، وضعیت انسانی در نوار غزه همزمان با ادامه حملات اسرائیل به شهر رفح «وخیم» است.
او روز جمعه یادآوری کرد تعداد کامیونهای حامل کمکهای بشردوستانه که وارد نوار غزه میشوند افزایش یافته ولی توزیع کمکها در منطقه هنوز دشوار است.
ادامه درگیریها با حزبالله لبنان
در پی اقدام گروه حزبالله در ساقط کردن یک فروند پهپاد پیشرفته اسرائیلی و حمله راکتی همزمان به پایگاه نظامی در شمال این کشور در روز شنبه ۱۲ خرداد، رسانههای اسرائیل از حملات انتقامجویانه جنگندههای اسرائیلی به اهداف حزبالله در بقاع در شمال لبنان خبر دادند.
به نوشته هاآرتص، مقری که در حمله شنبه شب از سوی جنگندههای اسرائیل در بقاع هدف قرار گرفت، یکی از ساختمانهای فعالیت نظامی حزبالله بود.
این منطقه در ۸۰ کیلومتری مرز از جنوب لبنان، ظاهراً دورترین هدفی در لبنان است که اسرائیل از آغاز جنگ غزه تا کنون به آن حمله کرده است.
ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرد در حملاتی جداگانه در بامداد یکشنبه چندین هدف و ساختمان دیگر وابسته به حزبالله را در بنت جبیل، قانا و راشیت در جنوب لبنان بمباران کرد.
خبرگزاری لبنان از وارد شدن «خسارات زیاد» به زیرساختها در میدان النبیه در بنت جبیل خبر داد.
همچنین منابع لبنانی در گفتوگو با خبرگزاری شینهوا تأیید کردند که سه فروند موشک اسرائیلی به پایگاه نظامی حزبالله در بخش غربی شهر بعلبک اصابت کرد که این پایگاه را «منهدم» و دو تن را زخمی کرد.
این منابع لبنانی افزوند حملات اسرائیل در بامداد ۱۳ خرداد به روستاهای کفرحمام، رخایه الفخار و حلتا ۱۸ غیرنظامی را زخمی کرد که ۹ تن آنها کودک بودند.
ارتش اسرائیل تأیید کرد که یک فروند پهپاد آن از مدل «هرمس» ظهر شنبه در لبنان سرنگون شد. ارتش افزود دلایل این رویداد را بررسی میکند.
شبکه کان اسرائیل نیز گزارش داد که در حمله راکتی حزبالله در ظهر شنبه، پایگاه نظامی «گیبور» در شهر کریات شمونا در نزدیکی مرز با جنوب لبنان متحمل خسارت شد.
به گزارش کان، حملات حزبالله با «بیش از ۳۰۰ فروند راکت از نوع برقان» انجام شد که حزبالله به تازگی استفاده از آن را افزایش داده است.
رسانههای اسرائیل همچنین فیلمهایی از آسیب به یک مرکز خرید در شهر کریات شمونا در حملات روز شنبه را منتشر کردند.
حزبالله در ادامه مدعی شد یکشنبه نیز پایگاه نظامی اسرائیل در بلندیهای جولان و رادار سامانه گنبد آهنین در این منطقه را هدف قرار داده است.
روزنامه یدیعوت آحرونوت ۱۳ خرداد گزارش داد تیپ «گولانی» در ارتش اسرائیل که در ماههای اخیر در شمال کشور مستقر بوده، تمریناتی را برای احتمال جنگ با حزبالله انجام داده و همزمان، ۱۳۰ فروند جنگنده ارتش اسرائیل در رزمایشی در آسمان یونان برای جنگ در لبنان تمرین کردهاند.
نخستوزیر، وزیر دفاع و رئیسجمهور اسرائیل هفته گذشته در دیدارهای جداگانه از شمال کشورشان گفتند وضعیت غیرقابل تحمل شده و در این زمینه به حزبالله هشدار دادند.
اسرائیل دهها هزار تن از ساکنان شهرکها و روستاهای شمالی خود را تخلیه کرده و به هتلها در سایر شهرها منتقل کرده است. شهرداران و مردم تخلیهشده اعتراض به دولت نسبت به نبود چشماندازی برای بازگشت به محل زندگی خود را افزایش دادهاند.
حزبالله از یک روز پس از حمله گروه افراطی حماس به خاک اسرائیل که سبب جنگ ارتش اسرائیل در باریکه غزه شد، برای حمایت از این متحد دیگر تهران، وارد کارزار نظامی با اسرائیل شده و خاتمه آن را به پایان جنگ غزه مشروط کرده است.
حزبالله در ۲۳۹ روز عملیات علیه اسرائیل متحمل بیش از ۳۰۰ کشته شده است. خسارات سنگینی نیز به شهرها و روستاهای جنوب لبنان وارد شده و دهها هزار لبنانی محل زندگی خود را ترک کردهاند.