به دنبال اقدام فرانسه، بریتانیا و آلمان در ارائه پیشنویس قطعنامهای به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روسیه، چین و ایران روز سهشنبه ۱۵ خرداد نیز در بیانیه مشترکی آمریکا و این سه کشور اروپایی را به نادیده گرفتن تلاشها برای احیای توافق هستهای موسوم به برجام متهم کردند.
در بیانیه مشترک روسیه، چین و ایران خطاب به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تاکید شده است: «کشورهای ما به طور مداوم حامی قوی توافق برنامه جامع اقدام مشترک برجام بودهاند.»
این سه کشور اضافه کردهاند: «از سال ۲۰۱۸، هنگامی که آمریکا به طور غیرقانونی و یکجانبه از این توافق خارج شد و تحمیل تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران نقطه عطفی برای این توافق شد، حمایت ما از برجام تغییر نکرده است.»
آنها در ادامه با اشاره به مذاکرات احیای برجام پس از روی کار آمدن دولت جو بایدن گفتهاند٬ در نتیجه ۸ دور مذاکرات وین، آمادگی خود را برای توافق درباره از «سرگیری اجرای برجام بر اساس متن اوت ۲۰۲۲ اعلام کردهایم.»
مذاکرات هستهای برای احیای برجام با هدف بازگشت ایران و آمریکا به این توافق است که تابستان ۱۴۰۱ بدون نتیجه به پایان رسید. آمریکا٬ پس از شکست این مذاکرات٬ ایران را به درخواستهای فرابرجامی متهم کرده بود.
روسیه، چین و ایران در ادامه بیانیه تاکید کردهاند٬ فرانسه، آلمان و بریتانیا و همچنین آمریکا، تلاشها برای ازسرگیری اجرای برجام را «به خاطر ملاحظات سیاسی خود نادیده گرفتند.»
این بیانیه اضافه کرده است: «جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه بر این عقیده هستند که مفاد برجام در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت همچنان معتبر است. زمان آن رسیده است که کشورهای غربی اراده سیاسی نشان دهند و از چرخه بیپایان تشدید تنشها که تقریباً طی دو سال گذشته به آن دامن زدهاند، خودداری و گام لازم را برای از سرگیری اجرای برجام اتخاذ کنند.»
در حالی این بیانیه منتشر شده است که فرانسه، بریتانیا و آلمان روز دوشنبه با ارائه پیشنویس قطعنامهای به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از عدم همکاری ایران با آژانس انتقاد کردند.
به دنبال این اقدام قدرتهای غربی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نسبت به هر گونه «فشار سیاسی» بر جمهوری اسلامی هشدار داد.
محمد اسلامی روز سهشنبه ۱۵ خرداد در واکنش به تلاش کشورهای غربی برای تصویب قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام، گفت: «اگر قطعنامه دهند یا فشار سیاسی بیاورند، قطعاً عکسالعمل نشان میدهیم.»
به گفته او، فعالیتهای هستهای ایران «در چارچوب قانون ملی، در چارچوب پادمان و انپیتی است.»
از سوی دیگر، بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سهشنبه در بیانیه مشترکی ضمن ناکافی خواندن همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی، خواستار اقدامات فوری و بیشتر جمهوری اسلامی شدند.
در پیشنویس قطعنامه بریتانیا، فرانسه و آلمان که روز دوشنبه به شورای حکام ارائه شد، این کشورها بار دیگر مانند دو سال پیش خواستار شفافسازی درباره ذرات اورانیوم به دستآمده در سه سایت اعلامنشده جمهوری اسلامی شدهاند.
آنها همچنین در این پیشنویس قطعنامه موضوع عدم همکاری ایران با بازرسان آژانس را مطرح کردهاند.
نشست پنج روزه شورای حکام آژانس از روز دوشنبه در مقر این نهاد در وین آغاز شد و قرار است در این نشست بهطور ویژه بر وضعیت برنامه هستهای ایران تمرکز شود.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه در آغاز نشست شورای حکام گفت، بهرغم سفر ماه گذشتهاش به تهران «عمیقا متاسف است» که ایران هنوز تصمیم خود را در مورد جلوگیری از حضور بازرسان مجرب آژانس لغو نکرده است.