بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد در بیانیه مشترکی خطاب به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کردند که جمهوری اسلامی ایران مسیر تشدید و گسترش برنامه اتمی خود را در سطحی «هشدار دهنده» درپیش گرفته است.
این سه کشور اروپایی همزمان با آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه ایران ارائه کرده‌اند که قرار است در این نشست به رای گذاشته شود.
در بیانیه مشترک بریتانیا، فرانسه و آلمان با اشاره به گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است: «جای تعجب نیست که گزارش آژانس بار دیگر تأیید می‌کند که ایران به تشدید فعالیت‌های هسته‌ای حساس خود در زمینه اشاعه ادامه می‌دهد و همچنان از تعهدات برجامی خود عدول می‌کند.»
آنها اضافه کردند: «بخش وسیعی از برنامه هسته‌ای ایران برای کشوری که برنامه تسلیحات هسته‌ای ندارد٬ بی‌سابقه است.»
این سه کشور اروپایی در ادامه بیانیه خود به مفاد گزارش آژانس درباره ایران اشاره کرده و گفته‌اند: «این کشور اکنون ۳۰ برابر حد مجاز تعیین شده در برجام اورانیوم غنی‌شده دارد و ذخایر اورانیوم با غنای بیش از ۶۰ درصد آن به طور قابل توجهی رشد داشته است.»
در این بیانیه آمده است: «سال‌هاست که به خاطر خودداری ایران از اجرای تعهدات هسته‌ای خود در چارچوب برجام، عملا فرایند راستی‌آزمایی و نظارت مرتبط با این توافق تحت تاثیر قرار گرفته است.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان در این بیانیه ضمن تاکید بر این که همواره به دنبال راه‌حل دیپلماتیک برای حل بحران هسته‌ای ایران بوده‌اند، اضافه کرده‌اند: «در سال ۲۰۲۲ میلادی ایران دو بار از پذیرش نتیجه مذاکراتی که این کشور را به پایبندی به برجام باز می‌گرداند، خودداری کرد و در عوض تصمیم گرفته است برنامه هسته‌ای خود را به سطح هشداردهنده‌ای افزایش و گسترش دهد.»
این سه کشور اروپایی از ایران خواسته‌اند:
۱. فورا تشدید هسته‌ای خود را متوقف و از تهدید به تولید سلاح هسته‌ای خودداری کند.
۲. به محدودیت‌های تعیین شده توسط برجام، به ویژه محدودیت‌های مربوط به غنی‌سازی بازگردد.
۳. تعهدات پذیرفته شده توسط این کشور در خصوص شفافیت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اجرا کند، از جمله تمامی اقدامات برای شفاف‌سازی را که در فوریه ۲۰۲۱ متوقف کرد، دوباره از سر بگیرد.
۴. پروتکل الحاقی را سریع تصویب و اجرا کند.
۵. تصمیم سپتامبر ۲۰۲۳ خود درباره بازرسان مجرب آژانس را لغو کند.
سه کشور اروپایی اضافه کرده‌اند: «این گام‌ها به بازسازی اعتماد ضروری بین ایران و جامعه بین‌المللی کمک می‌کند، اعتمادی که با اظهارات اخیر مقامات ایران درباره توانایی‌های فنی این کشور برای تولید تسلیحات هسته‌ای و امکان تغییر دکترین هسته‌ای‌اش بیش هر زمانی از بین رفته است.»
همزمان با بیانیه سه کشور اروپایی، ایران، روسیه و چین در بیانیه مشترکی آمریکا و این سه کشور اروپایی را به نادیده گرفتن تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام متهم کردند.
نشست پنج روزه شورای حکام آژانس از روز دوشنبه در مقر این نهاد در وین آغاز شد و قرار است در این نشست به‌طور ویژه بر وضعیت برنامه هسته‌ای ایران تمرکز شود.
به‌دنبال ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای به شورای حکام آژانس از سوی قدرت‌های غربی در انتقاد ازعدم همکاری تهران با این نهاد، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز سه‌شنبه نسبت به هرگونه «فشار سیاسی» بر جمهوری اسلامی هشدار داد.
محمد اسلامی در واکنش به تلاش کشورهای غربی برای تصویب قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام، گفت: «اگر قطعنامه دهند یا فشار سیاسی بیاورند، قطعاً عکس‌العمل نشان می‌دهیم.»
به گفته او، فعالیت‌های هسته‌ای ایران «در چارچوب قانون ملی، در چارچوب پادمان و ان‌پی‌تی است.»
به گفته آقای اسلامی «اگر گزارش آنها مغایرتی [ نشان] می‌دهد به دلیل این است که آنها در برجام به تعهدات عمل نکردند که لازم است به تعهدات خود برگردند ما هم تعهدات خود را انجام می‌دهیم».
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در آغاز نشست شورای حکام این نهاد گفت به‌رغم سفر ماه گذشته‌اش به تهران «عمیقا متاسف است» که ایران هنوز تصمیم خود را در مورد جلوگیری از حضور بازرسان مجرب آژانس لغو نکرده است.
